آمریکا و روسیه روز دوشنبه ۲ تیر مذاکرات دو روزه با هدف نجات پیمان «استارت نو» را که آخرین معاهده هسته‌ای بین دو کشور است در وين آغاز کردند. طبق این پیمان که در سال ۲۰۱۰ امضا شد هر یک از دو کشور اجازه دارند فقط هزار و ۵۵۰ کلاهک هسته‌ای داشته باشند.
دولت آمریکا هفته پیش اعلام کرد که مارشال بلینگسلی، مذاکره کننده ارشد این کشور در امور خلع سلاح برای مذاکره با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه به وین خواهد رفت.
دولت روسیه خواهان تمدید پیمان «استارت نو»، آخرین معاهده کنترل سلاح‌های هسته‌ای بین دو کشور است که هنوز پابرجاست و در ماه فوریه ۲۰۲۱ اجرای آن به پایان خواهد رسید.
مارشال بلینگسلی و سرگئی ریابکوف در سخنان خود هنگام ورود به وین با احتیاط صحبت کردند.
نماینده آمریکا در پاسخ به سئوالی در مورد انتظارات واشنگتن از مذاکرات صرفا گفت، «خواهیم دید» و حاضر نشد در مورد جزییات گفت‌وگوها اظهار نظر کند.
سرگئی ریابکوف نیز خیلی محتاطانه صحبت کرد و به خبرنگاران گفت: «ببینیم چه می‌شود. ما همیشه خوشبین هستیم.»
آقای ریابکوف روز ۳۱ خرداد به خبرگزاری اینترفکس گفت روسیه تمامی استدلال‌های خود برای حفظ این پیمان را در گذشته مطرح کرده ولی باز هم این مسائل را مطرح خواهد کرد.
او در بخشی از مصاحبه با خبرگزاری اینترفکس افزود: «ما بارها نظرات خود در دفاع از تمدید این پیمان را با آمریکایی‌ها در میان گذاشته‌ایم. در دفاع از آنچه که بارها به آنها گفته‌ایم استدلال جدیدی نداریم. ولی مسلما از این فرصت برای یادآوری موضع خود استفاده خواهیم کرد.»
معاون وزیر خارجه روسیه در بخش دیگری از این مصاحبه افزود: «هر چند روسیه تمدید این پیمان را درست و منطقی می‌داند ولی پیمان استارت نو در مناسبات دو کشور همه چیز نیست.»
دولت روسیه بارها هشدار داده که در صورت عدم تمدید این پیمان خطر مسابقه تسلیحاتی افزایش خواهد یافت.
آقای ریابکوف گفت این موضوع در نهایت به تصمیم دولت آمریکا بستگی دارد.
دولت آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از چندین معاهده بین المللی خارج شده و یا آنها را تمدید نکرده است. دو نمونه برجسته آن معاهده کنترل موشک‌های هسته‌ای میان برد و توافق هسته‌ای با ایران است. اما به طور کلی به حفظ پیمان هسته‌ای «استارت نو» تمایل نشان داده است.
دولت آمریکا گفته است که معاهدات دو جانبه آن کشور با روسیه در زمینه کنترل تسلیحاتی کهنه شده و خواهان آن است که توافق‌های بعدی درمورد سلاح‌های هسته‌ای شامل چین نیز باشد.
وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای که خبر مذاکرات در وین را اعلام کرد گفت واشنگتن از دولت چین نیز دعوت کرده که به این مذاکرات بپیوندد و «ضرورت مشارکت با حسن نیت هر سه کشور در مذاکرات مربوط به کنترل تسلیحاتی را به صراحت اعلام کرده است.»
دولت چین همواره درخواست پیوستن به این مذاکرات را رد کرده است. با وجودی که چین در سال‌های اخیر توانایی هسته‌ای خود را افزایش داده ولی هنوز در مقایسه با برنامه‌های هسته‌ای آمریکا و روسیه بسیار کوچکتر است.
قابلیت‌های هسته‌ای یکی از عناصر مهم قدرت نظامی روسیه است و با وجودی که بودجه نظامی اين کشور با آمریکا فاصله فراوانی دارد تلاش می‌کند از نظر هسته‌ای خود را در سطح آمریکا حفظ کند.
در عین حال مسکو خواهان مذاکرات گسترده‌تری با واشینگتن در زمینه کنترل تسلیحاتی از جمله تهدیدهای اخیر آمریکا به از سرگیری آزمایش‌های هسته‌ای پس از حدود سه دهه توقف اين آزمايش‌هاست.
مارشال بلینگسلی ماه گذشته گفت که واشینگتن علاوه بر چین در مورد فعالیت‌های هسته‌ای روسیه نیز نگران است و مسکو را متهم کرد که هزاران سلاح هسته‌ای «غیرراهبردی» را که مشمول پیمان «استارت نو» نمی‌شوند نوسازی کرده است.
او افزود: «روس‌ها یک دکترین هسته‌ای بسیار تحریک آمیز را به اجرا گذاشته‌اند که بر پایه افزایش سریع تنش و کاربرد سلاح‌های هسته‌ای استوار است.»
او درعين حال خواستار آن شد که هر توافقی که جايگزين پيمان «استارت نو» می‌شود طيف وسيع‌تری از سلاح‌های هسته‌ای روسيه را تحت نظارت قرار دهد.
با استفاده از گزارش رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی؛ ش.ر/س.ن
