انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نه تنها در این کشور که در کل دنیا دنبال می‌شود و تعیین جانشین جو بایدن می‌تواند بر سرنوشت میلیون‌ها انسان در سراسر دنیا اثر بگذارد. ایرانیان هم از این قاعده مستثنی نیستند و مایلند بدانند در پایان این رقابت چه کسی وارد کاخ سفید خواهد شد؟
در بین ایرانیان، هر یک از این دو کاندیدا هم طرفداران خاص خود را دارند. در حالی که گروهی امیدوارند با آمدن کامالا هریس و حضور مسعود پزشکیان در تهران، درهای گفت‌وگو میان ایران و غرب باز شود، دسته‌ای دیگر به بازگشت ترامپ به قدرت دل بسته‌اند و بر این باورند استمرار راهبرد «فشار حداکثری» که بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ پی گرفته شده بود می‌تواند زمینه‌های لازم را برای فروپاشی جمهوری اسلامی فراهم کند.
نسیم بهروز، سخنگوی ستاد «ایرانیان برای دونالد ترامپ»، که در آمریکا برای پیروزی این نامزد انتخاباتی تلاش می‌کند یکی از کسانی است که معتقد است حضور ترامپ به معنای تضعیف بیشتر جمهوری اسلامی خواهد بود.
خانم بهروز که در آمریکا زندگی می‌کند، مدعی است که بیشتر ایرانیان داخل کشور طرفدار پیروزی ترامپ در این انتخابات هستند.
او در این خصوص به رادیو فردا می‌گوید: «مردم ما یک تجربه زیستی در دوران ترامپ، بایدن و اوباما را داشته‌اند و با تکیه بر این تجارب و مقایسه آن‌ها می‌توان به راحتی فهمید که چرا بیشتر ایرانیان داخل کشور طرفدار بازگشت ترامپ به قدرت هستند. او در دوران ریاست‌جمهوری خود با اقداماتی چون خروج آمریکا از برجام، حذف قاسم سلیمانی و قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی موجب دلگرمی مردم ایران شد».
این فعال سیاسی که معتقد است رفع تحریم‌های ایران در دولت‌های دموکرات هیچ اثری بر معیشت مردم نداشته است، می‌افزاید: «ما به عنوان سیاستمداران دست راستی معتقدیم که حضور ترامپ به معنای تضعیف بیشتر جمهوری اسلامی است و باعث خواهد شد تا این رژیم با پیگیری یک سیاست فشار حداکثری از سوی آمریکا به انزوای بیشتر کشیده شود. تجربه حضور روسای‌جمهور دموکرات نشان داده که حکومت جمهوری اسلامی به سمت باج‌خواهی بیشتر پیش می‌رود و رفع تحریم‌ها تغییری در اوضاع معیشت ایرانیان ایجاد نمی‌کند».
هرچند ایرانیان طرفدار ترامپ معتقدند که رفع تحریم‌ها هیچ اثری در معیشت مردم نداشته، اما در مقابل گروه دیگر با یادآوری تجربه سال‌های حصول برجام تا پیش از خروج ایالات متحده از آن توافق استدلال می‌کنند که در آن دوران نرخ تورم، میزان بیکاری، وضعیت اشتغال و نرخ ارز همگی در جهت مثبتی حرکت کرده است.
آرش عزیزی، تاریخ‌دان و مدرس دانشگاه در آمریکا، یکی از کسانی است که بازگشت ترامپ به قدرت را نه تنها برای ایرانیان که کل جهان مضر می‌داند. او در این رابطه به رادیو فردا می‌گوید: «هم از زاویه منافع مردم ایران، هم ثبات و امنیت در خاورمیانه و همچنین از نقطه نظر منافع ایرانیان مهاجر در آمریکا کامالا هریس انتخاب بسیار بهتری خواهد بود. ترامپ یکی از حامیان بنیامین نتانیاهویی است که واقعاً در حال به آتش کشیدن منطقه است و سیاست سفت و سختی که می‌خواهد در قبال ایران دنبال بکند هرچند نهایت امیدش این است که به مذاکره‌ای با جمهوری اسلامی برسد اما با توجه به اینکه به کادر دیپلماتیک کارکشته‌ای ندارد و اطرافیانش هم کسانی هستند که به نتانیاهو نزدیک هستند و خود او هم شکیبایی لازم برای دیپلماسی را ندارد در نتیجه حضور ترامپ در کاخ سفید بسیار فاجعه‌بار خواهد بود».
