حالا دیگر این هنرمندان، روزنامه‌نگاران یا فعالان سیاسی دگراندیش منتقد نیستند که با مهر ممنوع‌الخروجی اجازه نمی‌یابند خاک ایران را ترک کنند. دامنه ممنوع‌الخروجی افراد تا مرز رئیس جمهوری سابق رسیده است. بر اساس گزارش خبری فراکسیون اقلیت مجلس از سفر محمد خاتمی، رئیس جمهوری سابق، به ژاپن جلوگیری به عمل آمده است.
پارلمان نیوز به نقل از یک منبع آگاه که نامی از آن در خبر برده نشده، آورده است که قرار بوده محمد خاتمی برای شرکت در اجلاس سالانه شورای تعامل در زمینه خلع سلاح هسته‌ای عازم هیروشیمای ژاپن شود که مسئولان امنیتی و اطلاعاتی از انجام این سفر جلوگیری کردند. بر اساس این گزارش در نشست هسته‌ای هیروشیما، علاوه بر بررسی ابعاد حمله اتمی آمریکا به هیروشیمای ژاپن، ضرورت نابودی تمامی سلاح‌های هسته‌ای و چگونگی همکاری جهانی در این زمینه مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌گیرد.
محمد خاتمی به عنوان طراح ایده گفتگوی تمدن‌ها به این نشست دعوت شده بود. حال طراح ایده گفتگوی تمدن‌ها از گفت‌وگو با حاضران در نشست هسته‌ای هیروشیما منع شده است. هرچند پیش از این با توقیف و اعمال محدودیت‌های بسیار برای رسانه‌های اصلاح‌طلب در ایران، محمد خاتمی و دیگر سران اصلاحات از گفت‌وگو با هواداران خود در ایران نیز منع شده بودند.
سراج الدین میردامادی، از مدیران سابق وزارت کشور و فعال سیاسی اصلاح‌طلب جزئیات جلوگیری از خروج رئیس جمهور دوره هفتم و هشتم ایران را به نقل از منابع آگاه و مطلع این چنین بیان می‌کند:
«آقای خاتمی خودش را آماده سفر به ژاپن می‌کرد و وزارت خارجه کتباً به ایشان اطلاع داده اجازه خروج از کشور را ندارد و دفتر آقای خاتمی هرچه تلاش کردند که دلایل صدور چنین نامه ای را از مقامات عالی وزارت خارجه کسب اطلاع کنند، وزارت خارجه کوچکترین همکاری را نکرد و هیچ توضیحی را در این خصوص به دفتر آقای خاتمی ارائه نداد. معمولاً آقای خاتمی در سفرهایی که داشتند تلاش می‌کردند آنجا که در راستای مصالح نظام خودشان فکر می‌کردند، به توصیه‌های وزارت خارجه حتی دولت نهم هم توجه کنند. ولی این دفعه این نامه‌ای که صادر شده و دستوری که آمده بر اساس اطلاعاتی که ما به دست آوردیم یک توصیه نبوده و یک دستور صریح بوده که مانع از خروج ایشان از کشور شد.»
میردامادی در پاسخ به این پرسش که «متولیان جلوگیری از انجام سفر محمد خاتمی با چه هدف و بر چه مبنایی این اقدام را انجام داده‌اند؟» می‌گوید:«بی تردید حاکمیت به این نتیجه رسیده است که هرچه بیشتر حلقه سانسور و فشار و سرکوب را به ویژه برای چهره‌های اصلی جنبش تنگ و تنگ‌تر کند و این فشار را بیشتر وارد کند. این ممنوع‌الخروج شدن آقای خاتمی هم در همین راستا می‌تواند ارزیابی شود، مضافاً بر اینکه دلیل عمده‌ای که می‌شود بر شمرد اینست که به هرحال آقای خاتمی وقتی از کشور خارج می‌شود، مورد احترام و عزت غیرقابل مقایسه‌ای با آنچه که دنیا و رسانه‌های جهان نسبت به آقای احمدی‌نژاد قائل هستند، است. مضافاً بر اینکه آقای خاتمی با سفر به خارج از کشور می‌توانند صدای بخش معترض جامعه ایرانی باشد که در برابر رسانه‌ها و افکار عمومی جهان می‌تواند منتشر شود.»
اما جلوگیری از سفر محمد خاتمی تبعات بین‌المللی برای حاکمان جمهوری اسلامی ایران به همراه خواهد داشت. به هر حال او در هشت سال از تاریخ جمهوری اسلامی ایران منتخب مردم و نفر دوم قدرت سیاسی در ایران بوده است و در فضای بین‌المللی به عنوان طراح ایده گفت‌وگوی تمدن ها چهره‌ای شناخته شده به داشتن منطق سیاسی و گفتمان تنش‌زدایی است. هرچند سراج الدین میردامادی هیچکدام از این واقعیت‌ها را مسائلی مورد توجه و مهم برای حاکمیت جمهوری اسلامی نمی‌داند.
