پس از اینکه سفر یک هفته‌ای دو فضانورد بوئینگ استارلاینر به اقامت چند ماهه در ایستگاه فضایی بین‌المللی تبدیل شد، اکنون آنها به فضاپیمایی که در نهایت آنها را به خانه بازمی‌گرداند، نزدیک شده‌اند.
یک کپسول فضایی شرکت اسپیس‌ایکس یکشنبه هشتم مهرماه با موفقیت به ایستگاه فضایی بین‌المللی متصل شد. این کپسول قرار است حدود پنج ماه دیگر بوچ ویلمور و سانی ویلیامز، دو فضانورد ناسا را که سه ماه است ناچار به اقامت طولانی در ایستگاه شده‌اند، به زمین بازگرداند.
این دو فضانورد باتجربه، در نخستین پرواز آزمایشی فضاپیمای استارلاینر ساخت شرکت بوئینگ، برای سفری هشت‌روزه عازم ایستگاه فضایی شده بودند. بروز مشکلات فنی در استارلاینر و نگرانی ناسا از امنیت بازگشت فضانوردان با آن اما، باعث شد که این فضاپیما بدون سرنشین به زمین بازگردد و کپسول ساخت شرکت اسپیس‌ایکس جایگزین آن شود.
نیک هِیگ فضانورد ناسا و الکساندر گوربونف کیهان‌نورد روس هم با کپسول شرکت اسپیس‌ایکس راهی ایستگاه فضایی بین‌المللی شدند.
پیشتر قرار بود کپسول «کرو-۹» اسپیس‌ایکس چهار فضانورد را به ایستگاه فضایی برساند؛ اما نیاز به دو صندلی خالی برای بازگشت ویلمور و ویلیامز باعث شد که تنها با دو سرنشین عازم ایستگاه شود.
این دو فضانورد و خلبان آزمایشی آمریکایی، اولین سرنشینان فضاپیمای استارلاینر بوئینگ بودند.
شرکت بوئینگ که اخیرا با مشکلات متعددی در زمینه ایمنی محصولات جدیدش روبرو بوده، امیدوار بود با گام گذاشتن در صنعت سفرهای فضایی، روزهای بد و حوادث تلخ و مأیوس‌کننده را به‌دست فراموشی بسپارد؛ اما بروز مشکل در سامانهٔ شتاب‌دهنده فضاپیما و همینطور نشت هلیوم از چندین نقطه آن، باعث شد که ناسا برای بازگرداندن فضانوردانش، دست به دامن رقیب بزرگ و جدید بوئینگ، یعنی اسپیس‌ایکس متعلق به ایلان ماسک شود.
این تحولات می‌توانست به منزله پیروزی نهایی اسپیس‌ایکس در مقابل غول آمریکایی صنعت هواپیماسازی تلقی شود. اکنون اما به ناگهان تحولات دیگری رخ داده است.
زمین‌گیر شدن موشک‌های فالکون ۹
شنبه هفتم مهرماه پس از آنکه اسپیس‌ایکس کپسول دراگون حامل دو فضانورد آمریکایی و روس را سوار بر موشک «فالکون ۹» راهی ایستگاه فضایی کرد، موشک فالکون در مرحله روشن‌کردن مجدد موتورش برای بازگرداندن مرحله دوم موشک به زمین با مشکلی مواجه شد.
بروز این مشکل باعث شد که قسمت دوم موتور این موشک در نقطه‌ای از اقیانوس آرام، خارج از منطقه تعیین‌شده از سوی سازمان فدرال هوانوردی آمریکا سقوط کند.
سازمان هوانوردی فدرال خواستار تحقیق اسپیس‌ایکس در مورد این مشکل شده و همزمان اعلام کرده که تا مشخص‌شدن نتیجه تحقیقات، موشک‌های فالکون ۹، اجازه پرواز نخواهند داشت.
شرکت اسپیس‌ایکس هم با انتشار پیامی در شبکه ایکس، توئیتر سابق، ضمن تأکید بر فرود «ایمن» قطعه موتور در اقیانوس آرام، گفته پس از مشخص‌شدن دلیل این مشکل، پرتاب فالکون ۹ را از سر خواهد گرفت.
