نگاه به شرق و گسترش همکاری با «کشورهای دوست» در عرصهٔ بین‌الملل و تشدید فشار بر مخالفان در داخل کشور از ویژگی‌های کلیدی راهبرد کنونی دولت روسیه است. هفتهٔ گذشته برگزاری انتخابات محلی در روسیه نیز آزمونی برای انتخابات آتی ریاست‌جمهوری بود تا نشان دهد کرملین قادر است بقای ولادیمیر پوتین در قدرت را تضمین کند.
انتخاباتی که به پیروزی نامزدهای مورد تأیید کرملین انجامید
انتخاباتی که از ۱۷ تا ۱۹ شهریور در سراسر روسیه و همچنین مناطق اشغال‌شدهٔ اوکراین برگزار شد، آخرین آزمون برای ابزار و فنونی بود که کرملین قصد دارد برای تضمین پیروزی ولادیمیر پوتین در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری به کار گیرد.
براساس آمار رسمی دولت روسیه، طرفداران کرملین در استان‌های اشغال‌شدهٔ اوکراین «بین ۷۴ تا ۸۳ درصد»، در ۷ استان از ۹ استان روسیهٔ مرکزی «بالغ بر ۸۰ درصد»، در سیبری و اورال «به‌طور متوسط ۷۲ درصد» و در خاور دور «۷۶ درصد» کل آرا را از آن خود کرده‌اند. تنها در جمهوری خودمختار خاکاسیا، حزب «روسیهٔ متحد» با ۳۶ درصد پس از حزب کمونیست دوم شد و در عین حال کنترل بر پارلمان محلی را حفظ می‌کند.
گزارش شده یکی از اهداف کرملین شکست حزب کمونیست بود که به‌رغم همسویی با حکومت در اکثر زمینه‌ها، سیاست‌های اقتصادی-اجتماعی که باعث کاهش رفاه جامعه شده را مورد انتقاد قرار می‌دهد:
«برای دستیابی به این هدف کرملین نه تنها از ابزارهای موجود برای تضمین پیروزی نمایندگان روسیهٔ متحد استفاده کرده بلکه کمک کرد نمایندگان حزب لیبرال دموکرات نیز نتایج بهتری به دست آورند؛ این رویکرد تنها در جماهیر خودمختار قفقاز کارگر نیفتاد چراکه ساکنان این منطقه از یاد نبرده‌اند چگونه رهبر پیشین حزب لیبرال-دموکرات آن‌ها را از روی ناسیونالیسم افراطی خود مورد تمسخر قرار می‌داد.»
یکی از پیروزی‌های مهم کرملین انتخاب مجدد سرگئی سوبیانین به‌عنوان شهردار مسکو است. آمار رسمی می‌گوید «۴۲ و نیم درصد واجدین شرایط ۷۶.۴ درصد به او رأی داده‌اند». از سه میلیون و ۳۰۰ هزار تن اهالی پایتخت، دو میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در رأی‌گیری اینترنتی شرکت کردند.
بیشتر در این باره: ۴۶ کشور اروپایی برگزاری «انتخابات» روسیه در مناطق اشغالی اوکراین را محکوم کردندبسیاری از کارشناسان بر این باورند که رأی‌گیری اینترنتی یکی از اصلی‌ترین ابزار دستکاری نتایج انتخابات است. سازمان مدنی ناظر بر انتخابات «گولوس» که «عامل بیگانه» اعلام شده و مدیر آن هم در بازداشت است، در تحلیل نتایج انتخابات اخیر در مسکو بر این گمانه‌زنی‌ها صحه گذاشت.
رأی‌گیری اینترنتی در کنار ممنوعیت شرکت نامزدهایی که مورد تأیید کرملین نیستند و همچنین فشار بر کارمندان دولت و تجار وابسته به کمک‌های دولتی برای انتخاب کاندیدای حکومتی مهم‌ترین ابزار کرملین برای انتخابات ریاست‌جمهوری آتی به شمار می‌رود.
رسانهٔ مدوزا پیشتر گزارش داده بود کرملین به‌دنبال نامزدهایی می‌گردد که در مقایسه با آن‌ها ولادیمیر پوتین «جوان و کارآمد» به نظر برسد، «چراکه هدف کرملین نه تنها تضمین پیروزی پوتین است بلکه می‌خواهد پیروزی او با شکست رکورد پیشین خودش همراه باشد.»
درحالی‌که صحت انتخابات روسیه زیر سؤال رفته و «انتخابات» در مناطق اشغال‌شدهٔ اوکراین با محکومیت بین‌المللی روبه‌رو شده، آمریکا اعلام کرد علیه کسانی که در تدارک، برگزاری و نظارت بر انتخابات در مناطق اشغال‌شده دست داشته‌اند، اعمال تحریم را بررسی می‌کند.
نظر شهروندان روسیه دربارۀ «نگاه به شرق»
یک مقام دولت روسیه اعلام کرد مسکو خواهان گسترش روابط تجاری با تمام کشورهایی است که به گسترش تجارت با روسیه تمایل نشان می‌دهند. به‌گفتهٔ آندره اسلپنیوف، وزیر تجارت کمیسیون اتحادیهٔ اقتصادی اوراسیا، ایران به شریک بسیار فعال تجاری روسیه تبدیل شده و تا چند سال آینده تجارت کشورهای عضو این نهاد با ایران از شش میلیارد دلار کنونی به ۱۸ تا ۲۰ میلیارد دلار افزایش می‌یابد.
