در پی عقد قرارداد خرید ۱۱۸ فروند هواپیما از شرکت فرانسوی ایرباس، پرسش‌های زیادی درباره ظرفیت صنعت هوانوردی ایران برای کار با هواپیماهای جدید، از جمله ۱۲ فروند هواپیمای غول‌پیکر مدل «اِی ۳۸۰» مطرح شده است.
همچنین شرکت ایرباس در بیانیه رسمی خود درباره قراردادش با تهران، به دو توافق در قالب بسته جامع همکاری با ایران اشاره کرد. این در حالی بود که، به استثنای توافق اول و خرید هواپیماهای سفارشی ایران، در کمتر گزارشی به بخش دوم توافق توجه شده بود.
هومن عسکری، خبرنگار رادیوفردا، در تماس با جاستین دوبون، رئیس بخش اخبار بین‌المللی شرکت ایرباس در سوئیس، درباره چند و چون قرارداد اخیر ایران با ایرباس پرسیده است.
---
رادیوفردا: بنا بر بیانیه رسمی شرکت فرانسوی ایرباس، قرارداد خرید هواپیماهای تولیدی ایرباس در قالب یک بسته جامع همکاری صنعت هوانوردی بین پاریس و تهران به امضای عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی ایران، رسیده است. ایرباس تأیید کرده که این قرارداد آموزش خلبان و تعمیر و نگهداری هواپیماهای خریداری شده را هم در برمی‌گیرد. آن طور که در بیانیه ایرباس آمده، توافق دیگری هم برای عملیات نوسازی فرودگاه‌ها و توسعه سامانه خدمات ناوبری هوایی به تأیید دو طرف رسیده است. در حالی که درباره بخش اول توافق گزارش‌های متعددی منتشر شده، بخش دوم این قرارداد کمتر در رسانه‌ها بازتاب داشته است. لطفاً درباره این بخش از قرارداد بگویید که چه مواردی را شامل می‌شود؟
جاستین دوبون: توافق دوم مربوط به کمک به ایران برای نوسازی زیرساخت‌های [صنعت هوانوردی]اش است. برای مثال، این گروه از همکاری‌ها با ایران تنها به نوسازی فرودگاه‌ها محدود نمی‌شود، بلکه خدمات پشتیبانی فرودگاه‌ها را هم در برمی‌گیرد، از جمله این که چگونه می‌توان به بیشترین میزان از تکنیک‌های جدید در خدمات ناوبری هوایی بهره گرفت تا از آسمان کشور به بهترین نحو استفاده کرد و هواپیماها را با بالاترین میزان ایمنی و بازده و مدرن‌ترین روش هدایت کرد.
آیا این همکاری‌ها نوسازی فرودگاههای ایران را هم دربرمی‌گیرد؟
مقصود ما از کمک ایرباس، مساعدت مشاورتی است. ما فعالیتی در زمینه ساخت، تعمیر یا به‌روزگردانی فرودگاههای ایران نخواهیم داشت، تنها به تهران مشاوره خواهیم داد که چه کارهایی باید انجام شود. برای نمونه، برای فعالیت هواپیمای ایرباس «ای ۳۸۰» در فرودگاههای ایران و پیاده و سوارکردن مسافران به پل هوایی ویژه نیاز دارید. یا این که اگر قرار باشد که در طول روز تعداد پروازهای زیادی داشته باشید، باید شمار گیت‌های پروازی را افزایش دهید و ظرفیت فرودگاه با ترافیک هوایی جدید هماهنگی داشته باشد. خلاصه کلام این که مشاوره ما در حد هماهنگی فرودگاههای ایران با هواپیماهای خریداری شده است.
برخی از کارشناسان، به‌خصوص در ایران، می‌گویند که اکثر فرودگاههای ایران زیرساخت مورد نیاز برای استفاده از هواپیماهای مسافربری بزرگ، مثل مدل «ای ۳۸۰»، را ندارند. اگر این طور است چرا تهران ۱۲ فروند از این مدل هواپیما را سفارش داده است؟
خب، باید از «ایران ایر» دلایل‌شان را بپرسید. اما فرودگاههای تهران پیش از این هم خدمات هواپیماهای مدل «ای ۳۸۰» را انجام داده‌اند. فکر می‌کنم در سال ۲۰۱۴ بود. علاوه بر آنها، دو فرودگاه دیگر هم در ایران هست که ظرفیت «ای ۳۸۰» را دارند. همان طور که گفتم، ما هم آمادگی داریم که به مقام‌های سازمان فرودگاههای ایران مشاوره بدهیم که اقدام‌های لازم را برای فعالیت روزمره هواپیمای «ای ۳۸۰» انجام دهند. این حرف که ایرباس «ای ۳۸۰» نمی‌تواند به ایران پرواز کند درست نیست.
روزنامه «فایننشال تایمز» در گزارشی نوشته که هواپیمای مدل «ای ۳۸۰» شرکت ایرباس، پیش از سفارش اخیر ایران، به مدت سه سال مشتری جدیدی نداشته است. دلیل این وضعیت چه بوده؟
ایرباس در سال ۲۰۱۴ بیست فروند از هواپیمای «ای ۳۸۰» را به شرکت [ایرلندی] «آمادیو» فروخت. همان گونه که شما هم می‌دانید سفارش [۱۲ فروند از این هواپیما] از ایران ایر هم بوده، امروز هم اعلام کردیم که پارسال سه فروند «ای ۳۸۰» را به شرکت هواپیمایی ژاپنی «نیپون» فروختیم. از این وضعیت خیلی خشنود هستیم. بنابراین، در حوزه فروش هواپیماهای بسیاربزرگ می‌توان گفت که ایرباس بیش از ۹۰ درصد بازار را از آن خود کرده است.
در نهایت یک نکته را هم درباره قراردادمان با ایران بگویم، ایران بیش از ۸۰ میلیون جمعیت دارد و پیش از اجرایی شدن تحریم‌ها صنعت حمل و نقل هوایی بسیار بزرگی داشت. در شرایط حاضر افزون بر نیاز به جایگزینی و روزآمدکردن ناوگان کنونی ایران، باید این نکته را هم مد نظر داشته باشیم که [در طی این سال‌ها] رشد جمعیت هم وجود داشته، بنابراین کشور نه تنها نیازمند جایگزینی [ناوگان فرسوده‌اش] است، بلکه هواپیماهای نو هم احتیاج دارد. از این رو، بازار یک چنین کشوری، با جمعیت ۸۰ میلیونی، بسیار قابل توجه است و آن چنان‌که صاحب‌نظران گفته‌اند چیزی حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هواپیما مورد نیاز ایران است. باور ما هم این است که چنین برآوردی نادرست نیست.