غلامحسین محسنی اژه‌ای، وزیر اطلاعات دولت نهم، در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی رهبر جمهوری اسلامی، روایت تازه‌ای از نقش آیت‌الله خامنه‌ای در «مدیریت» وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری اخیر بیان کرده است.
آقای محسنی اژه‌ای که در زمان برگزاری انتخابات، مسئول دستگاه امنیتی ایران بود و اکنون دادستانی کل کشور را بر عهده دارد، رهبر جمهوری اسلامی را شخصی توصیف می‌کند که «به معنای واقعی کلمه یکه و تنها» ابعاد فتنه را شناساند و بر آن نام «فتنه» نهاد و «بالاترین نقش» را در شناساندن این جریان و ابعاد آن برای خواص و عامه مردم داشته است.
«فتنه» عنوانی است که در یک سال گذشته، مسئولان قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی به تبعیت از آیت‌الله خامنه‌ای برای توصیف اعتراض‌های مسالمت‌آمیزی که در مورد نتایج اعلام شده انتخابات شکل گرفت و با دخالت نیروهای امنیتی و لباس‌شخصی‌ها به خشونت کشیده شده به کار می‌برند.
دادستان کل کشور در ادامه از نحوه مواجه آیت‌الله خامنه‌ای با مخالفان با توصیف «سعه صدر» یاد کرده و افزوده است: «رهبری در مقابل افرادی که با هر انگیزه‌ای حرف مخالف می‌زدند، میدان دادند تا حرف‌شان را بزنند. افراد خودشان آمدند، نمایندگان‌شان را فرستادند، حرف‌هایی که خیلی از مسئولین نمی‌توانستند تحمل کنند ولی رهبر انقلاب با سعه صدر تمام، میدان می‌دادند».
در نخستین روزهای پس از برگزاری انتخابات خرداد ۸۸، گروه‌هایی از نمایندگان چهار نامزد انتخابات به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای رفتند و در این دیدار نمایندگان سه نامزد معترض، موارد اعتراضی خود را به اطلاع وی رساندند.
در همین روز نیز دیداری بین میرحسین موسوی و آیت‌الله خامنه‌ای صورت گرفت. در این دیدار آقای موسوی که پیش از برگزاری انتخابات نیز در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی نگرانی‌های خود را از روند برگزاری انتخابات با وی در میان گذاشته بود، به تشریح دلایل خود برای عدم پذیرش نتایج اعلام شده پرداخت.
اما این دیدارها باعث نشد که رهبر جمهوری اسلامی، از موضع اولیه خود در تأیید انتخابات دست بردارد و تنها آن طور که وزیر پیشین اطلاعات می‌گوید، به معترضان پیشنهاد کرد «اگر شما اشکال و ابهام واقعی دارید، بنشینید تعدادی از صندوق‌ها را به صورت رندمی و غیر رندمی از یک شهر یا از چند شهر را بررسی کنید.»
آقای خامنه‌ای همچنین خواسته معترضان در ابطال انتخابات را «بدعت‌گذاری» توصیف کرده بود.
غلامحسین محسینی اژه‌ای در ادامه این گفت‌وگو زاویه دیگری از مواجهه آیت‌الله خامنه‌ای با معترضان را متذکر شده است: « خبر دارم که گاهی در جاهایی واقعاً رهبری با تواضع به برخی از این افراد می‌گفتند که این کار را نکن، این کار مصلحت نیست... رهبری یک جاهایی به دیدار برخی از اینها رفتند، بعضی از کسان را پذیرفتند، کسانی که واقعاً از لحاظ حقوقی مجرم بودند، کسانی که به نظام، به امام و به ولایت فقیه بد کردند ولی آقا با آغوش باز اینها را می‌پذیرفتند. بعضی وقت‌ها خودشان و نمایندگان‌شان حرف‌های دور از منطق می‌زدند، باز آقا خیلی متواضعانه، خیلی مهربانانه، خیلی دلسوزانه می‌شنیدند، خیلی دقت می‌کردند، سفارش می‌کردند».
