چند مقام آمریکایی و اسرائیلی ادعا کرده‌اند که اسرائیل در حمله پنجم آبان‌ماه به ایران، یک مرکز تحقیقاتی و فوق سری «مرتبط با تسلیحات هسته‌ای» در پارچین را نابود کرده است.
وب‌سایت خبری اکسیوس این موضوع را روز جمعه ۲۵ آبان به نقل از سه مقام آمریکایی، یک مقام فعلی و یک مقام پیشین اسرائیلی منتشر کرده است.
بر اساس این گزارش، حمله اسرائیل به این مرکز تحقیقاتی «فعال»، ضربه سختی به تلاش‌های ایران برای «از سر گرفتن جنبه نظامی» تحقیقات هسته‌ای‌اش وارد کرده است.
به گفته منابع آکسیوس، یکی از اهداف حملات آبان‌ماه اسرائیل به ایران، تأسیسات «طالقان ۲» واقع در مجتمع نظامی پارچین در فاصله حدود سی کیلومتری جنوب شرقی تهران بوده است.
این تأسیسات تا حدود بیست سال پیش، بخشی از برنامۀ تسلیحات هسته‌ای ایران بوده که در سال ۲۰۰۳ متوقف شد. به گفته موسسه علوم و امنیت بین‌الملل، آی.اس.آی.اس، ایران از این مرکز برای آزمایش مواد منفجره مورد نیاز جهت فعال‌کردن ماشه کلاهک هسته‌ای استفاده می‌کرده است.
تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بالای این موسسه نشان می‌دهند که تأسیسات طالقان ۲، در حمله اسرائیل به‌طور کامل از بین رفته است.
تصاویر ماهواره‌ای از خسارات حمله هوایی اسرائیل به پایگاه‌های نظامی ایران
یک مقام پیشین اسرائیل که در این مورد با اکسیوس صحبت کرده، می‌گوید در حمله به این مرکز، تجهیزات پیچیدۀ مخصوص طراحی و تولید مواد منفجرۀ پلاستیکی لازم جهت فعال‌کردن ماشۀ کلاهک هسته‌ای به طور کامل نابود شده‌اند.
منابع آمریکایی و اسرائیلی سایت اکسیوس ادعا کرده‌اند که فعالیت‌های اخیر تأسیسات طالقان ۲، بخشی از تلاش‌های تهران برای تحقیقاتی با کاربرد دوگانۀ نظامی و غیرنظامی بوده است.
یک مقام آمریکایی ادعا کرده که این تحقیقات، «فوق سری» بوده و بجز گروهی کوچک و معدود در داخل حکومت ایران، سایر مقامات حکومتی از آن بی‌خبر بوده‌اند.
بر همین اساس، نهادهای امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا از اوایل سال ۲۰۲۴، متوجه این فعالیت‌های تحقیقاتی در پارچین شده بودند؛ از جمله مدل‌سازی کامپیوتری دانشمندان ایرانی، و تحقیقات متالورژی و مرتبط با مواد انفجاری.
نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد حاضر به اظهار نظر درباره گزارش اکسیوس نشد.
بیشتر در این باره: «هشدار مستقیم» آمریکا به ایران: در صورت حمله جدید، قادر به مهار اسرائیل نیستیمایران همواره تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را انکار کرده است. هفته پیش هم عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی در بیانیه‌ای نوشته بود «ایران، بدنبال تسلیحات هسته‌ای نیست. تمام!»
«هشدارهای پیشین»
اکسیوس ۲۷ تیرماه امسال در گزارش دیگری، از «هشدار خصوصی» ایالات متحده به مقامات ایران در ارتباط با فعالیت‌های تحقیقاتی «مشکوک» خبر داده بود.
به گفته مقام‌های آمریکایی، واشینگتن امیدوار بود این هشدار صریح و مستقیم، باعث توقف فعالیت‌های ایران شود؛ اما این اتفاق نیافتاد.
بر این اساس، این تحولات حتی باعث تغییر ارزیابی مدیر اطلاعات ملی آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران هم شد.
بیشتر در این باره: وال‌استریت جورنال: ایران در حال انجام تحقیقات هسته‌ای پیشرفته استروزنامه وال‌استریت جورنال در روز نهم اوت، مطابق با ۱۹ مردادماه نوشته بود که «آوریل هِینس» در گزارشش به کنگره، یک جمله کلیدی را که در سال‌های اخیر در گزارش‌های مشابه تکرار می‌شد، حذف کرده بوده است؛ جمله‌ای مبنی بر این‌که «ایران در حال حاضر مشغول فعالیت‌های کلیدی توسعه تسلیحات هسته‌ای نیست».
چشم‌انداز پیش رو
گزارش تازۀ اکسیوس حاوی نقل قول از مقام‌های آمریکایی و اسرائیلی درباره تأسیسات طالقان ۲، همزمان با سفر رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران منتشر شده است.
رافائل گروسی در آستانه نشست بعدی شورای حکام، در سفری دو روزه به ایران، علاوه بر بازدید از دو مرکز هسته‌ای این کشور، با مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی از جمله رئیس جمهور، وزیر خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران هم دیدار و گفت‌وگو کرد.
هم عباس عراقچی، وزیر خارجه، و هم محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در گفت‌وگو با آقای گروسی، از تمایل تهران به از سرگرفتن مذاکرات با سه کشور اروپایی عضو برجام شامل بریتانیا، آلمان و فرانسه خبر دادند.
هر دو مقام ایرانی اما تأکید کردند که «تحت فشار و ارعاب» حاضر به گفت‌وگو نخواهند بود.
این در حالی‌است که برخی گزارش‌ها از تلاش قدرت‌های اروپایی برای صدور قطعنامه‌ای تنبیهی علیه ایران در نشست آتی شورای حکام خبر می‌دهند.
بیشتر در این باره: رویترز: رایزنی قدرت‌های اروپایی برای صدور قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام