در آستانه بازگشت دور دیگری از تحریمهای ایران، وزیر خارجه جمهوری اسلامی میگوید اهداف پیشبینی شده آمریکا از بازگرداندن تحریمهای ایران محقق نشده و «جامعه جهانی» از جمله «همسایگان و کشورهای اروپایی» در برابر اقدام یکجانبه واشینگتن «خوب مقاومت کردهاند».
محمدجواد ظریف که برای شرکت در نشست سهجانبه وزیران خارجه ایران، جمهوری آذربایجان و ترکیه، در استانبول به سر میبرد، در گفتوگویی اختصاصی با خبرگزاری دولتی ایرنا، آمریکا را به دلیل بازگرداندن تحریمهای ایران به «قانونشکنی» متهم کرد و در عین حال گفت که «آمریکاییها با تحریمهای غیرقانونی علیه ایران به هدف پیشبینی شده خود نرسیدند».
او هدف از بازگشت تحریمها را «مجازات» کشورهایی توصیف کرد که به گفته او «پایبند قانون هستند» و افزود که رویکرد آمریکا در این زمینه «تبعاتی عظیم بر نظم جهانی» دارد.
ایالات متحده در اردیبهشت امسال پس از ماهها انتقاد از نقض روح توافق هستهای توسط ایران، از برجام خارج شد و رئیسجمهور آمریکا، به بازگرداندن آن دسته از تحریمهای ایالات متحده علیه ایران که در سایه توافق هستهای متعلق شده بود، در دو بازه زمانی ۹۰ روزه و ۱۸۰ روزه فرمان داد.
بخشی از این تحریمها که از جمله صنعت خودرو، خرید و فروش فلزات گرانبها، و دسترسی دولت ایران به دلار را محدود میکرد، در نیمه مردادماه امسال به اجرا در آمد و در هفته آینده، ۱۴ آبان، تحریمهای دیگری که عمدتاً بخش نفت و انرژی را هدف قرار میدهد، بازگردانده خواهد شد.
مقامهای آمریکایی پیشتر گفتهاند که مصمم هستند صادرات نفت ایران را تا آن زمان به صفر برسانند و تا کنون نیز گزارشهایی در مورد کاهش واردات نفت ایران توسط برخی خریداران عمده آسیایی منتشر شده است.
از جمله گرچه روز سهشنبه کره جنوبی اعلام کرد که در تماس با مقامهای آمریکایی خواستار «انعطافپذیری حداکثری» در مورد اعمال تحریمها شده، اما برپایه گزارشها خریداران کرهای در ماه سپتامبر میزان واردات نفت خود از ایران را به صفر رساندهاند.
بر پایه گزارش رویترز، وزیر خارجه کره جنوبی در گفتوگوی تلفنی با مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، خواستار آن شده که با انعطاف حداکثری ایالات متحده در مورد معافیت شرکتهای این کشور از تحریمها، زیان شرکتهای کرهای از اعمال تحریمهای جدید به حداقل برسد.
کره جنوبی پیش از این هم در زمان برقراری تحریمهای پیش از توافق هستهای، موفق به کسب معافیتهایی از دولت وقت ایالات متحده در این زمینه شده بود، اما اکنون موضع آمریکا به مراتب سختتر از آن زمان است.
در این میان ترکیه دیگر واردکننده محصولات انرژی ایران است که تأکید کرده از تحریمهای نفتی آمریکا علیه ایران تبعیت نخواهد کرد.
در این زمینه وزیر خارجه ایران روز سهشنبه گفته است که «ممکن است برخی شرکتهای بخش خصوصی در روش کار خود با ایران تغییراتی دهند، ولی کشورهایی مثل ترکیه اجازه نمیدهند که روابطشان با ایران به خاطر خواسته یک کشور دیگر خدشهدار شود».
در این زمینه خبرگزاری آناتولی ترکیه نیز به نقل از مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه این کشور نوشت که ایران و جمهوری آذربایجان منبع تأمین انرژی ترکیه هستند و آنکارا به همکاری با این کشورها ادامه خواهد داد.
وزیر خارجه ترکیه همچنین بدون ذکر جزئیات بیشتر گفت که با وزیران خارجه ایران و جمهوری آذربایجان در مورد بازگشت تحریمهای آمریکا، موضوعات هستهای و «اینکه چه تدابیر و حمایتهایی میتوانیم در قبال آن داشته باشیم، گفتوگو کردیم».
گزارش شده که در حاشیه نشست سهجانبه استانبول، وزیران خارجه سه کشور دیدارهایی دوجانبه هم با یکدیگر داشتهاند.
قرار است ایران، سال آینده، میزبان هفتمین نشست سهجانبه وزیران خارجه سه کشور باشد، گرچه هنوز جدول زمانی دقیقی برای این نشست اعلام نشده است.