وی در عین حال گفته است که به لحاظ اتمام حجت و روشن شدن مسائل برای مردم، آیت الله خامنه ای در گوشزد کردن اشتباهات خواص، «رودربایستی» نمی‌کردند.
دادستان کشور این گونه ادامه داده است: «این‌طور نبود که رهبری با کسانی که جزو شخصیت‌های مهم این کشور بودند، رودربایستی کنند. آن جایی که هم نسبت به خودش و هم نسبت به کار دیگری که او به یک نحوی از آنها داشت حمایت می‌کرد و یا به نحوی از آنها تبری نمی‌جست، آقا به او گفتند که شما چرا تبری نمی‌جویید؟ اینها ظلم کردند یا نه؟ چرا در رفع ظلم اینها کمک نمی‌کنید؟ حداقل تبری بجویید».
کوتاهی در پیگیری موضوع کهریزک
غلامحسین محسنی اژه‌ای بخش دیگری از این گفت‌وگو را به موضوع تعطیلی بازداشتگاه کهریزک به دستور آیت‌الله خامنه‌ای اختصاص داده و اذعان کرده است که دستور آیت‌الله خامنه‌ای این بود که کسی به کهریزک فرستاده نشود.
وی در این زمینه می‌گوید: «خبرهایی به رهبر انقلاب رسیده بود که در کهریزک شرایط نامساعد است که آقا دستور دادند بسته شود. اما این تمام ماجرا نبود. قبل از آن هم که آقا متوجه شدند وضع کهریزک مناسب نیست، دستور دادند که دیگر به آنجا زندانی نبرید. یعنی اولین کسی که دستور دادند که افراد بازداشتی به کهریزک نروند، رهبر انقلاب بودند».
وی از قول رهبر جمهوری اسلامی افزوده است: «افرادی که شما در خیابان می‌گیرید حتی به نظر شما متهم یا مجرم هستند، ولی اگر قرار است جایی ببرید که نامناسب باشد، آزاد کنید» و ادامه داده است که «به ایشان گفته بودند فلان بازداشتگاه گفته که جا نداریم، رهبری گفتند که آنجا نبرید، بروند خانه‌شان».
آقای اژه‌ای مدعی شده است که دستور آیت‌الله خامنه‌ای برای انتقال بازداشتی‌های کهریزک در روز ۱۹ تیرماه صادر شده است.
این در حالی است که بنا بر گزارش کمیته ویژه مجلس، بازداشت‌شدگان روز ۱۸ تیر ۸۸، درست در روز ۱۹ تیرماه به دستور سعید مرتضوی، دادستان وقت تهران، به این بازداشگاه که بعدها از سوی رهبر جمهوری اسلامی فاقد استانداردهای لازم خوانده شد، منتقل شده‌اند.
گزارش‌های رسمی حاکی از آن است که چهار تن از افراد منتقل شده به بازداشتگاه کهریزک به دلیل بدرفتاری مسئولان این بازداشتگاه جان خود را از دست داده‌اند.
از جمله این افراد محسن روح‌الامینی فرزند یکی از مشاوران انتخاباتی محسن رضایی است که با پافشاری پدرش در مورد پیگیری پرونده قتل وی و سه قربانی دیگر کهریزک، ۱۲ متهم نظامی و غیرنظامی به پای میز محاکمه رفتند.
امری که برای هیچیک از ده‌ها قربانی واقیع پس از انتخابات روی نداد و خانواده‌های قربانیان حتی از برگزاری مراسم یادبود بدون دخالت مأموران امنیتی محروم بودند.
با این حال دادستان کل کشور با تشریح پیگیری‌های آیت‌الله خامنه‌ای در این زمینه تقصیر را متوجه دستگاه های امنیت و قضایی کرده و گفته است: «باید بگویم ما در پیگیری آن کوتاهی کردیم، یعنی ما دستگاه‌های قضایی، انتظامی و اطلاعاتی باید با آن حساسیتی که آقا داشتند، سریع‌تر کار می‌کردیم».
