روزنامه «هرالد تریبیون بین‌المللی» روز چهارشنبه در بخش دیدگاه‌ها مطلبی دارد به قلم ادوارد جی اپستاین، محقق امور اطلاعاتی که به ارزیابی سازمان‌های امنیتی آمریکا از جزییات برنامه هستهای ایران می‌پردازد.
نویسنده این مطلب با یادآوری گزارش دسامبر سال ۲۰۰۷ سازمان‌های امنیتی آمریکا که اعلام کردند «دولت ایران پروژه تولید سلاح هستهای را در پاییز سال ۲۰۰۳ متوقف کرده است» این سئوال را طرح می‌کند که آیا این ارزیابی تکرار یک اشتباه نبود؟
ادوارد اپستاین نویسنده مقاله هرالد تریبیون می‌نویسد: نکته اصلی در قضاوت سازمان‌های امنیتی آمریکا این بود که ایران پروژه ۱-۱۱ که طراحی سیستم پرتاب موشک‌های زمین به هوا با کلاهک هستهای است را متوقف کرده است.
پروژه ۱-۱۱ سیستم هدایت انفجار ثانویه موشک‌های دوربرد در ارتفاع ۶۰۰ متری از سکوی پرتاب است که فقط برای موشک‌های مجهز به کلاهک هستهای به کار می‌رود.
نویسنده یادآور می‌شود که دستگاه‌های امنیتی آمریکا بخشی از اطلاعات محرمانه این طرح را به دست آوردند و بعدها اطلاعاتی که یک ژنرال سپاه پاسداران ایران به نام علیرضا عسگری، که به غرب پناهنده شد،نشان داد که حکومت ایران ادامه این پروژه را متوقف کرده است.
سئوالی که نویسنده مطرح می کند این است که دلیل توقف این پروژه چه بود؟ آیا حکومت ایران به طور کلی تلاش برای تولید سلاح هستهای را رها کرده و یا اینکه به دلیل برملا شدن اطلاعات مربوط به پروژه ۱-۱۱ از طرق دیگر این برنامه را دنبال کرد؟
ادوارد اپستاین سپس به سه مورد اطلاعاتی که بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از برنامه‌های هسته ای ایران به دست آورده‌اند اشاره می‌کند تا ثابت کند که حکومت ایران عملا تلاش برای تولید سلاح هستهای را طی سال‌های اخیر ادامه داده و بنابراین ارزیابی سال گذشته دستگاه‌های امنیتی آمریکا می تواند اشتباه باشد.
مورد اول از این شواهد تاثیر دستیابی ایران به اطلاعات منتشر شده توسط شبکه عبدالقدیر خان دانشمند علوم هستهای پاکستان توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که راه‌های دیگر و حتی ساده‌تری برای سیستم شلیک موشک‌های هستهای را در اختیار ایران قرار خواهد داد.
مورد دوم کشف متنی به زبان فارسی توسط بازرسان آژانس است که در آن توضیح داده می‌شود که چگونه یک دانشمند هستهای روسی به کارشناسان ایرانی سیستم شلیک چند مرحله‌ای موشک‌های دوربرد را آموزش داده است. در ماه فوریه امسال اولی هاینونن بازرس ارشد آژانس بین المللی انرژی اتمی در یک گفت و گوی محرمانه اعلام کرد که «این نوع آموزش‌ها فقط و فقط برای توسعه سلاح هستهای بکار می‌آیند.»
و بالاخره نویسنده مقاله «هرالد تریبیون» در مورد سوم از شواهد خود به آزمایش‌های ایران برای تولید پلونیوم ۲۱۰ اشاره می‌کند که برای راه اندازی واکنش‌های زنجیره‌ای در سلاح‌های هستهای نسل اول به کار برده می‌شد و موشک‌های هستهای پاکستان نیز از همین مکانیزم استفاده می کنند.
ایران به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تمام بازرسی‌های سه سال گذشته اجازه نداده که از این بخش از فعالیت‌های هسته ای این کشور بازدید کند و تاکید می‌کند که هدف آزمایش‌های مربوط به پلوتونیوم ۲۱۰ تامین سوخت باطری ماهواره‌های فضایی است.
در پایان این مقاله، ادوارد جی اپستاین اشاره می‌کند که دستگاه های امنیتی آمریکا در ارزیابی سال ۲۰۰۷ خود تمام این شواهد را نادیده گرفته و صرفا در بخشی از گزارش یادآور شدند که «در این ارزیابی فعالیت‌های هستهای غیرنظامی ایران از جمله غنی سازی اورانیوم» گنجانده نشده است.
به اعتقاد این نویسنده، ایران امکان تولید سلاح هستهای را دارد و می تواند با اتکا به آن تعادل قدرت در منطقه خلیج فارس را بهم بزند و این امر چالش مهمی برای رییس جمهوری جدید آمریکا خواهد بود.