میردامادی می‌گوید: «در منطق حاکمان به ویژه دولت نهم و دهم، پاک کردن صورت مسئله خودش یکی از روش‌های جاری و ساری بوده همواره، مضافاً بر اینکه تلاش می‌شود اگر بناست هزینه بیشتری در بعد از سفر یک مقام برای حاکمیت ایجاد شود، تلاش می‌شود با هزینه کمتری آن هزینه بیشتر را جلوگیری کنند. به همین دلیل ممنوع‌الخروج شدن آقای خاتمی به عنوان رئیس جمهوری که هشت سال کشور را اداره کرده، هزینه زیادی برای آنها به بار می‌آورد. اما هزینه‌هایی که سفر آقای خاتمی می‌تواند برای آنها داشته باشد، از دیدگاه آنها هزینه‌های بیشتری است.»
ظاهراً ممنوع الخروج کردن محمد خاتمی کارکردی داخلی هم دارد؛ سراج الدین میردامادی در این باره می‌گوید: «من فکر نمی‌کنم که بین آقایان موسوی، کروبی و خاتمی و حتی آقای هاشمی و اطرافیان ایشان هم کسی قائل به این باشد که همچنان خودش را جزوی از خانواده جمهوری اسلامی بداند با توجه به این همه تضییقات و تنگناها و حملاتی که علیه آنها صورت گرفته و مسئله ممنوع‌الخروجی آخرین حلقه این زنجیره‌ای است که حاکمیت تلاش می‌کند این افراد را از خودش بکَنَد و جدا کند و آنها را هل بدهد به سمت مخالفان و اپوزیسیون رسمی جمهوری اسلامی در داخل و خارج کشور.»
پارلمان نیوز در حالی خبر از ممنوع‌الخروجی محمد خاتمی داده است که خبرگزاری فارس که از آن به عنوان خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یاد می‌شود، در اسفندماه گذشته از ممنوع الخروج شدن محمد خاتمی به نقل از عباس امیری‌فر، دبیر اجرایی جامعه وعاظ تهران خبر داده بود که محمود علیزاده طباطبایی، وکیل محمد خاتمی، آن خبر را تکذیب کرده بود.
به گفته علیزاده طباطبایی برای ممنوع‌الخروج کردن افراد باید تصمیم قضایی گرفته شود، حال آنکه هیچ پرونده یا ادعایی علیه خاتمی تشکیل یا مطرح نشده که موجب ممنوع‌الخروجی وی شود. اما حال یک ماهی پس از آن تایید و تکذیب به نظر می‌رسد در اقدامی بی سابقه نام محمد خاتمی رئیس جمهوری سابق ایران در فهرستی بلند بالا از نام کسانی قرار گرفته که نه به دلیل اتهامات معمول برای ممنوع‌الخروج شدن، بلکه به دلایل سیاسی اجازه خروج از ایران را ندارد.
بیشتر بخوانید:
محمد خاتمی به عنوان طراح ایده گفتگوی تمدن‌ها به این نشست دعوت شده بود. حال طراح ایده گفتگوی تمدن‌ها از گفت‌وگو با حاضران در نشست هسته‌ای هیروشیما منع شده است. هرچند پیش از این با توقیف و اعمال محدودیت‌های بسیار برای رسانه‌های اصلاح‌طلب در ایران، محمد خاتمی و دیگر سران اصلاحات از گفت‌وگو با هواداران خود در ایران نیز منع شده بودند.
سراج الدین میردامادی، از مدیران سابق وزارت کشور و فعال سیاسی اصلاح‌طلب جزئیات جلوگیری از خروج رئیس جمهور دوره هفتم و هشتم ایران را به نقل از منابع آگاه و مطلع این چنین بیان می‌کند:
«آقای خاتمی خودش را آماده سفر به ژاپن می‌کرد و وزارت خارجه کتباً به ایشان اطلاع داده اجازه خروج از کشور را ندارد و دفتر آقای خاتمی هرچه تلاش کردند که دلایل صدور چنین نامه ای را از مقامات عالی وزارت خارجه کسب اطلاع کنند، وزارت خارجه کوچکترین همکاری را نکرد و هیچ توضیحی را در این خصوص به دفتر آقای خاتمی ارائه نداد. معمولاً آقای خاتمی در سفرهایی که داشتند تلاش می‌کردند آنجا که در راستای مصالح نظام خودشان فکر می‌کردند، به توصیه‌های وزارت خارجه حتی دولت نهم هم توجه کنند. ولی این دفعه این نامه‌ای که صادر شده و دستوری که آمده بر اساس اطلاعاتی که ما به دست آوردیم یک توصیه نبوده و یک دستور صریح بوده که مانع از خروج ایشان از کشور شد.»
میردامادی در پاسخ به این پرسش که «متولیان جلوگیری از انجام سفر محمد خاتمی با چه هدف و بر چه مبنایی این اقدام را انجام داده‌اند؟» می‌گوید:«بی تردید حاکمیت به این نتیجه رسیده است که هرچه بیشتر حلقه سانسور و فشار و سرکوب را به ویژه برای چهره‌های اصلی جنبش تنگ و تنگ‌تر کند و این فشار را بیشتر وارد کند. این ممنوع‌الخروج شدن آقای خاتمی هم در همین راستا می‌تواند ارزیابی شود، مضافاً بر اینکه دلیل عمده‌ای که می‌شود بر شمرد اینست که به هرحال آقای خاتمی وقتی از کشور خارج می‌شود، مورد احترام و عزت غیرقابل مقایسه‌ای با آنچه که دنیا و رسانه‌های جهان نسبت به آقای احمدی‌نژاد قائل هستند، است. مضافاً بر اینکه آقای خاتمی با سفر به خارج از کشور می‌توانند صدای بخش معترض جامعه ایرانی باشد که در برابر رسانه‌ها و افکار عمومی جهان می‌تواند منتشر شود.»
اما جلوگیری از سفر محمد خاتمی تبعات بین‌المللی برای حاکمان جمهوری اسلامی ایران به همراه خواهد داشت. به هر حال او در هشت سال از تاریخ جمهوری اسلامی ایران منتخب مردم و نفر دوم قدرت سیاسی در ایران بوده است و در فضای بین‌المللی به عنوان طراح ایده گفت‌وگوی تمدن ها چهره‌ای شناخته شده به داشتن منطق سیاسی و گفتمان تنش‌زدایی است. هرچند سراج الدین میردامادی هیچکدام از این واقعیت‌ها را مسائلی مورد توجه و مهم برای حاکمیت جمهوری اسلامی نمی‌داند.
میردامادی می‌گوید: «در منطق حاکمان به ویژه دولت نهم و دهم، پاک کردن صورت مسئله خودش یکی از روش‌های جاری و ساری بوده همواره، مضافاً بر اینکه تلاش می‌شود اگر بناست هزینه بیشتری در بعد از سفر یک مقام برای حاکمیت ایجاد شود، تلاش می‌شود با هزینه کمتری آن هزینه بیشتر را جلوگیری کنند. به همین دلیل ممنوع‌الخروج شدن آقای خاتمی به عنوان رئیس جمهوری که هشت سال کشور را اداره کرده، هزینه زیادی برای آنها به بار می‌آورد. اما هزینه‌هایی که سفر آقای خاتمی می‌تواند برای آنها داشته باشد، از دیدگاه آنها هزینه‌های بیشتری است.»
ظاهراً ممنوع الخروج کردن محمد خاتمی کارکردی داخلی هم دارد؛ سراج الدین میردامادی در این باره می‌گوید: «من فکر نمی‌کنم که بین آقایان موسوی، کروبی و خاتمی و حتی آقای هاشمی و اطرافیان ایشان هم کسی قائل به این باشد که همچنان خودش را جزوی از خانواده جمهوری اسلامی بداند با توجه به این همه تضییقات و تنگناها و حملاتی که علیه آنها صورت گرفته و مسئله ممنوع‌الخروجی آخرین حلقه این زنجیره‌ای است که حاکمیت تلاش می‌کند این افراد را از خودش بکَنَد و جدا کند و آنها را هل بدهد به سمت مخالفان و اپوزیسیون رسمی جمهوری اسلامی در داخل و خارج کشور.»
پارلمان نیوز در حالی خبر از ممنوع‌الخروجی محمد خاتمی داده است که خبرگزاری فارس که از آن به عنوان خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یاد می‌شود، در اسفندماه گذشته از ممنوع الخروج شدن محمد خاتمی به نقل از عباس امیری‌فر، دبیر اجرایی جامعه وعاظ تهران خبر داده بود که محمود علیزاده طباطبایی، وکیل محمد خاتمی، آن خبر را تکذیب کرده بود.
به گفته علیزاده طباطبایی برای ممنوع‌الخروج کردن افراد باید تصمیم قضایی گرفته شود، حال آنکه هیچ پرونده یا ادعایی علیه خاتمی تشکیل یا مطرح نشده که موجب ممنوع‌الخروجی وی شود. اما حال یک ماهی پس از آن تایید و تکذیب به نظر می‌رسد در اقدامی بی سابقه نام محمد خاتمی رئیس جمهوری سابق ایران در فهرستی بلند بالا از نام کسانی قرار گرفته که نه به دلیل اتهامات معمول برای ممنوع‌الخروج شدن، بلکه به دلایل سیاسی اجازه خروج از ایران را ندارد.