آزادی مطبوعات در ایران، مقام ۱۷۲ از ۱۷۵

لوگوی گزارشگران بدون مرز

بر اساس تازه‌ترين گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، ايران از نظر ميزان آزادی مطبوعات باز هم به رده‌های پايين‌تری سقوط کرده، در حالی که ايالات متحده آمريکا با بيست پله صعود به رده بيستم رسيده است.

گزارشگران بدون مرز روز سه‌شنبه گزارش سالانه خود را در مورد وضعيت آزادی مطبوعات در سراسر جهان در سال ۲۰۰۹ منتشر کرد.

در گزارش سالانه این سازمان که در زمينه دفاع از آزادی مطبوعات در جهان فعاليت می‌کند، ايران از نظر ميزان آزادی مطبوعات در ميان ۱۷۵ کشور جهان در رده ۱۷۲ قرار گرفته است.

در آخرين جدول رده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات که با توجه به وضعيت آزادی مطبوعات در کشورهای جهان در محدوده زمانی ١٠ شهريور سال ١٣٨٧ تا ١٠ شهريور سال جاری تنظيم شده است، ايران به رده‌های پايين‌تر جدول سقوط کرده است.

در گزارش سال گذشته گزارشگران بدون مرز ايران در ميان ۱۷۲ کشور در رده ۱۶۶ قرار داشت.

در اين گزارش با اشاره به انتخابات رياست جمهوری در ايران و اعلام نام محمود احمدی‌نژاد به نام فرد پيروز در اين انتخابات به تاثير اين رويداد در وخيم‌تر شدن اوضاع برای روزنامه‌نگاران ايران پرداخته شده و آمده است: «بازداشت گروهی روزنامه‌نگاران در پی سرکوب اعتراض‌های گسترده نسبت به تقلب و تخلف در انتخابات رياست جمهوری ايران از جمله دلايل اين وخامت است. روزنامه‌نگاران بازداشت شده مجبور به اعتراف‌های اجباری شده و در دادگاه‌های استالينی محاکمه شدند.»

در بخش ديگری از گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز در باره وضعيت آزادی مطبوعات در ايران با اشاره به محدوديت‌هايی که از سوی دولت آقای احمدی‌نژاد بر روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها اعمال می‌شود آمده است: «با استقرار نيروهای امنيتی در چاپخانه‌ها و تحريريه‌ روزنامه‌ها، اعمال سانسور پيش از انتشار در ايران آغاز شده است.»

هر چند ايران پيش از اين نيز در رده‌های پايانی جدول رده‌بندی‌ آزادی مطبوعات در جهان قرار داشت، در گزارش سال جاری گزارشگران بدون مرز ايران به «پشت دروازه سه کشور جهمنی برای آزادی مطبوعات يعنی ترکمنستان، کره شمالی و اريتره» رسيده است.

در جدول رده‌بندی آزادی مطبوعات در جهان اين سه کشور پس از ايران به ترتيب در رده‌های انتهايی قرار گرفته‌اند و بدترين وضعيت را از نظر آزادی مطبوعات به خود اختصاص داده‌اند.

نگرانی گزارشگران بدون مرز درباره وضعيت ايران

ژان فرانسوا ژوليارد، دبير اول گزارشگران بدون مرز، هنگام ارائه گزارش سالانه اين سازمان با اشاره به محدوديت‌های ايجاد شده برای رسانه‌ها در ايران اظهار داشت: «ما به‌ويژه نگران وضعيت ايران هستيم، اين کشور به شکلی خطرناک به سه کشور جهمنی برای آزادی مطبوعات يعنی ترکمنستان، کره شمالی و اريتره که سال‌هاست آخرين رده‌های جدول را به خود اختصاص داده‌اند نزديک شده است».

وی همچنين با تاکيد بر لزوم دفاع يکسان از آزادی مطبوعات در سراسر جهان به انتقاد از سقوط جايگاه برخی دمکراسی‌های غربی مانند فرانسه، ايتاليا يا اسلواکی در جدول رده‌بندی پرداخت و اظهار داشت: «اروپا بايد تلاش کند که الگويی برای آزادی‌های سياسی باشد. اگر خودمان قابل سرزنش باشيم، چگونه می‌توانيم نقض حقوق بشر را در جهان محکوم کنيم.»

وی در عين حال با استقبال از تاثير انتخاب باراک اوباما به عنوان رئيس جمهور آمريکا بر بهبود وضعيت آزادی مطبوعات در اين کشور و صعود بيست پله‌ای ايالات متحده در جدول رده‌بندی اين صعود را «برای دلگرمی» کافی ندانست.

در حالی که در گزارش سال ۲۰۰۸ گزارشگران بدون مرز ايالات متحده در رده چهلم جدول قرار داشت، اين کشور در گزارش سال ۲۰۰۹ به رده بيستم صعود کرده است.

در مقابل برخی کشورهای اروپايی مانند فرانسه و ايتاليا که زمانی الگوي آزادی مطبوعات در جهان به شمار می‌رفتند به رده‌های پايين‌تر سقوط کرده‌اند.

در جدول رده‌بندی گزارشگران بدون مرز دانمارک در رده نخست قرار گرفته است و پس از آن کشورهای فنلاند، ايرلند، نروژ و سوئد از بهترين شرايط برای فعاليت رسانه‌ها برخوردارند.