ایالات متحده یازده یمنی را که بیش از دو دهه در گوانتانامو زندانی بودند، به عمان منتقل کرد.
وزارت دفاع آمریکا این موضوع را دوشنبه هفدهم دیماه اعلام کرد. این یازده شهروند یمن، در تمام این سالها بدون هیچ اتهام مشخصی در زندان بدنام و فرامرزی ایالات متحده، واقع در خلیج گوانتاناموی کوبا نگهداری میشدند.
یکی از این یازده زندانی، علی حاج عبده الشرقاوی است؛ فردی که به گفتۀ مرکز حقوق قانونی آمریکا، در اعتراض به ۲۱ سال بازداشتش در گوانتانامو و دو سال حبس و شکنجه به دست سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده، بارها دست به اعتصاب غذا زد و بستری شد.
انتقال این زندانیان به عمان، تازهترین و گستردهترین تلاش دولت جو بایدن برای تخلیه این زندان از اسرایی است که هرگز به ارتکاب جرم مشخصی متهم نشده بودهاند. به این ترتیب، تعداد زندانیان باقیمانده در این بازداشتگاه به پانزده تن کاهش یافت.
عمان هنوز به شکل رسمی تحویلگرفتن این زندانیان را تأیید نکرده است. این کشور متحد غرب اما در طول سالهای اخیر، با انتقال بیش از بیست زندانی دیگر گوانتانامو موافقت کرده بوده است.
بیش از ۲۲ سال پیش، دولت جورج بوش پسر، این پایگاه دریایی فرامرزی را به بازداشتگاهی تبدیل کرد که عمدتاً مردان مسلمانی که در گوشه و کنار جهان و در راستای سیاست معروف به «نبرد با تروریسم» دستگیر میشدند، به آن منتقل میشدند.
سیاست «نبرد با تروریسم» در پی حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ از سوی القاعده و همزمان با حملات نظامی ایالات متحده به افغانستان و عراق معرفی شد و در طول سالهای بعد، با اقدامات نظامی رسمی یا مخفیانه پیگیری شد.
قرار داشتن بازداشتگاه گوانتانامو در خارج از مرزهای رسمی ایالات متحده، این زندان را از بسیاری از قوانین این کشور، از جمله محدودیت دورۀ بازداشت بدون اتهام یا منع کامل شکنجه معاف میکند؛ موضوعی که سالها مورد اعتراض فعالان مدنی و حقوقدانان بوده است.
گروههای فعال حقوق بشر و برخی از اعضای کنگره آمریکا، سالٰها دولتهای مختلف این کشور را برای تعطیلکردن زندان گوانتانامو، یا دستکم آزاد کردن بازداشتیهای بدون اتهام مشخص تحت فشار قرار داده بودند. در مقطعی نزدیک به ۸۰۰ تن در این بازداشتگاه نگهداری میشدند.
با انتقال یازده شهروند یمنی از گوانتانامو، همچنان شش نفر بدون هیچ اتهام مشخصی در این زندان بدنام اسیر هستند. دو زندانی که در دادگاه مجرم شناخته شدهاند و هفت تن دیگر که به دستداشتن در حملات یازده سپتامبر ۲۰۰۱، انفجار ناو یو.اس.اس. کول در سال ۲۰۰۰ و بمبگذاریهای بالی در سال ۲۰۰۲ متهم هستند هم آخرین بازداشتیهای گوانتانامو را تشکیل میدهند.
دولت جو بایدن و دولتهای پیشین استدلال میکردند که در تلاشند کشورهای مناسبی را که آمادگی پذیرش زندانیان فاقد اتهام را داشته باشند، شناسایی کنند. بسیاری از این دستزندانیان، اهل یمن بودند؛ کشوری که سالهاست درگیر جنگ داخلی است و بخشهای زیادی از آن در کنترل شبه نظامیان حوثی متحد ایران قرار دارد.