مشاور امور بین‌الملل رهبر جمهوری اسلامی گزارش‌ها دربارهٔ تلاش دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، برای بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تأسیسات نظامی «مشکوک» ایران را «بیهوده‌گویی و گزافه‌گویی» خواند و گفت: «به هیچ وجه به آمریکایی‌ها اجازه بازدید از مراکز نظامی ایران داده نمی‌شود.»
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، علی‌اکبر ولایتی روز شنبه، ۱۴ مرداد، تأکید کرد که این مراکز «جزو حریم امنیتی» جمهوری اسلامی ایران است و «نه به آنها اجازه داده می‌شود که چنین کاری کنند و نه جرأت می‌کنند به حریم امنیتی ایران تجاوز کنند».
وی اضافه کرد: «آمریکایی‌ها از بیهوده‌گویی و گزافه‌گویی‌ها نتیجه‌ای نمی‌گیرند جز اینکه آبروی خود را در صحنه بین‌المللی می‌برند».
خبرگزاری آسوشیتدپرس پیش از این به نقل از مقامات ارشد آمریکا خبر داده بود که دونالد ترامپ در تلاش است از سایت‌های نظامی «مشکوک» ایران بازرسی انجام شود.
بر اساس این گزارش رد درخواست بازرسی از سوی ایران بر تصمیم آقای ترامپ در مورد رویکردش به آینده برجام تأثیرگذار خواهد بود.
این مقامات ارشد آمریکایی همچنین اعلام کرده‌اند که دونالد ترامپ به دنبال گفت‌وگو با کشورهای اروپایی برای تنظیم توافقی جدید است که بتواند پس از انقضای تاریخ برجام نیز مانع توسعه برنامه هسته‌ای ایران شود.
دولت ترامپ فعالیت‌های سپاه پاسداران و برنامه اتمی و موشکی ایران را خطری برای ثبات منطقه خاورمیانه و علیه امنیت متحدان خود در منطقه می‌داند. ایران این نگرانی‌ها را بی‌اساس توصیف می‌کند.
آقای ترامپ پیش و پس از انتخابش به مقام ریاست جمهوری بارها توافق اتمی وین را یکی از بدترین توافق‌های تاریخ خوانده و گفته که اگر تنها بر عهده او بود، عدم تعهد ایران به برجام را ۱۸۰ روز پیش اعلام می‌کرد.
در همین حال سناتور جمهوری‌خواه، باب کورکر، اعلام کرده که آمریکا نمی‌خواهد مقصر برهم زدن برجام شناخته شود چون می‌خواهد متحدانش را به همراه داشته باشد.
بازرسی تأسیسات نظامی پارچین برای یافتن پاسخی دربارهٔ ابعاد احتمالی نظامی پرونده اتمی ایران موسوم به پی‌ام‌دی، یکی از موارد مناقشه در مذاکره اتمی ایران و گروه ۱+۵ بود.
خبرگزاری آسوشیتدپرس، ۲۸ مرداد ۹۴، گزارش داده بود که در توافقی محرمانه میان ایران و آژانس اتمی، به تهران اجازه داده شده تا از کارشناسان خود، برای بازرسی از تأسیسات پارچین، استفاده کند.
نزدیک به یک ماه بعد، خبرگزاری رویترز گزارش داد، قرار شده در زمان نمونه‌برداری، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز همراه متخصصان ایرانی حضور داشته باشند.
پس از آن نیز سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرد که یوکیو آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عصر ۲۹ شهریور ۹۴، «دیداری تشریفاتی» از تأسیسات پارچین کرده است.
در نهایت شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز ۲۵ آذر سال ۹۴ در جلسه ویژه‌ای پس از گزارش مدیرکل آژانس، پرونده ابعاد احتمالی نظامی پرونده اتمی موسوم به پی‌ام‌دی را بست.
منتقدان امروز برجام اما می‌گویند پرونده «پی‌ام‌دی» به دقت بررسی و بسته نشد و همچنان پرسش‌هایی باقی مانده، که دولت دونالد ترامپ باید پیگیر آنها باشد.
از جمله اولی هاینونن، معاون سابق مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به رادیو فردا گفته است: «پرونده پی‌ام‌دی به صورت واقعی بسته نشد. آن یک تصمیم سیاسی بود. شورای حکام هر چیزی که می‌خواهد می‌تواند اعلام کند. اما هنوز سؤال‌هایی وجود دارد که پاسخ داده نشده و برای بستن پرونده اقداماتی صورت گرفته که خلاف روند معمول آژانس بوده است».
انجام بازرسی از تأسیسات ایران در توافق اتمی وین سازوکار پیچیده‌ای دارد و تنها با درخواست یک کشور ممکن نیست.
براساس بند ۷۸ این توافق، در صورتی که راه‌های جایگزین بازرسی پاسخگوی نگرانی‌ها نبود، و تا دو هفته پس از درخواست آژانس ایران موافقت نکرد، این موضوع در کمیسیون برجام باید مطرح شود و ۵ عضو از ۸ عضو که ایران هم یکی از آنهاست، باید با درخواست بازرسی موافقت کنند.
در صورت این موافقت، ایران تا سه روز فرصت دارد تا اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهد.
