هفتاد و ششمین دوره جشنواره جهانی فیلم ونیز، شنبه شب، هفتم سپتامبر (شانزدهم شهریور)، به کار خود پایان داد. شیر طلایی، جایزه اصلی این جشنواره، به فیلم «جوکر» ساخته تاد فیلیپس رسید.
در حالی که با اظهار نظر منفی جنجالی لوچرسیا مارتل، رئیس هیات داوران درباره رومن پولانسکی، به نظر می‌رسید که با داوری نه چندان دلچسب و پرحاشیه‌ای روبه‌رو خواهیم بود، جشنواره ونیز امسال بر خلاف تصور یکی از بهترین داوری‌های چندسال اخیر را تجربه کرد.
جوکر به حق جایزه اول این جشنواره را به دست آورد؛ یک فیلم متفاوت و به غایت غریب که با ساختاری حیرت‌انگیز داستان خلق جوکر -پیش از پیدایش بتمن- را روایت می‌کند و راوی جهان تلخ و تیره و تاری است که نمونه‌اش را با این همه سیاهی و تباهی کمتر می‌توان یافت.
فیلمساز در خلق جهنمی درگیر کننده، به شدت موفق است و بازی حیرت‌انگیز خوآکین فونیکس از حالا مدعی اصلی جایزه اسکار است، ضمن این که جوکر احتمالاً به موفق‌ترین فیلم اسکار امسال بدل خواهد شد.
جایزه بزرگ داوران جشنواره در کمال تعجب به فیلم «متهم می‌کنم» (با عنوان انگلیسی «یک افسر و یک جاسوس») ساخته رومن پولانسکی رسید. با اظهار نظر جنجالی رئیس هیات داوران در این باره که به دلیل پرونده تجاوز پولانسکی در دهه هفتاد، نگاه منفی به این فیلم دارد، به نظر می‌رسید که این فیلم از جوایز دور خواهد ماند، اما این ساخته دیدنی پولانسکی، در شخصیت‌پردازی و روایت داستان چشمگیر است و به حق به این جایزه رسید.
جایزه شیر نقره‌ای بهترین کارگردان جشنواره امسال به روی اندرسون، فیلمساز برجسته سوئدی برای فیلم «درباره جاودانگی» رسید؛ یک فیلم دیدنی در حال و هوای فیلم قبلی این فیلمساز، «کبوتری برای تامل در باب هستی روی درخت نشست»، که البته به قدرت آن فیلم نیست. این فیلم اما همان شیوه روایت و سبک و سیاق خاص اندرسون را پی می‌گیرد که در جهانی اسکاندیناوی‌وار، آدم‌های سرد و تلخ جهان اطرافش را در موقعیت‌های مختلف ترسیم می‌کند.
«افق‌ها» و سینمای ایران
در بخش رقابتی افق‌ها، جایزه بهترین فیلم به «آتلانتیس» ساخته والنتین واسیانوویچ از اوکراین رسید و فیلم «متری شش و نیم» تنها نماینده سینمای امسال ایران، از جوایز نصیبی نبرد.
متری شش و نیم ساخته سعید روستایی، در پرونده این فیلمساز گامی محکم‌تر و رو به جلوست و از مشکلات عمده و عدیده فیلم قبلی، «ابد و یک روز»، در شعاری بودن و تکیه بیش از حد بر دیالوگ در حد نمایشنامه رادیویی فاصله گرفته است.
فیلم با صراحت به تاریک‌ترین زوایای دو شخصیت اصلی اش -یکی پلیس خشن و بدون تعارف و دیگری یک قاچاقچی به دام‌افتاده- نزدیک می‌شود و می‌تواند تماشاگر را درگیر فضای متفاوتی کند که صراحت غریبی دارد؛ هرچند هنوز اغراق‌هایی چون بازی پیمان معادی آزارنده است.
فیلم «حوا، مریم، عایشه» اولین ساخته صحرا کریمی، فیلمساز افغان، هم که در بخش افق‌ها حضور داشت، از جوایز نصیبی نبرد؛ فیلمی درباره زنان مختلف در جامعه بسته افغانستان که همه در پایان به هم می‌رسند. روند روایت زندگی این زنان گاه شعاری می‌شود و به فیلم لطمه می‌زند؛ از جمله دیالوگ‌های طولانی زن مجری با همسرش در تلفن که به نظر می‌رسد برای تماشاگر غربی نوشته شده است.
حواشی جشنواره
شیر طلایی تقدیر از یک عمر فعالیت سینمایی، امسال به دو چهره تاثیرگذار در عالم سینما رسید: پدرو آلمودووار، سینماگر اسپانیایی و جولی اندروز بازیگر برجسته آمریکایی سینمای کلاسیک.
در کنار جشنواره برنامه‌های مختلفی هم برگزار شد که از جمله جذاب‌ترین آنها، جلسه ویژه «مسترکارت» با حضور چهره‌های شناخته شده‌ای چون برایان دی‌پالما بود. در این جلسه نادین لبکی، فیلمساز شناخته شده جهان عرب، یکی از نقاط عطف زندگی سینمایی اش را تماشای فیلم «لاک پشت‌ها پرواز نمی کنند» ساخته بهمن قبادی عنوان کرد.
گلشیفته فراهانی هم با فیلم تازه اش «نغمه‌های عربی»، در جشنواره حضور داشت؛ در نقش دختری تونسی که از پاریس به تونس بازمی گردد تا زندگی تازه‌ای را در آنجا آغاز کند. فیلم ریتم کندی دارد و روایتش هم نمونه‌های مشابه زیادی در تاریخ سینما دارد و پس از فیلم ناموفق قبلی فراهانی در جشنواره کن سال گذشته («دختران خورشید»)، به نظر می‌رسد این بازیگر شناخته شده ایرانی باید بیش از پیش در انتخاب نقش‌هایش دقت کند.
