تصویرش برای خیلی‌ها روی ماه بود و عنوانی جز «امام» برازنده‌اش نمی‌یافتند، اما میان «ماه» آن خیلی‌ها با «ماه» بسیاری دیگر در این گردون، تفاوت از زمین تا آسمان بود. دوره حاکمیّتش برای شماری همچنان «دوران طلایی امام راحل» است و برای عده‌ای دوران سیاه و وهم‌آلود اعدام و جنگ و سرکوب.
سيد روح‌الله مصطفوی موسوی خمينی، بنیانگذار جمهوری اسلامی از مخالفت تمام‌قد با تجددگرايی و آزادی بيان هراسی نداشت، نيابت از امام دوازدهم شيعيان را حق خود می‌دانست، ايران را با تصميمات شخصی و فرمان‌های مستقيمش به مدت هشت سال در طولانی‌ترين جنگ کلاسيک قرن باقی گذاشت و با زدن مُهر تاييد بر يکی از جنجالی‌ترین و بزرگ‌ترين گروگانگيری‌های تاريخ مدرن در سفارت آمريکا حتی بر معادلات کلان در صحنه سياست داخلی ايالات متحده تأثيری چشمگير گذاشت.
سی سال پس از درگذشت آیت‌الله روح‌الله خمینی، میراث او را برای ایران باید چه دانست؟ برای منطقه و دنیا چطور؟ خودکامه مذهبی یا رهبر مصلح؛ جایگاه او را در تاریخ معاصر کجاست؟
