وزارت خارجهٔ روسیه طرف‌های برجام را فراخواند تا برای حفظ این توافق با هم مذاکره و از به‌کارگیری مکانیسم‌های اضطراری خودداری کنند. این نخستین واکنش روسیه به درخواست ایران برای فعال کردن مکانیسم حل اختلافات در چارچوب برجام است.
وزارت خارجهٔ روسیه روز شنبه ۱۴ تیر در بیانیه‌ای تأکید کرد موضع اصولی روسیه همواره این بوده که پاسخ هر گونه سؤال باید از طریق گفت‌وگو پیدا شود و در همین راستا، کمیسیون مشترک بهترین ابزار را در اختیار طرف‌های برجام گذاشته است.
در این بیانیه آمده که پس از خروج آمریکا از برجام و به‌رغم بروز مشکلاتی که این اقدام به وجود آورده است، طرف‌های این توافق توانسته‌اند از موضعی واحد برای خروج از بحران تلاش کنند.
وزارت خارجهٔ روسیه طرف‌های برجام را فراخواند تا در مقطع فعلی نیز از این مسیر منحرف نشوند و به جای درگیر شدن در جدال سیاسی و برداشتن گام‌هایی که مشکلات مضاعف به وجود می‌آورد، همچنان برای حفظ برجام تلاش کنند.
این بیانیهٔ وزارت خارجهٔ روسیه در پی آن منتشر شد که مسئول سیاست خارجی اتحادیهٔ اروپا روز ۱۳ تیرماه از دریافت نامهٔ وزیر خارجهٔ ایران برای فعال کردن مکانیسم حل اختلاف در چارچوب برجام خبر داد.
محمد جواد ظریف به دنبال اقدام بریتانیا، فرانسه و آلمان در ارائه پیش‌نویس قطعنامه در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به جوزپ بورل، مسئول نظارت بر اجرای برجام، نامه‌ای فرستاد و در آن، سه کشور اروپایی را به خودداری مداوم از اجرای تعهدات برجامی متهم کرد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیهٔ اروپا در بیانیه خود سازوکار حل اختلاف را مستلزم تلاش‌های فشرده و حسن نیت همهٔ طرف‌ها دانست و ابراز امیدواری کرد که اعضای برجام این فرایند را با چنین روحیه‌ای پیش بگیرند.
آندری باکلیتسکی، کارشناس مسائل بین‌الملل، برجام را «توافقی مرده» می‌داند و می‌گوید وضعیت پیرامون ایران مجدداً وارد مرحلهٔ بحرانی شده است.
او به خبرنگار رادیو فردا گفت: اکنون «از توافق هسته‌ای تنها پوست و قالبی باقی مانده و چه برجام به اسم وجود داشته باشد و چه وجود نداشته باشد، در حقیقت تفاوتی ندارد».
باکلیتسکی می‌افزاید: «وضعیت کنونی را باید با رویدادهای ۹-۸ سال پیش که تنش‌ها پیرامون ایران به اوج رسیده بود مقایسه کنیم. حوادث اخیر در ایران که به ظن بسیاری بی‌ارتباط با تشدید تنش بین ایران و اسرائیل نیست ما را یاد آن دوره می‌اندازد و دوباره چند کشور داریم که می‌کوشند با ابزار سیاسی، پیشروی برنامهٔ اتمی ایران را مهار کنند و چند کشور که از راه‌های دیگر به دنبال تحقق این هدف هستند».
دولت دونالد ترامپ اردیبهشت ۹۷ با تأکید بر این‌که برجام بدترین توافق ممکن است از آن خارج شد و به رویکرد فشار حداکثری روی آورد تا ایران را به مذاکره برای دستیابی به توافقی جدید و فراگیر دربارهٔ برنامه اتمی و موشکی و سیاست منطقه‌ای تهران وادارد؛ ایران تأکید کرده که پیش از لغو تحریم‌ها وارد مذاکره نمی‌شود و در مقابل از برخی تعهدات برجامی خود عدول کرده است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان دی‌ماه گذشته به دلیل عدول ایران از اجرای تعهدات برجامی‌اش مکانیسم حل اختلاف را به جریان انداخته بودند اما ماه بعد اعلام شد که جدول زمانی این مکانیطم تمدید شد.
براساس بندهای برجام، طرف‌های این توافق می‌توانند در صورت بروز اختلاف به کمیسیون مشترک شکایت کنند و در صورتی که در آنجا مسائل حل نشود به وزیران خارجه و در مرحله بعد به شورای امنیت ارجاع داده خواهد شد.