وی افزوده است: «من نمی‌خواهم بگویم كه این كوتاهی، تقصیر هست یا نیست، ممكن است بالأخره آن افرادی كه مسئول مستقیم بودند توجیهاتی داشته باشند كه قانع‌كننده هم باشد، ولی در هر صورت به خاطر آن تأكیدی كه آقا داشتند ما باید خیلی زودتر از این رسیدگی به پرونده‌ها را انجام می‌دادیم و به سرانجام می‌رساندیم. واقعاً باید برای مردم مشخص می‌شد كه اگر كسی تقصیری داشته یا ظلمی كرده باید به میزان جرمی كه مرتكب شده مجازات شود. البته این امر انجام شده ولی باید زودتر از اینها انجام می‌شد».
وی همچنین گفته است که شاکیان پرونده کهریزک هر کدام وکیل تعیینی گرفتند كه «بعضی‌هاشان انصافاً وكلای خیلی بدی بودند. وكلایی كه با رادیوی بیگانه مصاحبه می‌كنند و سابقه‌ی كیفری دارند اما نظام تحمل كرد».
آقای اژه‌ای بدون نام بردن از این وکلا خاطر نشان کرده است: «كسی هست كه مرتب با رادیوهای بیگانه علیه نظام مصاحبه می‌كند و تخلفات مختلفی دارد، نه در خصوص این پرونده، سابقه كیفری دارد و با جریان‌های ضد نظام و اپوزیسیون كاملاً مرتبط است، ولی در خصوص این پرونده نظام ابایی ندارد. رویه خیلی از كشورها به این شكل نیست. اجازه نمی‌دهند كه هر وكیلی وارد هر پرونده‌ای شود و به هر نحوی كه می‌شود كنارشان می‌زنند، ولی ما در خیلی از پرونده‌هایی كه برای نظام شاید حساس باشد این وكلا را راه دادیم، وكیل پرونده را خوانده، لایحه‌ی دفاعیه تنظیم كرده، در دادگاه شركت كرده، با موكلش یا بدون موكلش در جلسات مختلف شركت كرده و هرچه دلش خواسته گفته است».
دادستان کل کشور در قسمت پایانی این گفت‌وگو نیز یادآور شده است که در دیداری که با مراجع قم داشته است، «می‌گفتند ما الآن احساس می‌كنیم چه تدبیر بسیار خوبی نسبت به برخی سران فتنه انجام شده است. ما روزهای اول فكر می‌كردیم كه باید به نحو دیگری برخورد شود، اما امروز كه زمان گذشته و برخی از مسائل واقعاً روشن شده می‌فهمیم كه تدبیر صحیح عین همین بوده كه انجام شده و اگر غیر از این بود ایراد داشت».
بیشتر بخوانید:
«فتنه» عنوانی است که در یک سال گذشته، مسئولان قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی به تبعیت از آیت‌الله خامنه‌ای برای توصیف اعتراض‌های مسالمت‌آمیزی که در مورد نتایج اعلام شده انتخابات شکل گرفت و با دخالت نیروهای امنیتی و لباس‌شخصی‌ها به خشونت کشیده شده به کار می‌برند.
دادستان کل کشور در ادامه از نحوه مواجه آیت‌الله خامنه‌ای با مخالفان با توصیف «سعه صدر» یاد کرده و افزوده است: «رهبری در مقابل افرادی که با هر انگیزه‌ای حرف مخالف می‌زدند، میدان دادند تا حرف‌شان را بزنند. افراد خودشان آمدند، نمایندگان‌شان را فرستادند، حرف‌هایی که خیلی از مسئولین نمی‌توانستند تحمل کنند ولی رهبر انقلاب با سعه صدر تمام، میدان می‌دادند».
در نخستین روزهای پس از برگزاری انتخابات خرداد ۸۸، گروه‌هایی از نمایندگان چهار نامزد انتخابات به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای رفتند و در این دیدار نمایندگان سه نامزد معترض، موارد اعتراضی خود را به اطلاع وی رساندند.
در همین روز نیز دیداری بین میرحسین موسوی و آیت‌الله خامنه‌ای صورت گرفت. در این دیدار آقای موسوی که پیش از برگزاری انتخابات نیز در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی نگرانی‌های خود را از روند برگزاری انتخابات با وی در میان گذاشته بود، به تشریح دلایل خود برای عدم پذیرش نتایج اعلام شده پرداخت.