ایرانیان طرفدار ترامپ یا هریس؟
هر دو گروه طرفدار دونالد ترامپ و کامالا هریس استدلال می‌کنند که حضور نامزد مورد نظر آن‌ها می‌تواند سرنوشت بهتری برای ایرانیان رقم بزند اما هیچ پژوهش معتبری وجود ندارد که نشان دهد در نهایت کدام نامزد در میان ایرانیانی که در آمریکا زندگی می‌کنند طرفدار بیشتری دارند.
آرش عزیزی با اشاره به اینکه هیچ نظرسنجی معتبری در این خصوص وجود ندارد می‌گوید: «به نظر می‌رسد ایرانیان با توجه به اینکه جامعه بسیار متکثری هستند آرای خود را به هر دو حزب می‌دهند و مانند بسیاری از جوامع مهاجر به دموکرات‌ها رأی می‌دهند و در مقابل کسانی هم هستند که به ترامپ روی آورده‌اند و خواستار آن موضع سفت و سختی که این نامزد در قبال ایران اتخاذ کرده بود، هستند و به همین دلیل خیلی‌ها در داخل ایران هم چنین نظری دارند. در نتیجه به نظر من نمی‌توان به صورت قاطع گفت که یک نامزد آرای بیشتری نسبت به دیگری در بین ایرانیان دارد».
در مقابل اما خانم بهروز معتقد است تا پیش از ورود به سیاست تصور می‌کرده که بیشتر ایرانیان طرفدار دموکرات‌ها هستند و این در حالی است که به باور او «پروپاگاندای رسانه‌ای» باعث شده که بسیاری از آن‌ها از بیان حمایت خود از دونالد ترامپ هراس داشته باشند.
سخنگوی فارسی‌زبان ستاد «ایرانیان برای دونالد ترامپ» در این رابطه به رادیو فردا می‌گوید: «پیش از این، مشاهده و برداشت من این بود که ایرانیان بیشتر طرفدار دموکرات‌ها هستند اما پس از اینکه کمپین حمایت ایرانیان از ترامپ آغاز به کار کرد متوجه شدم که حمایت از او و سیاست‌های ملی‌گرایانه و راست‌گرایانه در بین ایرانیان تا چه اندازه در حال افزایش است. حامیان ترامپ خیلی کمتر تمایل دارند موضع سیاسی خود را به صورت عمومی مطرح کنند و از ابراز آن می‌ترسند. متأسفانه حمایت از ترامپ در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند شما را در این کشور به جایگاهی ببرد که با شما مانند اپوزیسیون سیستم رفتار شود. ضمن اینکه ایرانیان به‌دلیل فرهنگ سانسوری که در آمریکا وجود دارد نگرانند که به خاطر حمایت از ترامپ کار خود را در اینجا از دست بدهند. ضمن اینکه بسیاری از ایرانیان به ایران سفر می‌کنند و نگرانند که در داخل کشور به خاطر حمایت از ترامپ با مشکل رو به رو شوند».
با ترامپ تا براندازی
در طول ماه‌های اخیر بسیاری از ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی حمایت خود را از دونالد ترامپ ابراز داشته‌اند، این مسئله به ویژه در میان گروه‌هایی که به‌دنبال براندازی جمهوری اسلامی هستند نیز بیشتر دیده می‌شود. با این حال خود ترامپ تأکید دارد که نه برنامه‌ای برای این کار دارد و نه ایالات متحده از چنین توانی برخوردار است.