بروز مشکلاتی در پرواز فالکون ۹ در طول سه ماه اخیر، باعث شده که سازمان فدرال هوانوردی آمریکا، سه بار اجازه پرتاب آنها را لغو کند؛ موضوعی که پیشتر به ندرت اتفاق افتاده بوده‌است.
سه ماه پیش، مرحله دوم یک موشک فالکون ۹، حامل مجموعه‌ای از ماهواره‌های استارلینک در مسیر مدار منفجر شد؛ حادثه‌ای بی‌سابقه در بیش از ۷ سال فعالیت شرکت اسپیس‌ایکس. این شرکت تنها پانزده روز بعد از این حادثه، پرتاب موشک‌های فالکون ۹ را از سر گرفت.
یک ماه بعد، مرحله اول یک موشک فالکون ۹ در بازگشت سالم به زمین و فرود آمدن در محل مورد نظر ناکام ماند. حادثه‌ای که گرچه تأثیری بر موفقیت مأموریت نگذاشت، اما به زمین‌گیر شدن سه‌روزه این موشک‌ها منتهی شد.
حالا اسپیس‌ایکس باید با انجام تحقیقات کامل در مورد اشکال فنی تازه و دلایلش، تأییدیه سازمان فدرال هوانوردی را برای از سرگرفتن پرتاب این موشک‌ها به‌دست آورد.
از زمان کنار گذاشته‌شدن برنامه بسیار هزینه شاتل‌های ناسا و بروز چند حادثه مرگبار برای آنها، فضانوردان آمریکایی و غربی برای رسیدن به ایستگاه فضایی بین‌المللی، از کپسول‌های سایوز سازمان فضایی روسیه، «روس کوسموس» استفاده می‌کرده‌اند. گرچه همکاری‌های فضایی دو طرف همچنان ادامه دارد، اما سرد شدن روابط واشینگتن و مسکو، بخصوص پس از جنگ اوکراین باعث شد که ایالات متحده به فکر کاستن از وابستگی خود به روسیه در زمینه سفرهای فضایی بیافتد. موضوعی که فرصت بزرگی را به روی شرکت‌های خصوصی همچون اسپیس‌ایکس و بوئینگ گشوده‌است.
شرکت اسپیس‌ایکس ایلان ماسک از آغاز سال جاری میلادی، حدود ۹ ماه پیش، به طور متوسط هفته‌ای دو تا سه موشک فالکون ۹ را پرتاب کرده‌است. مرحله اول این موشک به زمین بازگشته و دارای قابلیت استفاده مجدد است.
زمین‌گیر شدن تازه موشک‌های فالکون ۹ اسپیس‌ایکس از سوی سازمان فدرال هوانوردی در زمانی حساس برای دو طرف رخ می‌دهد: این دو نهاد اخیرا بر سر موضوعاتی همچون سرعت صدور مجوزهای پرتاب موشک درگیر بوده‌اند و سازمان فدرال، دو بار هم اسپیس‌ایکس را، ظاهرا به‌دلیل تخطی از مقررات، جریمه کرده‌است.
وضعیت بغرنج فعلی البته تأثیر مستقیمی بر پرتاب موشک‌های عظیم «استارشیپ» شرکت اسپیس‌ایکس نخواهد گذاشت. این موشک‌های عظیم‌الجثه از سال گذشته تاکنون ۴ پرتاب آزمایشی داشته‌اند و اسپیس‌ایکس امیدوار است از آنها برای سفرهای فضایی طولانی و از جمله سفرهای بین سیاره‌ای استفاده کند.
ایلان ماسک، سازمان فدرال هوانوردی را به کندی و تعلل در صدور مجوز پنجمین پرتاب آزمایشی استارشیب متهم کرده‌است.
شرکت‌های فضایی خصوصی «بلو اوریجین» متعلق به جف بزوس مالک آمازون و «ویرجین گلکتیک» متعلق به ریچارد برانسون کارآفرین بریتانیایی از دیگر رقبای جدی اسپیس‌ایکس و بوئینگ در عرصه سفرهای فضایی محسوب می‌شوند.
