بوئینگ ۷۲۷ شرکت هواپیمایی آسمان، پرواز تهران-تبریز را نیمهتمام گذاشت و تنها ۲۰ دقیقه بعد از بلند شدن از روی باند، به فرودگاه مهرآباد بازگشت. هواپیمایی آسمان علت این اتفاق را نامساعد بودن شرایط جوی اعلام کرده است. این در حالی است که برخی منابع خبری در ایران علت بازگشت را خرابی در یکی از موتورهای این هواپیما اعلام کردهاند.
شرکت هواپیمایی آسمان سه فروند هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ مدل ۲۰۰ دارد. این هواپیماها با سنی بیشتر از ۳۷ سال، در جهان تنها بوئینگ ۷۲۷ در این مدل هستند که همچنان پرواز می کنند. هواپیمایی که سوم اسفند ماه به دلیل شرایط بد جوی به فرودگاه مهرآباد برگشت، سال ۱۹۸۰ ساخته شده و تا ۱۴ سال در ناوگان شرکت هواپیمایی شرکت ایرفرانس سرویس داده است.
این هواپیما که از سال ۱۹۹۴ تا کنون در اختیار شرکت آسمان است، در ۲۳ سال گذشته به دلیل تحریمها، تنها مورد تعمیر کارشناسان ایرانی بوده و علیرغم سن بالا هیچ متخصصی از بوئینگ آن را چک نکرده است.
البته اگر گفته برخی منابع خبری در ایران از جمله تسنیم درست باشد و این هواپیما به دلیل نقص فنی در یکی از موتورهایش مجبور به بازگشت شده باشد، این حداقل دومین مورد طی یک ماه اخیر است که شرکت آسمان، هواپیمایی با احتمال نقص فنی را در شرایط بد جوی پرواز میدهد .
گفته میشود یکی از دلایل احتمالی سقوط هواپیمای ATR این شرکت هم پرواز با نقض فنی در شرایط بدی جوی بوده است. موردی که سبب شده فعلاً پرواز این مدل از هواپیماها در هواپیمایی آسمان به دلیل سن بالا و شک در وضعیت ایمنی ممنوع شود. جالب آنکه سن بويینگ ۷۲۷ شرکت آسمان ۱۲ سال بیشتر از سن هواپیمای ATR سقوط کرده این شرکت است.
این شرایط برای هر سه فروند بوئینگ ۷۲۷ مدل ۲۰۰ شرکت آسمان در بخش مسافری و یک فروند از این نوع هواپیما در بخش باری، صدق میکند.
این هواپیما در ایران و حتی در سن کم هم دچار حادثه شده است. در سال ۱۹۸۰ در حالی که همچنان این هواپیما در ایرانایر عمر کمی داشت، به دلیل شرایط بد آب هوایی سقوط کرد و ۱۲۰ نفر را کشت.
این مدل از بوئینگ در همه جای دنیا زمینگیر شده و دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرد. اما ایران تنها کشوری است که همچنان اصرار به پرواز آنها دارد.
تکنولوژی این هواپیما قدیمی است. ۷۲۷ از جمله آخرین هواپیماهایی است که در زمان پرواز نیاز به مهندس پرواز دارد در حالی که در هواپیماهای نسل بعد این امر مهم به وسیله سیستمهای کامپیوتری انجام میشود. ساخت این مدل از بوئینگ در سال ۸۴ متوقف و از خط تولید شرکت بوئینگ خارج شد.
چهار فروند هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ شرکت هواپیمایی آسمان به تنهایی میانگین سن ناوگان ایران را افزایش دادهاند و لازم است مسئولان این شرکت برای زمینگیر کردن همیشگی آنها اقدام کنند. سوار شدن این هواپیماها با توجه به شرایط جغرافیایی ایران از نظر ارتفاع کوهها و تنوع آب و هوایی مساوی است با پذیرفتن ریسک سقوط و هر نوع سانحه دیگری که جان مسافران را به خطر میاندازد.
چندی پیش و پس از سقوط ای تی آر قدیمیِ شرکت هواپیمایی آسمان در ارتفاعات کوه دنا که به مرگ همه سرنشینان آن منجر شد، سازمان هواپیمایی کشور ایران تمام ای تی آرهای در سرویس این شرکت را از پرواز منع و زمینگیر کرد تا ایمنی و سالم بودن آنها محرز شود.
اما باید دانست که قطعات فنی عمری دارند و بعد از استهلاک طی سالهای متمادی دیگر امکان استفاده از وسایل مکانیکی وجود ندارد. تنها راه موجود برای حفظ جان مسافرها و خدمه پروازی، زمینگیر شدن دائمی هواپیماهایی است که عمر آنها زیاد بوده و طی سالهای تحریم، اورهال مناسب و زیر نظر شرکتهای تولیدکننده نداشتهاند.
سازمان هواپیمایی کشوری برای پیشگیری از هر گونه اتفاق احتمالی، باید بوئینگهای ۷۲۷ آسمان را زمینگیر کند. در سال ۱۳۹۲ سازمان هواپیمایی کشوری ایران در اقدامی، فعالیت شرکت هواپیمایی ساها را متوقف کرد.
در آن زمان ناوگان این شرکت تنها به سه فروند بوئینگ ۷۰۷ با میانگین سنی ۳۶.۸ سال محدود میشد. شرکت هواپیمایی ساها آخرین و تنها کاربر بوئینگ ۷۰۷ به عنوان هواپیمای مسافربری در جهان بود.
بوئینگهای ۷۰۷ هواپیمایی ساها در ابتدا هواپیماهای سوخترسان به نیروی هوایی ارتش بودند که بعداً به مدل مسافربری تغییر کاربری دادهاند. پس از این اقدام سازمان هواپیمایی، ساها این سه بوئینگ را برای همیشه زمینگیر کرد و سه فروند بوئینگ ۷۳۷ مدل ۳۰۰ را جایگزین کرد و در حال حاضر به فعالیت خود ادامه میدهد.
پس از برجام و توافق ایران و شش کشور بزرگ، شرکت آسمان ۳۰ فروند بوئینگ ۷۳۷ سفارش داده است، که با سر کار آمدن دونالد ترامپ، تحویل سفارشهای آسمان و دیگر شرکتهای هواپیمایی ایران، در هالهای از ابهام قرار گرفته است.
هواپیما بويينگ ۷۲۷ در طول سالهای پرواز در ایرلاینهای مختلف جهان ۳۲۵ سانحه مختلف را داشته است، که در این بین ۱۱۰ مورد سقوط بوده که منجر به مرگ بیش از سه هزار و ۷۰۰ نفر شده است.
آخرین حادثه نیز به بوئینگ ۷۲۷ ایرانایر مربوط میشود که در زمان حادثه در دی ماه سال ۸۹، با ۳۶ سال و هفت ماه سن کاملاً از رده خارج بود.
پرواز شماره ۲۷۷ هواپیمایی ایران ایر به علت اوضاع نامساعد جوی و مه شدید ساعت ۱۹ و ۴۵ دقیقه ۱۹ دی ۱۳۸۹ در دشت نزدیک به روستای کلیساکندی ارومیه سقوط کرده بود.
یک سال قبل از سقوط این هواپیما، کارشناسان ایران ایر خواستار از رده خارج شدن این هواپیما به دلیل فرسودگی شده بودند اما نه تنها این مدل از رده خارج نشد بلکه در شرایط سخت آب و هوایی به پرواز در آمد و سقوط کرد.
حال هر کدام از بوئینگهای ۷۲۷ شرکت آسمان با سنی بیش از این، مستعد یک حادثه هستند.