عربستان سعودی از روز یکشنبه ۱۲ آبان به طور رسمی عرضه عمومی سهام شرکت ملی نفتی آرامکو را در بورس این کشور اعلام کرد.
این اقدام بخشی از طرح‌های گسترده عربستان سعودی برای رهایی از وابستگی به نفت و نیز برخورداری از میلیاردها دلار درآمد فوری برای اجرای طرح‌های کلان اقتصادی است.
این اقدام همچنین در شرایطی انجام شده که عربستان با کسری بودجه ۵۰ میلیارد دلاری در سال مالی ۲۰۲۰ روبروست.
عربستان امیدوار است که در دو سال اول عرضه سهام آرامکو در بورس ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد کسب کند تا بتواند بودجه لازم برای اجرای برنامه‌های ولیعهد این کشور از جمله ایجاد اشتغال را فراهم کند. نرخ بیکاری در این کشور در حال حاضر ده درصد است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، امین ناصر، رئیس اجرایی غول نفتی آرامکو ، عرضه عمومی سهام این شرکت را «تحولی تاریخی» نامید.
آرامکو پالایشگاه‌ها و شرکت‌های متعددی دارد و سودآورترین شرکت در سطح جهان است.
یاسر الرمیان، رئیس هیات مدیره آرامکو، نیز در یک نشست خبری در ظهران که مرکز این کمپانی است، ورود سهام این شرکت به بورس عربستان سعودی را نشان توان و عمق بورس این کشور دانست.
سازمان بورس و بازار سرمایه عربستان سعودی که «تداول» نام دارد، اعلام کرد که این تحول، بزرگ‌ترین عرضه سهام در تاریخ بازارهای بورس و اوراق بهادار این کشور است.
شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، که از سال ۲۰۱۶ از عرضه سهام آرامکو در بورس به عنوان بخشی از برنامه‌های چشم‌انداز اقتصادی این کشور تا سال ۲۰۳۰ سخن گفته بود، امیدوار است که آرامکو دو تریلیون دلار ارزش‌گذاری شود.
عربستان سعودی برای تقویت زیرساخت‌ها و گسترش عمران و مدرنیزه کردن کشور و از جمله ساخت شهرهای جدید پیشرفته، به مردم خود وعده رفاه بیشتر داده است.
تاسیسات آرامکو با تولید ده میلیون بشکه نفت در روز، ده درصد از نیاز جهانی به نفت را تامین می‌کند.
هنوز ارزش‌گذاری سهام شرکت آغاز نشده و به گزارش شبکه العربیه، به نظر می‌رسد که این کار از دو هفته دیگر آغاز و بهای نهایی سهام، ماه آینده تعیین شود.
سهام آرامکو غیر از موسسات سرمایه‌گذاری داخلی و بازرگانان، به سرمایه‌گذاران خارجی نیز فروخته می‌شود.
هنوز تعیین نشده که چه میزان سهام شرکت در عرضه نخست به فروش گذاشته شود و از یک و دو درصد و حداکثر سه درصد، سخن گفته شده است. همچنین عرضه سهام در دور نخست ممکن است طی شش ماه عرضه شود.
آرامکو در اوراق رسمی ارائه شده به بورس، اعلام کرده که درآمد خالصش در سال ۲۰۱۸، صد و یازده میلیارد و صد میلیون دلار بود.
بر اساس اوراق ارائه شده به بورس، درآمد خالص آرامکو در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ نیز ۶۸ میلیارد دلار بود.
برخی از تحلیلگران اقتصادی امیدواری به ارزش‌گذاری دو تریلیون دلاری آرامکو را، در قیاس با سود سهام شرکت‌های عظیمی مانند اپل و مایکروسافت، چندان واقع‌گرایانه نمی‌دانند.
به نوشته آسوشیتدپرس، به نظر می‌رسد که ولیعهد عربستان سعودی نیز خود به این نتیجه رسیده که ممکن است ارزش سهام، پایین‌تر از ارزیابی و امیدهای او باشد.
از سوی دیگر، آرامکو تلاش کرده تا سرمایه‌گذاران خصوصی داخلی را نسبت به قطعی بودن سود سهام مطمئن کند و از مجموع سود ۷۵ میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۰ و تا سال ۲۰۲۴ سخن گفته است.
اطمینان عربستان سعودی نسبت به امنیت تاسیسات آرامکو در حالی است که دو پالایشگاه آن در شرق سعودی روز ۲۳ شهریور امسال مورد حملات موشکی و پهپادی قرار گرفت.
عربستان و آمریکا حمله به آرامکو را کار ایران می‌دانند اما تهران با رد این اتهام، آن را پاسخ حوثی‌های یمن در واکنش به جنگ ائتلاف سعودی علیه آنان خواند.
این حمله عرضه بیش از پنج میلیون بشکه نفت از آرامکو را متوقف کرد اما سعودی‌ها بعد از تنها چند روز تاکید کردند که خسارات جبران، و عرضه نفت به طور کامل از سر گرفته شد.
از مالکیت عربی- آمریکایی تا مالکیت انحصاری
نفت عربستان سعودی تا اواخر دهه هفتاد میلادی از سوی شرکت نفتی مشترک عربی- آمریکایی آرامکو اداره می‌شد؛ در جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۷۳ که قضیه نفت مهم‌ترین موضوع جهانی بود و نقش عربستان در اوپک اهمیت داشت، این کشور تنها ۲۵ درصد از سهام آرامکو را داشت که در سال ۱۹۷۵ آن را به ۶۰ درصد افزایش داد.
اما عربستان در سال ۱۹۸۰ با خرید ۱۰۰ درصد سهام شرکت، سهامدار انحصاری آن شد.
ارزیابی بر این است که خاندان پادشاهی سعودی در تصمیمات بلندمدت شرکت دخالت نمی‌کنند زیرا درآمد آن، تامین کننده حدود ۶۰ درصد از بودجه دولت است.
با وجود این، برخی تصمیمات اخیر آرامکو، از جمله خرید ۷۰ میلیارد دلاری شرکت پتروشیمی سعودی، زمانی کوتاه پیش از اعلام سقوط سود فصلی آن، تصمیماتی تحمیل شده به آرامکو، تعبیر شده بود.