یک نظرسنجی جدید در روسیه حاکی است شهروندان این کشور با دید عملگرایانه به تغییر اولویت‌های بین‌المللی روسیه می‌نگرند و دوسومِ آن‌ها حامی «گرایش به شرق»اند. در عین حال اکثر کسانی که در این نظرسنجی مشارکت داشتند، معتقدند راهبرد جدید باید بر بُعد اقتصادی متمرکز شود چراکه از دید اکثریت مطلق، روسیه از لحاظ فرهنگی به غرب نزدیک است و «تنها زمانی طرفدار دوستی با شرق هستند که در آن سود مالی می‌بینند».
با شنیدن نام ایران به عنوان شریک روسیه، ۳۰ درصد واکنش مثبت نشان داده و بر این باورند «برقراری روابط با کشورهای منطقه از مدت‌ها پیش ضروری بود». همزمان ۱۱ درصد معتقدند کشورهای شرقی قابل اعتماد نیستند و نظر چهار درصد به‌شدت منفی است چراکه «همکاری روسیه با کشورهای شرقی صرفاً به معنای امتیازدهی ویا بخشش بدهی‌هاست».
یک تحلیل جامع از وضعیت کنونی روابط روسیه و ایران اشاره می‌کند که پیش از جنگ، مسکو ایران را یکی از همتایان متعدد خود تلقی می‌کرد: «حدود ده سال پیش وزارت خارجهٔ روسیه از غول‌های نفت و گاز روسیه خواسته بود با ایران همکاری نکنند تا روابط مسکو با کشورهای اروپایی به مخاطره نیفتد.»
بیشتر در این باره: جمهوری‌اسلامی و ناتوانی در خروج از مدار روسیهدر عین حال از بهار ۲۰۲۲ روشن شد روسیه به ایران نیاز دارد تا در شرایط انزوای بین‌الملی مسیرهای جدید تجاری به دست آورد: «پیام ولادیمیر پوتین که همراه با چهل خودرو به تهران سفر کرد این بود نگاه روسیه به توسعهٔ همکاری با ایران بسیار جدی است.»
بدهی‌های ایران به روسیه رو به افزایش است و روسیه «برای این‌که ایجاد تنش نکند، این موضوع را پیگیری نمی‌کند»؛ اما به‌رغم تأکید مسئولان و هیئت‌های متعدد که بین دو کشور در رفت‌وآمد هستند، بازرگانان روس (به‌رغم این‌که شمار سفرهای آن‌ها به ایران نسبت به یک سال قبل سه برابر شده) با ایران انس نگرفته‌اند و به‌دلیل اختلاف‌های سنت‌های تجاری، محدودیت‌های متعدد و نابسامانی‌های سیاسی-اقتصادی از همکاری با ایران رویگردان‌اند.
ایران که چند سال پیش بزرگ‌ترین خریدار غلات از روسیه بود، در حال از دست دادن موقعیت خود است و حتی از فهرست پنج خریدار مهم گندم حذف شده. به‌عقیدهٔ اتحادیهٔ صادرکنندگان غلات روسیه، دلیل این وضعیت دیرکرد در پرداخت‌ها و بدهی‌های روبه‌رشد است.
بازداشت دو ژنرال روس در ارتباط با «بی‌دفاع ماندن مسکو در حملات هوایی اوکراین»
گزارش‌ها حاکی است کنستانتین اوگینکو، فرمانده نیروهای پدافند هوایی مسکو و حومه، و دمیتری بلیاتسکی، از زیردستان او، «به‌دلیل دریافت رشوه در قبال واگذاری زمین‌های ویژهٔ پدافند به یک سازمان غیرنظامی» بازداشت شده‌اند.
گفته می‌شود ۳۰ میلیون روبل (حدود ۳۰۰ هزار دلار) به این دو ژنرال وعده داده شده بود تا با امضای مدارک جعلی با ساخت یک شهرک مسکونی در زمین واحد پدافند ارتش موافقت کنند. ظاهراً تنها نیم میلیون روبل به دست این دو فرد رسیده اما دادستانی خواستار ۱۵ سال زندان برای آن‌ها شده و وزارت دفاع از قراردادهای این واحد ارتش حسابرسی می‌کند.
به‌گزارش روزنامهٔ کامرسانت، دو تحقیق دیگر نیز در جریان است که در اولی علیه سرگئی بورودین، رئيس دپارتمان مسکونی وزارت دفاع، و در دومی علیه دمیتری کوراکین، رئيس بخش مالی این وزارت‌خانه، اتهام فساد مالی مطرح شده؛ اما ظاهراً دادگاه این دو پرونده را برای اصلاح اشتباه‌های موجود به دادستانی بازگردانده است.
تحقیقات در ارتباط با فساد مالی به‌‌نوعی پاسخ وزارت دفاع روسیه به این سؤال است که چرا حملات هوایی به مسکو به امری عادی تبدیل شده است.
در این باره دمیتری کولزف، تحلیلگر سرشناس، یادآوری کرده که حومهٔ مسکو زیر نظر سرگئی شایگو به‌وساطت آندره وروبیوف (پسر دوست قدیمی‌اش که با معرفی وزیر دفاع روسیه به‌عنوان فرماندار منصوب شده) اداره می‌شود و معتقد است پس از پایان جنگ شایگو پاسخگو خواهد بود، به‌ویژه که روند جنگ با سناریو کرملین فاصلهٔ بسیار گرفته است. این تحلیلگر می‌افزاید احتمالاً این تنها یکی از دلایلی است که چرا وزیر دفاع روسیه در به درازا کشاندن جنگ علیه اوکراین ذی‌نفع است.
بیشتر در این باره: مخالفان پوتین؛ آنانی که جان خود را از دست دادند