دونالد ترامپ، نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، با دستیابی به یک پیروزی قاطع، شکست چهار سال پیش خود از جو بایدن دموکرات را تلافی کرده است.
دونالد ترامپ ۷۸ ساله، هم بیشترین آرای مردمی را از آن خود کرده و هم شمار بسیار بیشتری از آراء الکترال را کسب کرده است. ۲۰ سال بعد از پیروزی جرج بوش پسر در رقابت با جان کری، این اولین بار است که نامزد جمهوریخواهان برندهٔ آراء مردمی نیز شده است.
پیروزی او بهویژه در ایالتهایی که چرخشی محسوب میشدند، چنان سریع بود که بسیاری از ارزیابیهای پیشین در خصوص طولانی شدن زمان اعلام نتایج قطعی نادرست از آب درآمد.
همچنین پیروزی او بار دیگر اعتبار نظرسنجیهای متعددی را زیر سؤال برد که دو هفته مانده به روز انتخابات بر تساوی و شانهبهشانه بودن دو رقیب یا برتری اندکِ کامالا هریس تأکید داشتند.
بازگشت آقای ترامپ به کاخ سفید یک رویداد کمسابقه در تاریخ انتخابات ریاستجمهوری این کشور است که در بیش از یک قرن گذشته نظیر آن رخ نداده بود. آخرین بار ۱۳۱ سال پیش گروور کلیولند که تنها یک دوره رئیسجمهور بود و پس از مدتی دوباره نامزد شد، به این مسند دست یافت.
دونالد ترامپ همچنین روز اول بهمن، هنگام ادای سوگند ریاستجمهوری دوباره و بازگشت به کاخ سفید، از این نظر نیز تاریخساز خواهد بود که نامش به عنوان مسنترین رئیسجمهور ثبت خواهد شد.
موفقیت او از این نظر هم حائز اهمیت است که کسب اکثریت هر دو مجلس سنا و نمایندگان را برای حزبش تضمین کرد.
اما این تاجر سرشناس چگونه مسیر دستیابی دوبارهٔ خود به قدرت و تقویت بیش از پیش حزب جمهوریخواه را پس از چهار سال جنجالهای زیاد و پروندههای قضایی متعدد علیه خود، هموار کرد؟
خبرگزاری رویترز بهنقل از مؤسسهٔ ادیسون ریسرچ و روزنامهٔ نیویورکتایمز به شماری از نکات و درسهایی پرداخته که میتوان از نتایج انتخابات گرفت.
افزایش حمایت در میان شهریها، حومهها، تحصیلکردهها و مردم عادی
در شهرها و حومهها، در میان فارغالتحصیلان کالجها و یا کسانی که در دانشگاهها درس نخواندند و بهویژه در میان لاتینتبارها و تقریباً در میان هر گروه دیگر جمعیتی، حمایت از ترامپ این بار در مقایسه با چهار سال قبل در رقابت او با بایدن افزایش یافت.
موفقیت او تنها حاصل دستیابی به اکثریت آرا در ایالتهای چرخشی نبوده بلکه تمامی ایالتها و قشرهای اجتماعی را درنوردیده است. در دو هزار و ۳۶۷ حوزه، رأی او در مقایسه با دورهٔ قبل بیشتر شده و تنها در ۲۴۰ حوزه کاهش یافت.
در شرایطی که کامالا هریس و حزب دموکرات بر اموری مانند حق سقط جنین و حفظ دموکراسی متمرکز بودند و آقای ترامپ را برای مردمسالاری ریشهدار این کشور «خطرناک» جلوه میدادند، آقای ترامپ به همان نکاتی توجه کرد که اکنون دیگر معلوم شده که برای اکثر مردم آمریکا بهراستی اهمیت داشت؛ امور اقتصادی و معیشتی مانند گرانیها و مبارزه با موج مهاجرتهای غیرقانونی به آمریکا و «بیدروپیکر شدن مرزها» به دلیل سیاستهای دولت حاکم دموکرات.
سود ترامپ از رأی اکثریت مردم نگران و خشمگین از وضعیت
تغییر قاطع در الگوهای رأی دادن یکی از عوامل کلیدی در پیروزی قاطع دونالد ترامپ بوده است؛ از جمله جذب بیشتر لاتینتبارها و سیاهپوستان به سود کارزار او.
نظرسنجی ملی انجامشده در روز انتخابات توسط ادیسون ریسرچ شرایطی را ترسیم کرد که در نظرسنجیهای عمومی دورهٔ اخیر بازتاب یافته بود؛ اینکه این مردم مدتها است حال و روحیهٔ خوبی ندارند.
سهچهارم از واجدان حق رأی پیشتر تأکید کرده بودند که کشورشان در مسیر نادرستی به جلو گام بر میدارد. ۶۱ درصد از همین افراد سهشنبه به ترامپ رای دادند. بیش از آنها، ۷۱ درصد از کسانی که حس خود را از حرکت آمریکا در مسیر نادرست تا سر حد «خشم» توصیف کرده بودند، رأیشان به سود ترامپ و جمهوریخواهان به صندوق انداخته شد.
