رکس تیلرسون سفر اروپایی خود را آغاز کردهاست. یک مقام دولت آمریکا به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته محور گفتوگوها در لندن و پاریس «کاهش اختلافات» میان آمریکا و اروپا بر سر توافق اتمی با ایران و یافتن راههای بیشتر برای مقابله با عملکرد تهران در منطقه است.
وزیر خارجه ایالات متحده در نخستین روز بهمن راهی اروپا شدهاست؛ نخستین مقصد آقای تیلرسون، لندن است.
بریتانیا و فرانسه، هر دو از جمله کشورهایی بودند که در زمان ریاستجمهوری باراک اوباما، در کنار آمریکا، روسیه، چین و آلمان، با ایران به توافق اتمی دست یافتند. لندن، پاریس و دیگر مقامهای ارشد اروپایی بر لزوم حفظ «برجام» تاکید کرده و در این مورد با دونالد ترامپ، رئیسجمهوری و دیگر مقامهای آمریکایی نیز گفتوگو کردهاند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام دولتی که نامش فاش نشده، میگوید محور گفتوگوهای تیلرسون در لندن و پاریس نیز موضوع ایران خواهد بود.
این مقام دولتی گفته است وزیر خارجه ایالات متحده قصد دارد از «اختلافات» میان متحدان اروپایی و واشینگتن بر سر توافق اتمی بکاهد. در عین حال آقای تیلرسون تلاش میکند تا راههای بیشتری برای مقابله با عملکرد ایران در سوریه، لبنان و یمن یافت شود.
رئیسجمهوری آمریکا در ۲۲ مهرماه اعلام کرد که دولت او نمیتواند پایبندی ایران به توافق اتمی با قدرتهای جهانی را تأیید کند و تصمیمگیری در این زمینه را به کنگره آمریکا واگذار کرد. دونال ترامپ میگوید عملکرد منطقهای تهران و یا ادامه فعالیتهای موشکی آن بر خلاف «روح توافق هستهای» است.
از منظر دولت آمریکا، بخشی از توافق اتمی موسوم به «بند غروب» نیز موجب نگرانیست. «بند غروب» درباره برچیده شدن محدودیتهای مربوط به فعالیتهای هستهای، پس از یک دوره زمانی است. گفته می شود دولت آمریکا و کنگره این کشور به دنبال حذف این بند هستند.
در عین حال نیکی هیلی، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، اخیرا گفتهاست «ما میگوییم اگر میخواهید آمریکا توافق [اتمی را] را جدی بگیرد»، اتحادیه اروپا، جامعه جهانی و ایران نیز باید به اقداماتی دست بزنند که آمریکا منتقد آنها است.
از سوی دیگر محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، گفته است تداوم توافق هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی، به پایبندی کامل آمریکا به این توافق بستگی دارد. حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، نیز گفتهاست تلاشهای واشینگتن برای برهم زدن برجام با «شکست» روبهرو شده است.
دبیرکل سازمان ملل نیز میگوید توافق اتمی «یک دستاورد بزرگ در حوزه منع گسترش سلاحهای کشتار جمعی و دیپلماسی است و در صلح و امنیت منطقهای و جهانی هم نقش داشته است».
رکس تیلرسون روز دوشنبه با همتای بریتانیایی خود، بوریس جانسون، و مارک سدویل، مشاور امنیت ملی بریتانیا، دیدار خواهد کرد. پس از لندن به پاریس رفته و با ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه دیدار خواهد کرد. گفته میشود آقای تیلرسون قرار است در مورد مسائل بینالمللی دیگر، از جمله موضوع کره شمالی، اوکراین، سوریه و مقابله با کاربرد جنگافزارهای شیمیایی نیز گفتوگو کند.
وزیر خارجه ایالات متحده در گردهماییهای بینالمللی پیشرو در زوریخ و داوس در سوئیس، رئیسجمهوری آمریکا را همراهی خواهد کرد و پیش از ترک اروپا به لهستان سفر خواهد کرد. این هشتمین سفر تیلرسون در مقام وزیر خارجه آمریکا به اروپا است.