نتایج یک تحقیق جدید نشان میدهد نیمی از مردم جهان در کشورهایی زندگی میکنند که حاکمان آنها به شکل گسترده به نقض آزادی بیان و تجاوز به حریم خصوصی مردم متوسل میشوند.
گزارش شرکت مشاوره ریسک «میپلکرافت» (Maplecroft) بریتانیا که روز پنجشنبه، ۱۷ مردادماه، در سایت رسمی آن منتشر شد نشان میدهد آزادی بیان و حریم خصوصی مردم، نهادهای غیردولتی و حوزه تجارت تحت تاثیر تکنولوژی و ابزارهای نظارتی پیشرفته، به صورت فزاینده توسط دولتها نقض میشود تا جلو فعالیت مخالفان گرفته شود و مردم نسبت به آنچه در جامعه میگذرد بیخبر بمانند.
این گزارش میافزاید وضعیت حقوق آزادیهای اولیه مردم جهان بدتر شده است و شمار کشورهایی که در فهرست «ناقضان شدید آزادی بیان و حریم خصوصی» قرار گرفتهاند در سال گذشته به ۵۸ رسیده که نسبت به سال ۲۰۱۷ حدود ۹ درصد افزایش داشته است.
میپلکرافت میگوید هم اکنون سه میلیارد و ۳۸۰ میلیون نفر، یا به عبارتی ۴۵ درصد جمعیت جهان در کشورهایی زندگی میکنند که در آنها نقض گسترده حق آزادی بیان و حریم خصوصی وجود دارد.
این تحقیقات بر اساس مطالعه و بررسی در ۱۹۸ کشور انجام شده و نشان میدهد در مجموع نقض حریم خصوصی، نظارت و کنترل گسترده مردم، سرکوب اعتراضات و بازداشت خبرنگاران و کنشگران فزونی یافته است.
این گزارش میگوید برخی از کشورها مانند عربستان، مصر و چین تلاش اندکی برای بهبود وضعیت آزادی بیان و حفظ حریم خصوصی کردهاند و وضعیت در برخی کشورهای دیگر مانند ترکیه، کامبوج و لائوس به مراتب بدتر شده است.
بر اساس این گزارش، چین محدودیت چشمگیری بر فضای مجازی و گردش آزاد اطلاعات وضع کرده است.
میپلکرافت امتیاز هر یک از ۱۹۸ کشوری را که در آنها تحقیق کرده به صورت جداگانه منتشر نکرده، اما بر اساس گزارش موسسه غیردولتی «خانه آزادی» که در ژوئن سال جاری (دو ماه پیش) منتشر شد، ایران از لحاظ آزادی بیان یکی از «بدترینها» در جهان است.
در گزارش این نهاد بینالمللی، ایران در سال گذشته از مجموع ۱۰۰ امتیاز مربوط به ویژگیهای کشورهای آزاد، فقط ۱۸ امتیاز کسب کرده است.
میپلکرافت به کنترل و نظارت عقاید دینی، سیاسی و شخصی مردم توسط دولتها در فضای مجازی اشاره کرده و مینویسد: «چنین کنترلی همچنین بر بخش بازرگانی و تجاری نیز حاکم است و چنین رویهای بر رشد حوزههایی همچون فناوری اطلاعات و ارتباطات، تکنولوژی و رسانهها اثر منفی شدیدی دارد، و البته این وضعیت در دیگر حوزههای تجاری و مالی نیز بیتاثیر نیست، چرا که این دولتها توجهی به محیط مناسب برای بالندگی حوزه کسب و کار ندارند.»
این گزارش با اشاره به تحقیقات کمیته حفاظت از روزنامهنگاران میافزاید تنها در سال گذشته ۲۵۰ خبرنگار در چندین کشور بازداشت شدند که ۱۶۷ نفر آنها از چین، مصر، عربستان، ترکیه و ویتنام بودهاند.
بیشترین شمار بازداشت روزنامهنگاران در ترکیه بوده و امتیاز این کشور را از لحاظ آزادی بیان از ۳۱ به ۲۲ کاهش داده است.
میپلکرافت میگوید چین که یکی از ده کشور بزرگ ناقض آزادی بیان و حریم خصوصی است، در حال توسعه قویترین سیستم نظارتی عمومی در جهان است که بر مردم و فعالان اقتصادی و تجاری این کشور تاثیر بدی خواهد داشت.
قرار است این طرح دولت چین موسوم به «سیستم اعتبار اجتماعی» سال آینده راهاندازی شود. این سیستم ابزارهای پیشرفتهای در اختیار دولت پکن برای نظارت بر مردم قرار خواهد داد.