دو سناتور جمهوریخواه مخالف توافق هستهای با ایران موسوم به برجام، پیش نویس طرحی را آماده کردهاند که از تمدید معافیت همکاریهای اتمی با ایران توسط رئیس جمهوری آمریکا جلوگیری میکند.
بلومبرگ پنجشنبه دوم آبان گزارش داد، تد کروز و لیندسی گراهام، دو سناتور جمهوریخواه پیشنویس این طرح خود را هفته جاری در اختیار مقامات وزارتخانههای امور خارجه، انرژی و خزانه داری قرار داده اند.
بر اساس طرح پیشنهادی تد کروز و لیندسی گراهام معافیت همکاری هستهای با ایران در خصوص تاسیسات هستهای اراک، تاسیسات هستهای فردو و راکتور تحقیقاتی تهران لغو خواهد شد.
دولت دونالد ترامپ ۹ مردادماه سال جاری معافیت همکاری هستهای با ایران را برای ۹۰ روز تمدید کرد. این معافیت ها در هفتم آبان ماه به پایان می رسد.
تمدید تعلیق این تحریمها از سوی آمریکا باعث شد تا روسیه، چین و اروپا به همکاری و فعالیت خود در بخشهای غیرنظامی برنامه هستهای ایران ادامه دهند.
به دنبال اعلام خروج آمریکا از توافق شش قدرت جهانی با ایران، موسوم به برجام، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده که بارها این توافقنامه را «بدترین» توافق به دست آمده در تاریخ آمریکا معرفی کرده بود، از بازگشت تمامی تحریمها علیه ایران که در سال ۲۰۱۵ تعلیق شده بود، خبر داد.
آمریکا خواهان مذاکره درباره آینده برنامه اتمی ایران پس از پایان برجام، برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران است. تهران میگوید در مورد برنامه موشکیاش که «دفاعی» توصیف میکند، مذاکره نمیکند. حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران نیز، شروط تهران برای گفتوگو با آمریکا را «لغو تحریمها، پایان فشار اقتصادی و بازگشت به برجام» عنوان کردهاست.
پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال گذشته، مجوز و معافیت برای همکاری هستهای با تهران که در زمان برجام بر سر آن توافق شد، به جای بازه ۱۸۰ روزه، به دورهای ۹۰ روزه کاهش یافت.
تأسیسات اراک یکی از بخش های حساس برنامه هسته ای ایران است و طبق برجام ایران متعهد شد تغییراتی در تأسیسات آب سنگین اراک اعمال کند و طرف مقابل می بایست پروژه پیشنهادی را تأیید و در کار بازطراحی همکاری کند.
کار تأیید پروژه بر عهده آمریکا بود که با خروجش از برجام، این وظیفه به بریتانیا محول شد و همکار اجرایی چین است. تهران پیشتر در زمستان ۹۷ صحبت از خلف وعده کشورهای همکار در این پروژه، خصوصاً چین، میکرد و از جمله علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی، گفته بود چین از بیم تحریمهای آمریکا پروژه بازطراحی رآکتور اراک را پیش نمیبرد.