اما این دیدارها باعث نشد که رهبر جمهوری اسلامی، از موضع اولیه خود در تأیید انتخابات دست بردارد و تنها آن طور که وزیر پیشین اطلاعات می‌گوید، به معترضان پیشنهاد کرد «اگر شما اشکال و ابهام واقعی دارید، بنشینید تعدادی از صندوق‌ها را به صورت رندمی و غیر رندمی از یک شهر یا از چند شهر را بررسی کنید.»
آقای خامنه‌ای همچنین خواسته معترضان در ابطال انتخابات را «بدعت‌گذاری» توصیف کرده بود.
غلامحسین محسینی اژه‌ای در ادامه این گفت‌وگو زاویه دیگری از مواجهه آیت‌الله خامنه‌ای با معترضان را متذکر شده است: « خبر دارم که گاهی در جاهایی واقعاً رهبری با تواضع به برخی از این افراد می‌گفتند که این کار را نکن، این کار مصلحت نیست... رهبری یک جاهایی به دیدار برخی از اینها رفتند، بعضی از کسان را پذیرفتند، کسانی که واقعاً از لحاظ حقوقی مجرم بودند، کسانی که به نظام، به امام و به ولایت فقیه بد کردند ولی آقا با آغوش باز اینها را می‌پذیرفتند. بعضی وقت‌ها خودشان و نمایندگان‌شان حرف‌های دور از منطق می‌زدند، باز آقا خیلی متواضعانه، خیلی مهربانانه، خیلی دلسوزانه می‌شنیدند، خیلی دقت می‌کردند، سفارش می‌کردند».
وی در عین حال گفته است که به لحاظ اتمام حجت و روشن شدن مسائل برای مردم، آیت الله خامنه ای در گوشزد کردن اشتباهات خواص، «رودربایستی» نمی‌کردند.
دادستان کشور این گونه ادامه داده است: «این‌طور نبود که رهبری با کسانی که جزو شخصیت‌های مهم این کشور بودند، رودربایستی کنند. آن جایی که هم نسبت به خودش و هم نسبت به کار دیگری که او به یک نحوی از آنها داشت حمایت می‌کرد و یا به نحوی از آنها تبری نمی‌جست، آقا به او گفتند که شما چرا تبری نمی‌جویید؟ اینها ظلم کردند یا نه؟ چرا در رفع ظلم اینها کمک نمی‌کنید؟ حداقل تبری بجویید».
کوتاهی در پیگیری موضوع کهریزک
غلامحسین محسنی اژه‌ای بخش دیگری از این گفت‌وگو را به موضوع تعطیلی بازداشتگاه کهریزک به دستور آیت‌الله خامنه‌ای اختصاص داده و اذعان کرده است که دستور آیت‌الله خامنه‌ای این بود که کسی به کهریزک فرستاده نشود.
وی در این زمینه می‌گوید: «خبرهایی به رهبر انقلاب رسیده بود که در کهریزک شرایط نامساعد است که آقا دستور دادند بسته شود. اما این تمام ماجرا نبود. قبل از آن هم که آقا متوجه شدند وضع کهریزک مناسب نیست، دستور دادند که دیگر به آنجا زندانی نبرید. یعنی اولین کسی که دستور دادند که افراد بازداشتی به کهریزک نروند، رهبر انقلاب بودند».
وی از قول رهبر جمهوری اسلامی افزوده است: «افرادی که شما در خیابان می‌گیرید حتی به نظر شما متهم یا مجرم هستند، ولی اگر قرار است جایی ببرید که نامناسب باشد، آزاد کنید» و ادامه داده است که «به ایشان گفته بودند فلان بازداشتگاه گفته که جا نداریم، رهبری گفتند که آنجا نبرید، بروند خانه‌شان».
آقای اژه‌ای مدعی شده است که دستور آیت‌الله خامنه‌ای برای انتقال بازداشتی‌های کهریزک در روز ۱۹ تیرماه صادر شده است.
این در حالی است که بنا بر گزارش کمیته ویژه مجلس، بازداشت‌شدگان روز ۱۸ تیر ۸۸، درست در روز ۱۹ تیرماه به دستور سعید مرتضوی، دادستان وقت تهران، به این بازداشگاه که بعدها از سوی رهبر جمهوری اسلامی فاقد استانداردهای لازم خوانده شد، منتقل شده‌اند.
