سیر حوادث، نشانهها و سخنان برخی از دیپلماتها نشان از آن دارد که روزبهروز احتمال اعلام جنگ اسرائیل علیه لبنان با هدف دو کردن نیروهای حزبالله از جنوب این کشور بیشتر میشود.
البته برخی از کارشناسان مخالف این نظر هستند و معتقدند که تنش میان اسرائیل و حزبالله، به شکل کنونی خود، ادامه خواهد یافت.
اشرف ریفی، نماینده پارلمان لبنان، وضعیت جاری تنش را اینگونه شرح میدهد: «تنشها و تهدیدهای آغاز شده در روز ۱۶ مهر گذشته، به بالاترین حد رسیده و باعث افزایش نگرانیها از گسترش محدوده جنگ جاری که تا کنون جان صدها لبنانی را گرفته و به تخریب هزاران واحد مسکونی انجامیده است. به علاوه آن آسیبهای اقتصادی و محیط زیستی که تجاوزهای روزانه اسرائیل به کشور زده بیشتر شده است.»
او ادامه داد: «ما بر پایه وظیفه ملیمان که باید موضع لبنانیهایی که نمایندگی میکنیم را اعلام کنیم، تأکید میکنم که به طور قاطع با گرفتار کردن لبنان در جنگی که هیچ ربطی به آن ندارد، مخالفیم.»
نگرانیها از آغاز جنگ گسترده
روزنامه آلمانی بیلد، دوشنبه ۱۱ تیر به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد که در صورت ادامه حملات راکتی و پهپادی حزبالله، اسرائیل، نیمه دوم ماه جاری میلادی (ژوئیه)، حمله به لبنان را آغاز خواهد کرد. حزبالله میگوید، تا زمان ادامه عملیات نظامی اسرائیل به نوار غزه، حملات راکتی و پهپادی به اسرائیل ادامه خواهد یافت.
شرکت هواپیمایی لوفتهانزای آلمان نیز دوشنبه اعلام کرد که به خاطر نگرانی از آغاز جنگ گسترده میان اسرائیل و حزبالله، پروازها شبانه به بیروت پایتخت لبنان را تا پایان ماه ژوئیه به حال تعلیق در میآورد.
ایالات متحده آمریکا، روسیه، کانادا، عربستان سعودی، کویت، اردن و کشورهای اروپایی، و شماری دیگر از کشورها هم از شهروندان خود خواستند، فوراً لبنان را ترک کنند.
در این میان این سؤال مطرح میشود که با آغاز مرحله سوم از عملیات نظامی اسرائیل در نوار غزه، آیا زمینه برای عملیات گسترده نظامی اسرائیل در لبنان فراهم شده؟ سناریوهای احتمالی در این مرحله چیست؟
از روز ۱۶ مهر گذشته، حملات راکتی و پهپادی حزبالله لبنان به اسرائیل آغاز شد؛ یک روز پس از حمله غافلگیر کننده گروه افراطی حماس به شهرها و شهرکهای اسرائیلی و آغاز جنگ در نوار غزه؛ هر دو گروه از سوی آمریکا و اروپا تروریستی شناخته میشوند.
حزبالله میگوید هدفش از حملات راکتی و پهپادی به اسرائیل، کاستن از فشار بر فلسطینیها در نوار غزه است؛ منطقهای که در معرض عملیات نظامی اسرائیل با هدف نابودی گروه افراطی حماس قرار دارد.
واکنشهای اسرائیل به حملات حزبالله لبنان، تا کنون حدود ۴۸۰ کشته در لبنان بر جای گذاشته که اکثر آنها از اعضای حزبالله هستند.
اخبار درز کرده از اسرائیل
درباره گزارش روزنامه آلمانی بیلد، ایلی نیسان کارشناس سیاسی اسرائیلی به سایت شبکه الحره گفت که احتمال دارد این گزارش بر پایه اخبار درز یافته از منابع اسرائیلی تهیه شده باشد.
نیسان افزود: «تنشها میان ارتش اسرائیل و حزبالله لبنان، با تشویقهای ایران، از بیش از ۹ ماه پیش ادامه دارد. اسرائیل نمیتواند ادامه این وضعیت را به شکلی طولانی تحمل کند.»