در میان کسانی که اقتصاد را دغدغهٔ اصلی خود بیان کرده بودند، رأی ۷۹ درصد به سود ترامپ بود، درحالیکه ۲۰ درصد از همین دغدغهمندان معیشتی به رقیب او رأی دادند.
تمرکز هریس بر زنان، سقط جنین و مخاطرات برای دموکراسی او را به هدفش نرساند
در موضوع حق سقط جنین هم که خانم هریس بر آن تمرکز کرده بود، در ۱۰ ایالتی که در انتخابات پنجم نوامبر (۱۵ آبان) در این خصوص رأیگیری شد، تنها ۵۱ درصد از رویکرد او حمایت کردند و ۴۷ درصد با دونالد ترامپ موافق بودند.
آقای ترامپ با ممنوع کردن سقط جنین در سطح فدرال مخالفت کرده و تأکید داشت که ایالتها کاملاً مختارند که قوانین خود را در این زمینه تصویب و محدودیتها را اعمال کنند. او اما مدافع سرسخت تأمین هزینهٔ لقاح آزمایشگاهی برای زوجهای نابارور از سوی بیمههای بهداشتی است.
هریس و کارزارش نسبت به مخاطراتی که در کمین دموکراسی آمریکا است و «تمایلات استبدادی» دونالد ترامپ «هشدار» میدادند، اما سهچهارمِ کسانی که حامی همین موضع بودند، رأی خود را بهطور مساوی بین دو نامزد تقسیم کردند.
کارزار هریس بهدنبال بهره بردن از یک شکاف جنسیتی بزرگ در میان رأیدهندگان بود به این امید که با عنوان کردن مسائلی مانند حق سقط جنین از حمایت بیشتر زنان برخوردار شود، اما ترامپ دستکم حمایت زنان سفیدپوست از خود را مانند دوره پیشین از جمله در ایالتهایی مانند پنسیلوانیا و جورجیا حفظ کرد، درحالیکه زنان سیاهپوست بهطور قاطع از خانم هریس حمایت کردند.
در انتخابات گذشته ۵۷ درصد از زنان از جو بایدن حمایت کرده بودند، اما در این انتخابات ۵۴ درصد از زنان در کل به سود خانم هریس رأی دادند.
افزایش رأی ترامپ در میان رنگینپوستان، سیاهپوستان، لاتینتبارها و مردان
کوششهای کارزار ترامپ در متقاعد کردن رنگینپوستان و لاتینتبارها به پشت کردن به حزب دموکرات مؤثر بود و او را به قدرت برگرداند.
در کارولینای شمالی، که تا روز انتخابات یکی از ایالتهای چرخشی محسوب میشد، ۱۲ درصد از سیاهپوستان از ترامپ حمایت کردند، درحالیکه این میزان در میان این گروه در انتخابات چهار سال پیش پنج درصد بود. درصد آراء ترامپ در این دوره در میان مردان سیاهپوست در این ایالت به ۲۰ درصد هم رسید.
حامیان ترامپ در بین مردان لاتینتبار نیز نسبت به چهار سال قبل ۱۸ درصد افزایش یافت. از میان این گروه، در نوادا ۱۱ درصد و در آریزونا چهار درصد بیشتر از دورهٔ پیش به او رأی دادند.
کارزار ترامپ از روشهایی مانند شبکههای اجتماعی، پادکستها و پلتفرمهای ورزشی و یا بازیهای آنلاین تلاش زیادی برای جذب رأیدهندگان مرد، بهویژه جوانان، انجام داد.
او مجموع ۴۵ درصد از کل آراء لاتینتبارها را به خود اختصاص داد، درحالیکه در دورهٔ قبل حمایت ۳۲ درصد آنها را کسب کرده بود. ۵۴ درصد از آراء مردان لاتینتبار، که او اصرار داشت آنها را هیسپانیک بنامد، به سود او بود، درحالیکه این میزان در سال ۲۰۲۰ حدود ۳۶ درصد ثبت شده بود.
آراء او در مقایسه با چهار سال پیش در میان مردان رنگینپوستِ زیر ۴۵ سال نیز به میزان قابل ملاحظهای بالا رفت.
در میان سیاهپوستان نیز درصد کلی حمایت از او به ۱۳ درصد افزایش یافت که پنج درصد بیش از دورهٔ قبلی است.
در ایالتهایی مانند میشیگان و ویسکانسین، ترامپ پنج درصد بیشتر از حمایت افراد زیر ۴۵ سال در مقایسه با چهار سال پیش برخوردار شده و در نوادا، چه در میان افراد زیر ۴۵ سال و چه بالاتر از آن، شش درصد بیشتر رأی کسب کرده است.
او همچنین ۹ درصد بیشتر از هریس مورد توجه رأیاولیها بوده که درهر حال سهم اندکی در الکترالها داشتند.
با این حال، این بار آقای ترامپ مانند دورهٔ پیش چندان مورد توجه رأیدهندگانِ بالای ۶۵ سال نبود. در انتخابات قبلی، او سه درصد بیش از بایدن از حمایت این گروه سنی برخوردار شده بود، اما این بار در ویسکانسین سهم رأی ترامپ از رأیدهندگان ۶۵ ساله به بالا ۱۱ درصد کمتر از چهار سال قبل و در میشیگان شش درصد کمتر شد.