گزارش‌های رسمی حاکی از آن است که چهار تن از افراد منتقل شده به بازداشتگاه کهریزک به دلیل بدرفتاری مسئولان این بازداشتگاه جان خود را از دست داده‌اند.
از جمله این افراد محسن روح‌الامینی فرزند یکی از مشاوران انتخاباتی محسن رضایی است که با پافشاری پدرش در مورد پیگیری پرونده قتل وی و سه قربانی دیگر کهریزک، ۱۲ متهم نظامی و غیرنظامی به پای میز محاکمه رفتند.
امری که برای هیچیک از ده‌ها قربانی واقیع پس از انتخابات روی نداد و خانواده‌های قربانیان حتی از برگزاری مراسم یادبود بدون دخالت مأموران امنیتی محروم بودند.
با این حال دادستان کل کشور با تشریح پیگیری‌های آیت‌الله خامنه‌ای در این زمینه تقصیر را متوجه دستگاه های امنیت و قضایی کرده و گفته است: «باید بگویم ما در پیگیری آن کوتاهی کردیم، یعنی ما دستگاه‌های قضایی، انتظامی و اطلاعاتی باید با آن حساسیتی که آقا داشتند، سریع‌تر کار می‌کردیم».
وی افزوده است: «من نمی‌خواهم بگویم كه این كوتاهی، تقصیر هست یا نیست، ممكن است بالأخره آن افرادی كه مسئول مستقیم بودند توجیهاتی داشته باشند كه قانع‌كننده هم باشد، ولی در هر صورت به خاطر آن تأكیدی كه آقا داشتند ما باید خیلی زودتر از این رسیدگی به پرونده‌ها را انجام می‌دادیم و به سرانجام می‌رساندیم. واقعاً باید برای مردم مشخص می‌شد كه اگر كسی تقصیری داشته یا ظلمی كرده باید به میزان جرمی كه مرتكب شده مجازات شود. البته این امر انجام شده ولی باید زودتر از اینها انجام می‌شد».
وی همچنین گفته است که شاکیان پرونده کهریزک هر کدام وکیل تعیینی گرفتند كه «بعضی‌هاشان انصافاً وكلای خیلی بدی بودند. وكلایی كه با رادیوی بیگانه مصاحبه می‌كنند و سابقه‌ی كیفری دارند اما نظام تحمل كرد».
آقای اژه‌ای بدون نام بردن از این وکلا خاطر نشان کرده است: «كسی هست كه مرتب با رادیوهای بیگانه علیه نظام مصاحبه می‌كند و تخلفات مختلفی دارد، نه در خصوص این پرونده، سابقه كیفری دارد و با جریان‌های ضد نظام و اپوزیسیون كاملاً مرتبط است، ولی در خصوص این پرونده نظام ابایی ندارد. رویه خیلی از كشورها به این شكل نیست. اجازه نمی‌دهند كه هر وكیلی وارد هر پرونده‌ای شود و به هر نحوی كه می‌شود كنارشان می‌زنند، ولی ما در خیلی از پرونده‌هایی كه برای نظام شاید حساس باشد این وكلا را راه دادیم، وكیل پرونده را خوانده، لایحه‌ی دفاعیه تنظیم كرده، در دادگاه شركت كرده، با موكلش یا بدون موكلش در جلسات مختلف شركت كرده و هرچه دلش خواسته گفته است».
دادستان کل کشور در قسمت پایانی این گفت‌وگو نیز یادآور شده است که در دیداری که با مراجع قم داشته است، «می‌گفتند ما الآن احساس می‌كنیم چه تدبیر بسیار خوبی نسبت به برخی سران فتنه انجام شده است. ما روزهای اول فكر می‌كردیم كه باید به نحو دیگری برخورد شود، اما امروز كه زمان گذشته و برخی از مسائل واقعاً روشن شده می‌فهمیم كه تدبیر صحیح عین همین بوده كه انجام شده و اگر غیر از این بود ایراد داشت».