مقر اعضای سازمان مجاهدین خلق در عراق از زمان حمله نظامی به این کشور و سقوط صدام حسین موضوع مناقشه‌برانگیز بین سیاست‌مداران عراقی و موضوعی بحث‌برانگیز در روابط منطقه‌ایِ عراق و ایران و در سطحی گسترده‌تر در روابط آمریکا و ایران بوده است.
وضعیّت انسانی ساکنین این اردوگاه موضوع گفتگوی رادیو فردا با سخنگوی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ است.
بیشتر بخوانید:
بشنوید:
در خبرها آمده بود که موفق الربیعی، مشاور امنيت ملی دولت عراق، روز یکشنبه به اردوگاه اشرف، مقر اعضای سازمان مجاهدین خلق در استان دیاله عراق، رفته و رهبران این سازمان را در جریانِ تصمیم دولت برای تخلیه این اردوگاه قرار داده است.
پس از انتشار این خبر، روز سه‌شنبه بنجامین چانگ، سخنگوی کاخ سفید نیزاعلام کرد که دولت عراق به واشینگتن اطمینان داده است که هیچ یک از افراد مستقر در پایگاه اشرف به اجبار به کشوری که جان آنها در خطر باشد فرستاده نمی‌شوند.
در بیانیه آقای الربیعی که روز دوشنبه منتشر شد آمده است: «به آنها گفته شد که در برنامه دولت عراق است که اردوگاه بسته شده و ساکنان آن به زادگاه و یا به کشور دلخواه‌شان فرستاده شوند. »
این بیانیه می‌افزاید: «سازمان مجاهدین خلق سازمانی تروریستی است و اجازه ندارد که در خاک عراق فعالیت سیاسی، رسانه‌ای، فرهنگی، مذهبی یا اجتماعی داشته باشد.»
با این حال روزنامه نیویورک تایمز که این بیانیه روز سه‌شنبه در آن به چاپ رسیده به نقل از تحلیلگران و مخالفان دولت عراق می‌نویسد که اصرار دولت این کشور بر اخراج ساکنان اردوگاه اشرف اقدامی است برای خشنودی دولت ایران که پیوسته با توافقنامه امنیتی عراق و آمریکا که ماه گذشته به تصویب رسید، مخالفت می‌کرد.
«به تمام مقام‌های مسئول این پرونده، دولت‌های آمریکا و عراق، این نکته را متذکر شده‌ایم که آنها مسئول حفظ جان مجاهدین هستند.»
دوروثی کریمیتساس، سخنگوی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ
در این میان نگرانی‌هایی در مورد سرنوشت ساکنان این اردوگاه و خطرات احتمالی که ممکن است جان آنها را تهدید کند به وجود آمده است اما خانم دوروثی کریمیتساس، سخنگوی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ جهانی در گفت‌وگو با رادیو فردا بر این نکته که موضوع تخلیه اردوگاه اشرف مسئله جدیدی نیست و این کمیته پیگیر وضعیّت ساکنان آن بوده است، تأکید می کند.
وی می‌گوید: «آنچه از منظر حقوقی تاکنون انجام داده‌ایم آن است که به تمام مقام‌های مسئول این پرونده، دولت‌های آمریکا و عراق، این نکته را متذکر شده‌ایم که آنها مسئول حفظ جان این افراد هستند. همان طور که به طور معمول مسئول حفظ جان همه افراد غیرنظامی هستند و باید برای این مسئله راه‌حلی مطابق حقوق بین‌الملل پیدا کنند. این کاری است که ما انجام داده‌ایم و آنچه بدان توجه داریم آن است که مقامات ذی‌ربط هم مسئولیت خود که حفاظت از جان غیرنظامیان است، را به انجام برسانند.»
خانم کریمیتساس با اشاره به بازدید‌هایی که توسط صلیب سرخ جهانی از اردوگاه اشرف به عمل آمده و نیز گفت‌وگوهایی که با ساکنان این اردوگاه شده می‌گويد:«ما در فاصله سه ماه پیش تاکنون سه بار از اردوگاه اشرف بازدید داشته‌ایم و با ساکنان اردوگاه صحبت کرده‌ایم و نگرانی‌های آنها در مورد سرنوشت‌شان، در صورتی که از حمایت نیروهای یک دولت خارج شده و به دست نیروهای دولت دیگر سپرده شوند، را به مقام‌های مسئول منتقل کرده‌ایم. اصل حقوق مورد اشاره ما در بحث با مقام‌های عراقی هم "اصل عدم عودت" در حقوق بین‌الملل است که بر اساس آن هیچ دولتی حق ندارد چنانچه بیم آزار و بدرفتاری در کشورشان وجود دارد، افراد را اخراج، مجبور به بازگشت یا طرد کند. ما همچنان افراد ساکن در اردوگاه اشرف را تحت نظر داریم.»
در مورد وضعیت و مناسب بودن شرایط زندگی در اردوگاه اشرف هم از خانم کریمیتساس سؤال شد و وی گفت:«ما معمولاً نتایج مشاهده‌های خود را منتشر نمی‌کنیم اما در مورد وضعیت اردوگاه همان طور که در سایت ما آمده است برای ما جای نگرانی در این مورد وجود ندارد.»
در برخی اظهار نظرها در مورد ساکنان اردوگاه اشرف گفته شده است که آنها دسترسی به امدادگران بین‌المللی ندارند و برخی از آنها مایلند از خاک عراق به کشور دیگری بروند اما بر سر راه آنها موانعی وجود دارد. آیا کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از این امر با اطلاع است؟ پاسخ خانم کریمیتساس این است که:«در حال حاضر اگر کسی بخواهد با کمیته بین‌المللی صلیب سرخ تماس داشته باشد می‌تواند. هرکس بخواهد می‌تواند با ما به طور خصوصی بدون حضور دیگران ملاقات داشته باشد و خواسته خود را با ما در میان بگذارد. آن دسته از کسانی هم که مایل بودند به ایران بازگردند، به طور خصوصی با افراد ما صحبت کرده‌اند، به طور کاملاً آزاد و مستقل؛ تا ما مطمئن شویم که مطابق خواست خود می‌خواهند اردوگاه را ترک کنند و هر جا که می‌خواهند بروند. این برای ما مهم است که مطمئن شویم که فرد بدون فشار و اجبار از هر ناحیه‌ای مقصد خود را تعیین می‌کند.»
با این همه، اصرار برخی و عدم تمایل برخی دیگر از سیاست‌مداران عراقی بر اخراج اعضای سازمان مجاهدین خلق همچنان ادامه دارد و ساکنان اردوگاه اشرف که تعداد آنها بنا بر برخی منابع از جمله روزنامه اینترنشنال هرالد تربیون روز سه شنبه، به ۳۸۰۰ نفر می‌رسد همچنان در کشمکش تضاد منافع ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی در انتظار سرنوشت نامعلوم خود به سر می‌برند.