معاون اول رئیسجمهور ایران انتقادها از ترکیب وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم را رد کرده، اما رئیس ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان میگوید بیشتر افراد معرفیشده به مجلس را نمیشناسد.
بسیاری از چهرههای سیاسی، به ویژه اصلاحطلبان و حامیان آقای پزشکیان در انتخابات، فعالان فضای مجازی و روزنامهنگاران از این ترکیب ابراز ناامیدی کردهاند و میگویند این کابینه، مورد انتظار کسانی که رأی دادند و خواستار تغییر بودند، نیست.
کابینهای که قرار بود اعضای «شورای راهبری» مسئولیت انتخاب آنها را برعهده داشته باشند و اسامی را برای اخذ رأی اعتماد از مجلس معرفی کنند اما رئیس این شورا، محمد جواد ظریف همزمان با انتشار اسامی وزرا و بالا گرفتن اختلافها و انتقادها از این سمت کنارهگیری کرد.
بیشتر در این باره: ظریف استعفای خود از دولت را تأیید کرد؛ «پیامم به معنای ناامیدی از پزشکیان نیست»روز دوشنبه ۲۲ مرداد ماه علی عبدالعلیزاده، رئیس ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان، در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا اعلام کرد که بیشتر افرادی را که برای کابینه چهاردهم معرفی شدهاند، نمیشناسد.
او توضیح داده که به همین دلیل «ارزیابی خاصی ندارم و آرزو میکنم کابینه ایشان [مسعود پcشکیان] موفق شود».
از سوی دیگر، محمدرضا عارف که به عنوان معاون اول رئیسجمهور منصوب شده است، روز دوشنبه در اظهاراتی که میتواند پاسخی به انتقادهای مطرحشده باشد، گفت که این روزها «به منش ارزشمند دکتر پزشکیان بیانصافی میشود».
او همچنین به انتقادهای دیگر از ترکیب سنی کابینه اشاره کرده و جوانگرایی را از «جوانسوزی» متفاوت دانسته و گفته است: «میشود جوانی را در یک مسئولیت گذاشت و بعد از دو ماه پروندهاش برای همیشه بسته شود.»
پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، به نقل از محمدرضا عارف همچنین نوشته است: «جامعه ما از نظر روانی، آمادگی زعامت، هدایت و رهبری زنان را ندارد.»
برخی رسانهها گزارش دادهاند که انسیه خزعلی، معاون امور زنان و خانواده دولت ابراهیم رئیسی در جلسه تودیع خود با حضور آقای عارف خواستار حضور زنان بیشتری در دولت چهاردهم شده است و آقای عارف ظاهرا در پاسخ به او اینطور موضعگیری کرده است.
این اظهارات در شبکههای اجتماعی با واکنشهایی مواجه شده است. پیش از این عدهای از حضور تنها یک زن در فهرست وزرای پیشنهادی، بر خلاف وعدههای محمدجواد ظریف درباره ترکیب کابینه انتقاد کرده بودند.
معاون اول رئیسجمهور همچنین در جلسه دیگری که در شورای اقتصاد دولت برگزار شد، مدعی شد که دولت چهاردهم به «تفکر سیاسی» افراد توجه نمیکند و به دنبال «تحقق آرمانها و ارزشهای» جمهوری اسلامی و تحقق وعدههای آقای پزشکیان ازجمله برای «حل مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم» است.
از دیگر انتقادهای اخیر به ترکیب کابینه که از سوی جبهه اصلاحات به عنوان مهمترین تشکل سیاسی حامی مسعود پزشکیان نیز مطرح شده است، حضور افرادی در فهرست وزرای پیشنهادی است که از جناح مخالف هستند و ارتباطی با وعدههای آقای پزشکیان ندارند.
در این فهرست وزاری اطلاعات و دادگستری دولت ابراهیم رئیسی ابقا شدهاند و یک روز پیشتر نیز مسعود پزشکیان رئیس سازمان انرژی اتمی را نیز در سمت خود نگه داشت.
این در حالی است که رئیسجمهور جدید ایران در روزهای اخیر درباره نحوه انتخاب و سپس افرادی که به عنوان وزیر به مجلس شورای اسلامی معرفی شدهاند، سکوت کرده است.
آقای پزشکیان بر خلاف سنت رایج، هنوز بعد از انتخاب به عنوان رئیسجمهور نشست خبری برگزار نکرده و این نکته نیز در رسانهها و شبکههای اجتماعی به یکی دیگر از کانونهای انتقاد علیه او تبدیل شده است.
بهرغم انتقادهای گوناگون، اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت حسن روحانی، در پیامی که روز دوشنبه ۲۲ مرداد ماه در کانال تلگرام خود منتشر کرد به این انتقادها واکنش نشان داد.
او گفت که نباید مسعود پزشکیان را تنها گذشت. به ادعای آقای جهانگیری «اگر حامیان رئیس جمهور او را تنها بگذارند، همه ضرر میکنند».
او که از حامیان مسعود پزشکیان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود در ادامه خطاب به منتقدان نوشت: «راه دشواری در پیش است، ولی به معجزهٔ گفتوگو باور و امید داشته باشیم».
ادامه انتقادها از ترکیب کابینه پیشنهادی
در همین حال روزنامه جمهوری اسلامی نیز در شماره روز دوشنبه خود با انتقاد از وزرای پیشنهادی گفت این «کابینهٔ تغییر» نیست.
در یادداشت این روزنامه آمده است: «عنوان «وفاق ملی» برای یک کابینه و یک دولت، اگر به معنای سهمیهای بودن آن باشد، خطاست. تفسیر «وفاق ملی» به شکل دادن کابینه با افرادی از گرایشهای مختلف، کاملاً غیرعلمی و غیرمنطقی و حتی در جهت مخالف «وفاق» است.»
روزنامه جمهوری اسلامی همچنین گفته است که کابینه پیشنهادی «فاقد انسجام فکری و گرایشی» است و وزرای معرفیشده از نظر «کارآیی» در یک سطح نیستند.
مهدی محمودیان، زندانی سیاسی پیشین در شبکه اجتماعی ایکس، در واکنش به کابینه پیشنهادی رییسجمهور، به سخنان قبلی مسعود پزشکیان اشاره کرده و نوشته است که او «با انتخاب بسیاری از این افراد در کابینه مشت محکمی بر دهان بسیاری از دعوتکنندگان به حضور در انتخابات» نیز کوبید.
اما برخی دیگر همچنان امیدوارند و میگویند نباید به این زودیها ناامید شد؛ از جمله محمدعلی ابطحی، معاون پارلمانی در دولت اصلاحات و صادق زیباکلام، فعال سیاسی زندانی و از اصلاحطلبان حامیان مسعود پزشکیان.
البته آقای زیباکلام در متنی در شبکه ایکس تصریح کرده که فهرست وزرای کابینه چهاردهم بسیار دور از انتظار است.
او نوشته است: «بین کابینهای که آقای پزشکیان معرفی کردند وانتظاراتی که ازکابینه ایشان میرفت، نه یک شکاف که یک دره عمیق هست. اما من همچنان امیدوار هستم».
آقای زیباکلام همچنین میگوید که «نه برای کابینه مطلوب» بلکه برای «پیشرفت و نه ترقی» به مسعود پزشکیان رای داده است. او نوشته رای داده تا «خالصسازی» انقلابیون ادامه نیابد.
اما محمدعلی ابطحی معاون پارلمانی در دولت اصلاحات در واکنش به انتشار فهرست ۱۹ وزیر دولت چهاردهم در شبکه ایکس نوشته است که ای کاش رئیسجمهور دستکم دلیل انتخاب وزرایی را که «هضمش برای هوادارانش سخت است» توضیح میداد یا دست کم آنها که منصوب شدهاند این کار را بکنند.
او البته چند ساعت بعد نوشت که باید بدون توجه به خصوصیات وزرا از این کابینه دفاع کرد. آقای ابطحی در ایکس نوشت: «در قانون اساسی قدرت تقسیم شده است. پزشکیان قرار نبود دعوا کند. که مردم هم خسته از دعوا شدهاند. من به همین دلیل بدون توجه به خصوصیات وزرا معتقدم باید از کابینه پزشکیان دفاع کرد».
استقبال مجلس از عراقچی
در همین حال عباس عراقچی، وزیر امور خارجه پیشنهادی، روز دوشنبه در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس حضور یافت و سخنگوی این کمیسیون گفت آقای عراقچی در این جلسه خود را «تابع» سیاستهای «مسئولان عالی کشور» دانسته است.
ابراهیم رضایی از وزیر خارچه پیشنهادی نقل کرده است که «جهانبینی من همان جهانبینی دوران خدمتم در سپاه است و تغییر نکرده و بنده جزو باند نیویورکیها نیستم.»
«باند نیویورکیها» لقبی است که برخی مخالفان دولت حسن روحانی به محمدجواد ظریف و معاونان او در دولتهای یازدهم و دوازدهم داده بودند.
بیشتر در این باره: وزیر خارجه پیشنهادی ایران؛ عباس عراقچی کیست؟عباس عراقچی یکی از این معاونان بود و نقش پررنگی در مذاکرات مربوط به توافق هستهای با غرب موسوم به «برجام» و سپس مذاکرات با دولت جو بایدن در اواخر دولت دوم آقای روحانی برای احیای برجام داشت.
فداحسین مالکی، دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز با اشاره به این که آقای عراقچی معاون محمدجواد ظریف بوده، گفته است «دیدگاهها عراقچی به سیاستهای کلان نظام خیلی نزدیکتر است».
محمد باقری بناب، عضو فراکسیون مستقلین مجلس، نیز روز دوشنبه پیشبینی کرد که عباس عراقچی از مجلس رأی اعتماد میگیرد.
بخشی از وعدههای مسعود پزشکیان در مناظرههای انتخاباتی با رقبایش به سیاست خارجی و لزوم بازگشت به برجام و تصویب قوانین مربوط به افایتیاف ربط داشت تا به گفته او زمینهساز سرمایهگذاری خارجی در ایران شود.