خبرگزاریهای ایران به نقل از وزیر کشور عراق که در تهران به سر میبرد، از خواست عربستان سعودی برای میانجیگری بغداد در کاهش تنش میان این کشور و جمهوری اسلامی خبر دادهاند.
قاسم الاعرجی، وزیر کشور عراق، برای امضای تفاهمنامهای در زمینه حضور زائران ایرانی مراسم اربعین به تهران سفر کرده بود، و روز یکشنبه ۲۲ مرداد، این تفاهنامه به امضای او و عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور ایران، رسید.
اما سایت اطلاعرسانی وزارت کشور ایران روز یکشنبه ۲۲ مرداد، در گزارشی از نشست وزیران کشور ایران و عراق در تهران که در خبرگزاریهای داخلی ایران نیز بازتاب داشت، نوشت که قاسم الاعرجی گفته است که در سفر اخیرش به عربستان سعودی، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان «رسماً خواسته است که عراق واسطهای بین ایران و عربستان برای کاهش تنش باشد».
او اضافه کرده که چنین موضوعی پیشتر از سوی ملک سلمان، پادشاه عربستان، نیز مطرح شده بود و کشورش معتقد است «روابط دوستانه ایران و عربستان به تأمین امنیت در منطقه کمک میکند».
گفتههای وزیر کشور عراق، در برخی رسانههای داخلی این کشور و نیز برخی رسانههای منطقه نیز بازتاب داشته، گرچه تاکنون مقامهای رسمی یا منابع خبری عربستان سعودی در این زمینه واکنشی نشان ندادهاند.
روابط ایران و عربستان، از زمان حمله به اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی در تهران و مشهد در دی ماه ۹۴ قطع شد، و از آن زمان دو کشور تنها در ماههای اخیر مذاکراتی را برای از سرگیری اعزام زائران ایرانی به مراسم حج داشتهاند، و ایران اخیراً گروهی از دیپلماتهایش را برای پیگیری امور زائران اعزامشده راهی عربستان کرد.
چندی پیش معاون وزیر خارجه ایران از «توافق اولیه با عربستان سعودی» برای بازدید از سفارتخانهها خبر داده بود و در عین حال ژگفته بود «هیچ مذاکره مستقیمی» بین دو کشور وجود ندارد، و موضوعات ضروری «از مجاری دیپلماتیک و به شکل غیرمستقیم» حل میشود.
از زمان قطع روابط ایران و عربستان، برخی کشورها از جمله پاکستان و کویت پیشنهادهایی را برای میانجیگری و کاهش تنش میان دو کشور ارائه کردهاند.
عراق نیز از آن زمان تلاشهایی را در این زمینه انجام داده و آن طور که ابراهیم الجعفری، وزیر خارجه عراق در دی ماه سال گذشته اعلام کرده بود، از زمان قطع روابط ایران و عربستان، با میانجیگری بین دو کشور، پیامهایی را میان این دو رد و بدل کرده است.
هر دو کشور ایران و عربستان، یکدیگر را به ایجاد بیثباتی در منطقه، بهویژه در مرزهای خود، متهم میکنند، و اختلافهای آنها در سوریه و یمن، جنگی نیابتی را بین دو کشور رقم زده است.
در این زمینه، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی، در دی ماه سال گذشته گفته بود که ایران را نماینده و محرک «سه گرفتاری اصلی در منطقه» میداند؛ «ایدئولوژیهای بدون مرز، بیثباتی، و تروریسم».
او تأکید کرده بود که «هیچ جایی برای مذاکره با قدرتی که به صدور ایدئولوژی انحصاری خود میپردازد، در اقدامات تروریستی مشارکت میکند، و حاکمیت دیگر کشورها را نقض میکند، وجود ندارد»، و افزوده بود «تا زمانی که تهران چشمانداز و رفتار عمیقاً مشکلآفرین خود اصلاح کند، عربستان از همکاری و پیشنهاد روابط حسنه دائمی با ایران متضرر خواهد بود».
این اظهارات در آن زمان با واکنش جمهوری اسلامی مواجه شد و سخنگوی وزارت خارجه ایران با متهم کردن عربستان به «حمایت سازمانیافته از گروههای تروریستی» اعلام کرد که عربستان از جمله بازیگرانی که «اصلاح رفتار آن برای صلح و آرامش جهانی ضروری است».
گرچه وزیران خارجه ایران و عربستان از زمان قطع روابط در یکی نشستهای بینالمللی مربوط به بحران سوریه با هم حضور داشتهاند، اما تنها مواجهه رودرروی آنها، چندی پیش و در حاشیه نشست کمیته اجرایی سازمان همکاریهای اسلامی در استانبول صورت گرفت که به گزارش رسانههای ایران، دو طرف «یکدیگر را در آغوش گرفته و گفتوگوی کوتاهی با هم داشتهاند».