حملات حوثی‌های مورد حمایت ایران به کشتی‌های تجاری و غیرتجاری در دریای سرخ رفت‌و‌آمد کشتی‌ها را در این منطقهٔ استراتژیک دچار اختلال جدی کرده است. حالا بسیاری از این کشتی‌ها ناچارند مسیر معمول خود را که عبور از تنگهٔ باب‌المندب و کانال سوئز بوده، رها کنند و برای رسیدن به اروپا قارهٔ آفریقا را دور بزنند.
آمریکا و بریتانیا به همراه چند کشور دیگر از حدود ۲۰ روز پیش حملات بازدارنده به حوثیها را شروع کرده‌اند. برای بررسی این موضوع و این‌که این حملات تا چه حد مؤثر بوده است، با خالد الیمانی، وزیر خارجه پیشین یمن، گفت‌وگو کرده‌ایم.
- توانایی نظامی حوثیها چقدر است و ایران چه کمک‌هایی به آن‌ها می‌کند؟
خالد الیمانی: اگر به سال ۲۰۱۵ برگردیم، می‌بینیم حوثیها قادر نبودند که تهدید جدی‌ای برای کشتی‌ها ایجاد کنند. اما در طول زمان ایران سرمایه‌گذاری زیادی برای حوثیها انجام داده است. فناوری‌های پیچیده و مدرن در اختیار آن‌ها قرار داده و فناوری‌های قدیمی ارتش یمن را که مربوط به زمان شوروی سابق و چین بوده برای حوثیها ارتقا داده است.
حالا می‌بینیم که حوثیها پهپاد‌ها و موشک‌هایی دارند که می‌توانند هزاران کیلومتر دورتر از مناطق شمالی یمن و همین‌طور مناطقی در خلیج عدن را هدف قرار بدهند. این نشان می‌دهد که آن‌ها در طول این مدت توسط ایران برای جنگ‌افروزی در دریا آماده می‌شده‌اند.
- آیا مدارکی دارید که نشان بدهد این سلاح‌ها ساخت ایران است؟
بخشی از این سلاح‌ها نام‌های ایرانی دارند و در یمن به آن‌ها نام‌های متفاوتی داده‌اند تا نشان بدهند که داخل یمن تولید شده‌اند. این‌ها فناوری‌هایی هستند که به‌عنوان مثال ایران در تنگهٔ هرمز آن‌ها را توسعه داده است.
الیمانی: یک گزارش از سازمان ملل نشان بدهید که بگوید ایران یک ریال به عملیات امداد بشردوستانه در یمن کمک کرده است.
ایران می‌خواهد تنگه هرمز را کنترل کند اما حضور سنگین نیروهای ارتش آمریکا مؤثر بوده و ایرانی‌ها را به عقب رانده است. اما حالا می‌بینیم که حوثیها همان توانایی‌هایی را دارند که ایران به حزب‌الله لبنان در آب‌های مدیترانه و مناطق دیگر داده است.
- آمریکا و متحدانش ائتلافی را تشکیل داده‌اند تا جلوی حملات حوثیها را بگیرند. فکر می‌کنید حملات آن‌ها تا چه مؤثر بوده است؟
هدف این است که حملات حوثیها به کشتی‌ها در خطوط بین‌المللی دریایی دفع بشود. اگر به این عملیات نگاه کنید، متوجه می‌شوید که این حملات مستقیماً علیه حوثیها نیست بلکه سعی شده قدرت عملیاتی آن‌ها را کاهش بدهد و اجازه ندهد که آن‌ها در منطقه به کشتی‌های تجاری حمله بکنند.
- چه اطلاعات جدیدی در مورد گفتگوهای صلح عربستان سعودی و حوثیها دارید؟
توافقی روی میز است و طرف‌ها در مورد نکات اولیه توافق کرده‌اند، اما تحولات اخیر در منطقه و همین‌طور حملات حوثیها در دریای سرخ باعث شده درهای گفتگو بسته شود. امیدوارم که آن‌ها با ادامهٔ جنگ از وظایف خودشان در روند صلح یمن فرار نکنند.
حوثیها از حملهٔ مجرمانهٔ اسرائیل به غزه به عنوان بهانه‌ای برای توسعه عملیات خودشان در دریای سرخ استفاده کرده‌اند. برای این‌که نشان بدهند می‌توانند این آب‌ها را کنترل کنند. برای این‌که نشان بدهند در آینده می‌توانند کشتی‌ها را متوقف و بازرسی و از آن‌ها باج‌گیری کنند.