طی این مدت، هزاران شهروند ساکن شمال اسرائیل، مجبور شدند خانههای خود را ترک کنند و به هتلهای اجاره شده توسط دولت، در مناطق دور از تنش بروند. فعالیتهای اقتصادی و صعنتی نیز در این مناطق متوقف شده است.
ایلی نیسان میگوید که ماه سپتامبر، فصل تحصیلی مدارس آغاز میشود و دولت اسرائیل باید پیش از آن، مشکل را حل کند.
نقل قولهای «غیر دقیق»
بر خلاف آقای نیسان، یواب شترن تحلیلگر سیاسی اسرائیلی، بر این باور است که بعید است اخبار درز کرده از منابع دیپلماتیک باشد.
او میگوید که معمولاً «حمله به این شکل صورت نمیگیرد و برپایه سخنان رسانهای برنامهریزی نمیشود. زیرا طرفی که میخواد حمله را آغاز کند، سعی میکند اصل غافلگیری را رعایت کند.»
او ادامه داد: «معتقدم اینگونه گزارشها برپایه ارزیابیهای اروپایی یا منابع دیپلماتیک تنظیم شده و طرف اسرائیلی هیچ گاه زمان عملیات نظامی خود را اعلام نمیکند.»
او وقوع جنگ گسترده میان اسرائیل و حزبالله را بعید ندانست، اما تأکید کرد «نه در زمانی که روزنامه بیلد آلمان تعیین کرده است.»
علاوه بر تمرینها و آمادگیهای نظامی ارتش اسرائیل، بیمارستانها در مناطق شمال اسرائیل، به حال آمادهباش درآمدند. گزارشهایی هم از افزایش فروش موتورهای تولید برق کوچک به خاطر نگرانی از قطعی برق در صورت آغاز جنگ با حزبالله، منتشر شده است.
یواو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، روز جمعه گفته بود که اسرائیل، «به دنبال جنگ [با حزبالله] نیست» و راهحل دیپلماتیک برای تنش را مناسب میداند. او در عین حال تأکید کرد که اسرائیل، برای تنش گسترده آماده است و «اکنون توپ در زمین حزبالله است».
ارتش اسرائیل نیز چند هفته پیش اعلام کرده بود که طرحهای حمله به لبنان، توصیب شده است. حسن نصرالله دبیرکل حزبالله در مقابل تهدید کرد که در صورت آغاز جنگ گسترده، گروهش «بدون رعایت هیچ قاعدهای» خواهد جنگید.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز هفته گذشته نسبت به آغاز جنگ گسترده ابراز نگرانی کرد و گفت: «من بسیار نگرانم، بسیار نگران. هر روز بحران گسترش مییابد. هر روز حملات بیشتری در دو طرف مرز میان لبنان و اسرائیل صورت میگیرد. متأسفانه معتقدم که ما در آستانه یک جنگ هستیم، در آستانه گسترش جنگ.»
ادامه تنش فعلی؛ اما شدیدتر
اما مکرم رباح استاد دانشگاه آمریکایی بیروت، معتقد است که هدف از حزبالله لبنان و مقامهای جمهوری اسلامی، متحد کردن گروههای همسو است.
او در این باره به رایوفردا گفت: «به نظرم حزبالله و ایران میخواهند میدانها را متحد کنند. به عبارتی گمان میکنند که آتشبس در غزه، به آتشبس در لبنان خواهد انجامید. اما این درست نیست. اسرائیل این جبههها را یکی نمیداند و جبهه شمالی اسرائیل، به گونهای دیگر مدیریت میشود. اکنون سخن گفتن از آتشبس یا به عبارتی، توقف اقدامات نظامی در جبهه شمال اسرائیل، سخن دقیقی نیست.»
آقای رباح معتقد است که اسرائیل، اقدم به جنگ کلاسیک با حزب الله نخواهد کرد: «در مرحله آتی، همچون عمل جراحی خواهد بود و شاهد یورش نظامی به شکل کلاسیک نخواهیم بود. معتقدم، سازمان نظامی اسرائیل، خطر حزبالله بر امنیت خود را درک میکند و از این رو از اقداماتش عقبنشینی نخواهد کرد.»