وزیر خارجه اوکراین روز چهارشنبه ۲۷ اسفند از گزارش سازمان هواپیمایی ایران درباره سرنگونی هواپیمایی این کشور توسط سپاه پاسداران انتقاد کرد و آن را «تلاش مذبوحانه» مقامات جمهوری اسلامی برای پنهان کردن دلایل واقعی سرنگونی هواپیمای اوکراینی دانست.
دمیترو کولبا در صفحه فیسبوک خود نوشت: «آنچه در گزارش امروز دیدیم چیزی نیست جز تلاش مذبوحانه دیگر برای پنهان کردن دلایل واقعی سرنگونی هواپیمای ما. ناچاریم بگوییم تحقیقات جهتدار بوده، شواهد گلچین شده و نتیجهگیریها گمراهکننده است».
او افزود: «این سند تمام جزئیات را شرح نمیدهد و به دلایل اصلی و سلسله رویدادهایی که منجر به این فاجعه شد نمیپردازد. این گزارش نیست. مجموعهایست از اطلاعات تحریفشده که هدف آن، دستیابی به حقیقت نیست بلکه هدف، توجیه اقدامات جمهوری اسلامی ایران است».
آقای کولبا گفت: «ما به ایران اجازه نمیدهیم که حقیقت را پنهان کند، ما اجازه نمیدهیم که از زیر بار مسئولیت این جنایات فرار کند».
ساعاتی پیش از واکنش وزیر خارجه اوکراین، سازمان هواپیمایی ایران در گزارشی ۲۸۵ صفحهای درباره سرنگونی هواپیمای اوکراینی توسط یگان موشکی سپاه پاسداران، «کاربر سامانه دفاع هوایی» را مقصر این حادثه معرفی کرد که به گفته آن، به دلیل «خطا در تنظیم جهت جغرافیایی»، این هواپیمای مسافربری را «یک هدف متخاصم» تشخیص داد و باعث شلیک دو موشک به سمت آن شد.
سپاه پاسداران ۱۸ دی پارسال هواپیمای مسافربری اوکراینی به شماره پرواز پیاس ۷۵۲ را که در حال اوج گرفتن از فرودگاه امام تهران بود، با شلیک دستکم دو فروند موشک سرنگون کرد که تمام ۱۷۶ سرنشین آن جان باختند.
کشورهای درگیر در سرنگونی هواپیمای اوکراینی که عمدتا اوکراین و کانادا هستند همواره خواستار شفافسازی ایران درباره نحوه سرنگونی این هواپیما و محاکمه عاملان آن بودهاند.
ایران میگوید که شش نفر را در ارتباط با این حادثه بازداشت کرده است ولی بهرغم گذشت یکسال از سرنگونی هواپیمای اوکراینی، نه تنها دادگاهی برای محاکمه عاملان آن تشکیل نشده است بلکه هویت آنها نیز فاش نشده است.
مقامهای اوکراینی میگویند که خودداری مسئولین ایرانی از ارائه پاسخها و شواهد عینی این سوءظن را تقویت میکند که سرنگونی هواپیمای اوکراینی عمدی بوده است.
اوکراین پس از مطالعهٔ لایحهٔ گزارش فنی ایران که در همکاری با کارشناسان کانادایی انجام شد، ملاحظات خود را در ۹۰ صفحه به تهران بازگرداند و از ایران صراحتاً خواست گزارش فنی را به گونهای تغییر دهد تا تمام اطلاعات دربارهٔ عواملی که باعث سرنگونی پرواز ۷۵۲ شد و از دید کییف در لایحهٔ این گزارش نیامده ارائه شود.
کانادا قرار است روز پنجشنبه ملاحظات خود را دربارهٔ این گزارش اعلام کند. اما از رایزنیهای کارشناسان هنگام مطالعهٔ لایحهٔ گزارش فنی ایران چنین بر میآید که مهمترین سوال، از دید کییف و اتاوا، این است که تهران در گزارش فنی از ارائهٔ توضیح واضح دربارهٔ تعاملات بین بخشهای نظامی و غیرنظامی در ایران ناکام مانده است.
از دید کارشناسان اوکراینی، اگر همانگونه که مسئولین ایرانی همواره پافشاری کردهاند هماهنگیها در سطح عالی بود، ظن سرنگونی عمدی تقویت میشود. به عبارت دیگر، یا تمام پروازها در آن شب با تهدید سرنگونی روبرو بود ویا هواپیمای اوکراینی عمداً مورد هدف قرار گرفت.
از دید اوکراین عدم تحلیل اشتباهات بخش نظامی و انصراف از اصلاحات در این زمینه شرایط بالقوهٔ برای وقوع سوانح مشابه در آینده را ایجاد میکند از این رو کل گزارش تهیه شده توسط ایران بیمعناست و مغایر با تعهدات بینالمللی این کشور است.
گوندوز مامدوف، معاون دادستان کل اوکراین، که سرپرست تحقیقات جنایی درباره هواپیمای سرنگون شده را برعهده دارد پیشتر در این زمینه گفته بود که از آخرین دور مذاکرات در ماه اکتبر، ایران به هیچ یک از استعلامهای کییف پاسخ نداده است.
وی اظهار داشت که مقامهای این کشور خواهان دریافت نوار ضبط مکالمات تیم اپراتور سامانه موشکی سپاه شدهاند که به هواپیما شلیک کرد ولی دولت ایران حاضر به همکاری نیست.
او در مصاحبهای کتبی با رادیوفردا گفت اوکراین حاضر نیست کورکورانه از ایران بپذیرد که خطای انسانی باعث سرنگونی هواپیمای اوکراینی در تهران شده است.