ایالات متحده از ایران خواست همه اورانیوم غنیسازی شده ۶۰ درصدی خود را که نزدیک به آستانه خلوص ۹۰ درصدی تسلیحاتی است، «رقیق» کند.
در بیانیه نمایندگی آمریکا در سازمان بینالمللی انرژی اتمی که روز چهارشنبه ۱۶ اسفند همزمان با نشست فصلی شورای حکام این سازمان صادر شده است، آمده که «ایران باید غلظت همه ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی خود، و نه فقط مقداری از آن را، پایین بیاورد و تولید غنیسازی ۶۰ درصدی اورانیوم را کاملا متوقف کند.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی هفته پیش در گزارش محرمانهای اعلام کرد ایران طی سه ماه گذشته ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی خود را کاهش داده و میزان اورانیوم با خلوص ۶۰ درصدی این کشور در قیاس با ماه نوامبر ۵ درصد کاهش یافته است.
در این گزارش فصلی به کشورهای عضو که خبرگزاری رویترز محتوای آن را منتشر کرد، همچنین آمده بود که ایران ۳۱.۸ کیلوگرم اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی را برای تولید ۹۷.۹ کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصدی «رقیق» کرده است.
با این حال در همین گزارش یادآوری شده بود که جمهوری اسلامی اگر به غنیسازی ادامه دهد، بر اساس تعریف تئوریک آژانس، به اندازه دو سلاح هستهای اورانیوم غنیشده در اختیار دارد.
در بخش دیگری از بیانیه روز چهارشنبه آمریکا از میزان ذخیره اورانیوم غنیسازی شده با غلظت بالا در ایران «ابراز نگرانی جدی» شده است.
آمریکا همچنین یادآوری کرده در حال حاضر هیچ کشور دیگری «با اهداف ادعایی ایران» اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنیسازی نمیکند و «اقدامات ایران معکوس رفتار همه کشورهای بدون سلاح هستهای عضو انپیتی (پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای) است.»
در بیانیه آمریکا همچنین از قطع دسترسی برخی بازرسان مجرب آژانس انرژی اتمی به تأسیسات هستهای ایران انتقاد شده است.
مشخص نیست که ایران به چه دلیل غلظت اورانیوم غنیشده خود را طی سه ماه پایین آورده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیمه بهمن ماه گفته بود سرعت افزایش تولید اورانیوم ۶۰ درصدی در ایران درست پس از اقدام نظامی اسرائیل در غزه که در پاسخ به حمله گروه افراطی حماس در ۱۵ مهر ماه آغاز شد، کاهش یافته است.
مقامهای جمهوری اسلامی تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای را انکار میکنند و میگویند ایران حق غنیسازی برای مصارف غیرنظامی را دارد.
در مقابل، کشورهای غربی میگویند که توجیه معتبری برای غنیسازی اورانیوم تا این سطح به منظور مصارف غیرنظامی وجود ندارد.
این در حالی است که آقای گروسی روز ۱۴ اسفند در گزارشی به شورای حکام سازمان ملل از رویکرد ایران در کاهش همکاری با این آژانس انتقاد کرد.
او با اشاره به گذشت سه سال از تصمیم تهران مبنی بر توقف اجرای پروتکل الحاقی همچنین افزود: «هیچ پیشرفتی در حل و فصل مسائل باقی مانده پادمان اِنپیتی حاصل نشده، ایران توضیحات فنی معتبری برای وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در ورامین و تورقوزآباد به آژانس ارائه نکرده و آژانس را از مکان یا مکانهای فعلی مواد هستهای یا تجهیزات آلوده مطلع نکرده است».
رافائل گِروسی با بیان این که تنها از طریق تعامل سازنده و معنادار میتوان به همه این نگرانیها رسیدگی کرد، از ایران خواست که بهطور کامل و بدون ابهام با آژانس همکاری کند.
ایران همچنین کماکان دسترسی آژانس به اطلاعات دوربینهای مداربسته سایتهای هستهای و صدور مجوز برای برخی بازرسان آژانس را متوقف کرده است.
بهرغم این تحولات، رویترز روز دوشنبه از قول دیپلماتهای غربی گزارش داده که این کشورها به خاطر اجتناب از تشدید بحران جنگ غزه، از اتخاذ موضع سختگیرانه درباره برنامه هستهای ایران در اجلاس شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی خودداری کردند.