نسیم بهروز هم با اشاره به اینکه ایالات متحده با چالش‌های زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کند، می‌افزاید که حتی مردم آمریکا هم علاقه‌ای ندارند که رهبرانشان در امور سایر کشورها دخالت کند. او در ادامه می‌گوید: «باید نگاهی واقع‌گرایانه به این مسئله داشته باشیم، ایالات متحده امروزه با چالش‌ها و مشکلات فراوانی روبه‌رو است. در صورت بازگشت ترامپ به کاخ سفید اولویتش مردم آمریکا و مشکلاتی که این کشور با آن روبه‌رو است خواهد بود. این چیزی است که ما هم حمایت می‌کنیم و نمی‌خواهیم هیچ کشور خارجی در امور کشور ما دخالت کند و از هیچ سیاستمداری نمی‌خواهیم برای ما براندازی انجام دهد».
این فعال سیاسی دست راستی در ادامه، خواسته همکفران خود از ترامپ و دیگر سیاستمداران راست‌گرا را این‌گونه توضیح می‌دهد: «چیزی که ما خواستار آن هستیم این است که مردم ایران را حاکمین اصلی بدانند و آن‌ها را مخاطب صحبت‌های خود قرار دهند نه اینکه با مقام‌های جمهوری اسلامی گفت‌وگو کنند. هدف ما هم به عنوان شهروندان ایرانی که در آمریکا زندگی می‌کنیم این است که سعی کنیم هزینه مبارزه برای مردم داخل کشور را کاهش دهیم».
مذاکره با ایران؛ چه با ترامپ چه با هریس
برخلاف نگاه خانم بهروز، آقای عزیزی دیدگاه متفاوتی دارد و معتقد است چه ترامپ و چه هریس هر یک که به پیروزی برسد در نهایت چاره‌ای جز گفت‌وگو با حکومت ایران نخواهد داشت.
او در این رابطه می‌گوید: «هر دو نامزد باید به سمت یک مذاکره و مصالحه با ایران برسند تا مسائل منطقه را حل کنند ولی با توجه به موانعی چون جنگ در منطقه و تنش‌های بین ایران و اسرائيل، راه بسیار پرتنشی در پیش رو است. اما هر دو در نهایت خواهان یک معامله با ایران هستند».
آقای عزیزی اما تفاوت بین ترامپ و هریس را در این مسئله تیم این دو نامزد انتخاباتی می‌داند و می‌گوید: «خانم هریس تیم زبده سیاست خارجی را برای پیش بردن این امر در اختیار دارد و خود او هم می‌تواند یک رئيس‌جمهور حرفه‌ای باشد که چندان دیدگاه ایدئولوژیک خاصی ندارد و من در یکی از مقالات خود، او را با جرج بوش پدر مقایسه کرده‌ام که بر اساس مشورت‌هایی که اطرافیانش به او می‌دهند تصمیم می‌گیرد. در مقابل ما کسی مثل ترامپ را داریم که شکیبایی و توجه لازم را برای به نتیجه رساندن مذاکره را ندارد و با وجود اینکه خود او لزوماً فرد جنگ‌طلبی نیست اطرافیانش کسانی هستند که بسیار به نتانیاهو و جریانات دست راستی در اسرائيل نزدیکند و اصول‌شان حمایت ابدی از اسرائيل و دولت راست‌گرای نتانیاهو و همچنین مخالفت شدید با ایران است. ترکیب این‌ها می‌تواند به اجرایی شدن سیاست‌هایی تنش‌زا منجر شوند».
صرف نظر از دیدگاه‌های متفاوت کارشناسان، افکار عمومی و متخصصان مسائل آمریکا، حضور هر یک از این دو کاندیدا در قدرت می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر آینده ایرانیان و همچنین تعاملات میان جمهوری اسلامی و کشورهای غربی داشته باشد.
سه‌شنبه ۱۵ آبان روز پایانی انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا است و پس از ماه‌ها تلاش و فعالیت انتخاباتی بالاخره روشن خواهد شد که از ژانویه ۲۰۲۵ چه کسی به جای جو بایدن در اتاق بیضی کاخ سفید پشت میز می‌نشیند.
