روز چهارشنبه، ۱۵ اسفند، همزمان با «روز ملی درخت‌کاری» اعلام شد که با تصویب اعضای شورای شهر تهران، در قالب طرح «برج‌باغ»، صدور مجوز ساخت‌وساز در ۶۲ باغ تهران داده شده‌است.
در روز درخت‌کاری امسال، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، با کاشتن دو اصله نهال گفت که «مسئله درخت و حفظ پوشش گیاهی باید جایگاه واقعی خود را در فرهنگ عمومی پیدا کند.»
در این روز تصاویری نیز از درخت‌کاری رهبر و دیگر مسئولان کنونی و پیشین جمهوری اسلامی منتشر شد. این تأکیدات مقامات بر حفظ پوشش گیاهی اما در تضاد با خبر صدور مجوز ساخت‌وساز در باغ‌ها و ادامه روند تخریب این باغ‌ها قرار گرفته‌است؛ تضادی که بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی نیز بر آن تأکید کرده‌اند.
داستان باغ‌ها و برج‌باغ‌ها
در شهر تهران دو نوع از باغات وجود دارد، یکی باغات به هم پیوسته یا انبوه، مانند مجموعه‌باغ‌های سوهانک، فرحزاد و کن که ارزش زیست‌محیطی آنها بسیار بالا است. نوع دیگر، باغات پراکنده و تک‌باغ هستند که در شمال، شمال غرب و شمال شرق تهران قرار دارند. به گفته مسئولان، ۵۷ درصد باغات پراکنده شهر تهران در مقیاس ۵ هزار متر به بالا هستند که ارزش اکولوژیکی بالایی دارند.
قیمت پایین زمین در برخی از این باغ‌های پراکنده در قیاس با محیط‌های مسکونی دیگر در بافت شهری تهران باعث شده بسیاری از این زمین‌ها در مدت زمان کوتاهی به فروش برسند و خریداران به امید ساخت برج در این باغ‌ها این سرمایه‌گذاری را انجام دهند.
آمارها نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از باغات پراکنده تهران طی دهه‌های گذشته از بین رفته‌است که به گفته محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران، یکی از عوامل از بین رفتن این باغ‌ها مصوبه‌ای موسوم به «برج‌باغ» بوده‌است.
ایده برج‌باغ در زمان شورای اسلامی دوم در شهر تهران، در دورانی که محمود احمدی‌نژاد شهردار تهران بود در شورای شهر مطرح شد و به تصویب رسید.
بر مبنای مصوبه موسوم به برج‌باغ به سازندگان اجازه داده می‌شود در ۳۰ درصد از مساحت باغ ساخت‌وساز انجام دهند و آنها باید ۷۰ درصد باقیمانده باغ را حفظ کنند. این سازندگان همچنین حق ساخت برج‌هایی تا ۱۳ طبقه را در این باغ‌ها دارند.
به نوشته رسانه‌ها، طرح برج‌باغ در اصل با قصد و ایده «حفاظتی» برای باغ‌ها تصویب شده اما اجرای آن به بی‌راهه رفته و به گفته مصطفی قلی خسروی، رئیس سابق اتحادیه مشاوران املاک «باغ‌های شهری در تهران و دیگر کلان‌شهرها به دلیل قرار نگرفتن در فهرست نظارت مستقیم بعضاً با دور زدن‌های پیاپی قانون مواجه می‌شوند.»
در همین راستا، خبرگزاری ایرنا خبر می‌دهد که بسیاری از مالکان در مرحله اجرا پا را از این مصوبه فراتر گذاشته‌اند، و با اقدام به ساخت‌وساز در بخش زیادی از باغ‌ها می‌گویند که «در کمیسیون ماده هفت جریمه تخریب باغ و درختان را می‌پردازیم.»
به گفته زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست، «ذینفع‌ها بیشتر از ۳۰ درصد سطح اشغال می‌ساختند و به‌دلیل ساخت پارکینگ خاکبرداری انجام می‌دادند و گودی‌ای که ایجاد می‌شد، تقریباً ریشه بقیه درختان را هم از بین می‌برد. برای همین دیگر هیچ درختی در این برج‌باغ‌ها باقی نمانده‌است».
تلاش برای اخذ مصوبه برج‌باغ‌ها از سال ۸۲ شروع شده بود و گزارش‌ها حاکی است که تخریب گسترده باغ‌ها در نتیجه این مصوبه از چند سال پس از سال ۸۳ شدت گرفته‌است. بنا بر آمارها، ۲۳۵ باغ در تهران طی سال‌های ۹۲ تا ۹۵ به برج تبدیل شدند.
بنا به آمار مدیران شهری پایتخت مصوبه برج‌باغ از سال ۸۳ تا ۹۶ به نابودی حدود ۱۲۹ هکتار از باغ‌های تهران منجر شده‌است.
به نوشته خبرگزاری ایلنا، به گفته محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی، شهرداری تهران، مجموعاً حدود ۱۲۰۰ میلیارد تومان درآمد از صدور پروانه ساختمانی در باغات طی ۱۰ سال گذشته کسب کرده که حدود یک درصد از مجموع تمام درآمدهای آن است و به درآمدزایی شهرداری هم کمک نکرده‌است.
سرانجام، در ۲۲ اسفند ۹۶، علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران اعلام کرد که مصوبه برج‌باغ لغو شده و «کلیه مجوزهای برج باغات که بعد از مصوبه ۲۲ اسفند شورای شهر صادر شده، تخلف است.»
او در این زمینه اعلام کرد که اگر شورا اسفند ۹۶ این مصوبه را لغو نمی‌کرد، در آن سال «حداقل ۶۰۰ برج‌باغ بر زمین سبز می‌شد.» در آن تاریخ، شورای شهر پنجم تأکید کرد که «از این پس باغی در تهران تخریب نخواهد شد.»
اما درست یک سال بعد، در روز درخت‌کاری امسال، اعلام شد که به ۶۲ مالک دیگر اجازه ساخت‌وساز در باغ‌هایشان داده شده است.
در پی انتشار این خبر، مرتضی الویری، رئیس شورای عالی استان‌ها، درباره صدور این مجوزها این‌گونه توضیح داد که «تعدادی از افراد اقدام به پرداخت عوارض و طی کردن فرایند صدور پروانه کرده بودند» و در صورتی که «به آنها اجازه ساخت نمی‌دادیم این افراد به دیوان عدالت اداری شکایت می‌کردند».