- بعد از توافق ایران و عربستان در چین برای عادی‌سازی روابط، امیدهایی برای دستیابی به صلح در یمن ایجاد شد. حالا با وجود حملات حوثیها به کشتی‌ها در دریای سرخ و همین‌طور حمایت ایران از آن‌ها فکر می‌کنید آیا توافق ایران و عربستان هم دوام بیاورد؟
به امید خدا که دوام بیاورد. چون ما فکر می‌کنیم که این برای منطقه مهم است. متأسفانه ایران با تفکر توسعه‌ای خمینی زندگی می‌کند و فکر می‌کند از طریق گسترش نیروهای نیابتی در همه جا می‌تواند از کشور محافظت کند.
آن‌ها فکر می‌کنند که در سرزمین‌های خارجی از این طریق از ایران محافظت می‌کنند. اما آن‌ها می‌دانند که بسیار شکننده‌اند. رژیم آخوندها در ایران بسیار در داخل آسیب‌پذیر شده است. برای ایرانی‌ها قابل قبول نیست که چنین رژیمی را بپذیرند.
بیشتر در این باره: آیا نیابتی‌‌های جمهوری اسلامی، ایران را به دردسر می‌اندازند؟
- به نظر شما ایران برای کمک به روند صلح در یمن چه اقدام‌هایی باید انجام بدهد؟
جمهوری اسلامی باید اجازه بدهد که یمنی‌ها خودشان برای آیندهٔ خود تصمیم بگیرند و بگذارد که آن‌ها در صلح زندگی کنند. نباید به یمن ادوات جنگی ارسال کند. یمن سلاح و مهمات زیاد دارد و برای ایجاد صلح، ما باید آن‌ها را از بین ببریم. صلح برای مردم زجرکشیدهٔ یمن ضروری است.
- تقریباً ۱۰سال از آغاز جنگ داخلی در یمن می‌گذرد. ممکن است تصویری از وضعیت مردم در این کشور بدهید؟
بحران یمن یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های انسانی در تاریخ است. مردم یمن در گذشته هم فقیر بوده‌اند و حالا به خاطر جنگ حتی وضعیت‌شان وخیم‌تر و گرسنگی‌شان عمیق‌تر هم شده، و ایران اما، سرمایه‌گذاری هنگفتی برای مسلح کردن حوثیها و آوردن فناوری و ابزار جنگ و ترور و مرگ به یمن کرده است.
- خواسته‌های اصلی حوثیها چیست و راه‌حل پایان این بحران به نظر شما چیست؟
در واقع راه‌حل این است که حوثیها بخشی از گسترهٔ سیاسی در یمن باشند. اما این چیزی نیست که آن‌ها قبول کنند. آن‌ها تصور می‌کنند که نیروی غالب در شمال هستند و می‌خواهند این بخش از یمن را برای همیشه در کنترل داشته باشند.
ما از آن‌ها می‌خواهیم که بخشی از گسترهٔ سیاسی باشند و حزب سیاسی خود را تشکیل بدهند و از این طریق نظرات خود را بیان کنند و هر دستور کار سیاسی‌ای که می‌خواهند داشته باشند. اما آن‌ها فکر می‌کنند پیروز این جنگ هستند و می‌خواهند نفوذ بیشتری بر مردم اعمال کنند. آن‌ها تنها اقلیت کوچکی در یمن هستند. آن‌ها همهٔ یمن نیستند. اقلیت کوچکی هستند که می‌خواهند خواستهٔ خود را به بقیه تحمیل کنند.
- شما مدت‌هاست که در نیوجرسی آمریکا زندگی می‌کنید. به‌عنوان یک شهروند یمنی فکر می‌کنید بتوانید به این زودی‌ها به یمنی که در آن صلح برقرار باشد بازگردید؟
به امید خدا. ما از تمام طرف‌های درگیر و به‌ویژه از حوثیها دعوت می‌کنیم که به یمن به‌عنوان سرزمین مادری خود فکر کنند، به زجری که مردم یمن می‌کشند فکر کنند.
ایران از آن‌ها محافظت نمی‌کند. اگر خودشان ندانند که چطور از خود محافظت و در صلح زندگی کنند، حتی کشورهای دیگر هم نمی‌توانند از آن‌ها محافظت نمی‌کنند. به امید خدا روزی به یمن می‌رویم و آن‌جا با هم زندگی می‌کنیم و تمام این زجرها را پشت سر می‌گذاریم.
بیشتر در این باره: حملات حوثیها به کشتی‌ها در دریای سرخ به کجا می‌انجامد؟