دیپلماتهای آمریکایی روز شنبه، ۲۸ اردیبهشت، به خلبانان غیرنظامی کشورشان هشدار دادند که پرواز بر فراز خلیج فارس، نظر به تنش جاری میان آمریکا و ایران، با مخاطره «اشتباه در شناسایی» هواپیماهای مسافربری همراه است.
دو روز پیش از آن نیز، سازمان فدرال هوانوردی آمریکا، افاِیاِی، به خطوط هوایی مسافربری آمریکایی در خصوص عواقب تشدید تنش میان واشینگتن و تهران هشدار داده بود.
هوانوردی آمریکا به هواپیماهای غیرنظامی رهنمود داده که هنگام پرواز بر فراز خلیج فارس و دریای عمان، بیش از همیشه محتاط باشند و تدابیر امنیتی لازم را رعایت کنند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس و نشریه بریتانیایی ایندیپندنت روز شنبه به نقل از دپیلماتهای آمریکایی در کویت و امارات متحده عربی هشدار در مورد خطر سوء محاسبه در تشخیص هویت پروازی هواپیماهای مسافربری آمریکا در خلیج فارس را منتشر کرد.
این دیپلماتها گفتهاند، احتمال عدم تشخیص پروازهای غیرنظامی در فضای تنش نظامی منطقه، خطر حمله به آنها را افزایش میدهد. به گفته این دپیلماتها، صنعت هوایی بینالمللی در خطر است.
بریتانیا هشدار مشابهی در خصوص پرواز هواپیماهای غیرنظامیاش در آسمان خلیج فارس و دریای عمان منتشر نکرده در حالی که شرکت بریتانیایی بیمه لویدز جمعه در بیانیهای گفته بود که ریسک تردد در این منطقه افزایش یافته و بیمه حمل و نقل را بالا بردهاست.
با وجود این، هنوز هیچ کشور یا شرکت هوایی پرواز هواپیماهای غیرنظامی بر فراز ایران یا کشورهای اطراف را به خاطر تنش آمریکا و ایران ممنوع نکردهاست.
شرکتهای هوایی ایران نیز پروازهای عادی خود را به کشورهای اطراف، از جمله به عربستان سعودی و سایر نقاط جهان، ظاهراً به صورت عادی دنبال میکنند و بیانیه یا هشداری که حاکی از احتیاط بیشتر یا لغو پروازها باشد، منتشر نکردهاند.
دیپلماتهای آمریکایی در حالی به هواپیماهای مسافربری این کشور در خصوص پرواز در اطراف جنوب ایران هشدار دادهاند که ایرانیها نیز خاطرهای تلخ از عدم شناسایی هواپیمای مسافربریشان بر فراز خلیج فارس دارند.
در آخرین روزهای جنگ ایران و عراق در ۳۱ سال پیش، در حالی که ایران به نفتکشهای کویت حمله کرده و ناو جنگی هواپیمابر آمریکایی وینسنس در منطقه مستقر بود، یک فروند هواپیمای مسافربری ایران را با «هواپیمای جنگی» احتمالی ایران «اشتباه» گرفت و با شلیک به سوی آن، این پرواز را به قعر آبهای خلیج فارس فرستاد.
۲۹۰ مسافر و خدمه هواپیمای ایرانی در پرواز شماره ۶۵۵ ایرانایر به سوی دبی، جان باختند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، هر دو در روزهای اخیر تأکید کردهاند که خواهان جنگ نیستند.
رهبر ایران در همین حال گفته است که مذاکره با آمریکا را «سم» میداند؛ به گفته او، «مذاکره با دولت کنونی آمریکا، سم مضاعف است».
آمریکا در هفتههای اخیر تدارکات نظامی در منطقه خلیج فارس را به صورت اعزام ناو هواپیمابر، هواپیماهای بمبافکن بی۵۲ و افزایش سامانههای پدافند هوایی پاتریوت، افزایش دادهاست.
برخی مقامات آمریکا تحرکات «خرابکاری» یکشنبه گذشته علیه چهار کشتی در بندر فجیره در امارات را به ایران نسبت دادند؛ امارات و عربستان مستقیم ایران را متهم کردهاند.
شرکت بیمه نروژ که یک نفتکش کشورش در بمبگذاری فجیره آسیب دیده، در گزارشی نوشتهاست که ظاهراً هدف این حمله، رساندن این پیام به آمریکا و همپیمانانش بوده که در صدد تسلط بر آبراه هرمز نباشند؛ گزارش این شرکت احتمال آمادگی ایران را برای تکرار این نوع حملات علیه کشتیهای دیگر در آینده نزدیک بعید ندانسته است.
نروژ، عربستان و امارات در نامه مشترکی به شورای امنیت سازمان ملل نوشتهاند این حمله ممکن بود به مرگ انسانها بینجامد یا باعث نشت نفت و مواد خطرناک دیگری شود که فاجعه زیستمحیطی ایجاد کند.
والاستریت جورنال در روزهای گذشته نوشت، ایران «اطمینان» دارد که هدف آمریکا، حمله نظامی است و اقدامات اخیر تهران، آمادگی برای مقابله با این احتمال است.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، بدون ارائه مستندات مدعی است که «تیم ب»، شامل بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، بن زائد و بن سلمان، ولیعهدهای امارات و عربستان، «آتشبیار» بحران جاری منطقه هستند و میخواهند آمریکا را به جنگ با ایران بکشانند.