مسئلهٔ آلودگی دریای خزر طی سال‌های گذشته با توجه به عملیات گسترده بهره‌برداری از منابع سرشار نفت و گاز این بزرگ‌ترین دریاچه جهان همچنان در کانون توجه قرار داشته است.
نبود ساز و کاری روشن برای جلوگیری از آلودگی دریای خزر و گزارش‌ها از وضعیت ناگوار زیست‌محیطی این دریا که دریای مازندران یا کاسپین نیز نامیده می‌شود همواره نگرانی‌های فراوانی را برانگیخته است.
بزرگ‌ترین دریاچه جهان چه کاسپین بنامیمش، چه مازندران یا خزر همچنان گرفتار آلودگی روزافزون است. این دریای غنی از ذخایر انرژی همچنین خانه آبزیان بسیاری است که شاید ماهی خاویارش سرشناس‌ترین‌شان باشد.
Your browser doesn’t support HTML5
گزارش بکتاش خمسه‌پور را بشنوید
دریای مازندران که بر پایه قراردادهای سال ۱۹۲۱ و ۱۹۴۰ میلادی میان ایران و اتحاد جماهیر شوروی سابق پنجاه‌ـ‌پنجاه تقسیم شده بود با فروپاشی اتحاد شوروی سه کشور جدید ساحلی دیگر نیز پیرامون خود یافت. قزاقستان، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان.
چنین می‌نماید که جمهوری‌های نوپا به دنبال استقلال خود طی سالیان گذشته همراه روسیه بدون پرهیز یا پیشگیری از آلودگی دریای خزر عملیات بهره‌برداری از منابع سرشار نفت و گاز این دریا را ادامه می‌دهند.
بهروز عبدالوند، استاد دانشگاه «فرای» در برلین که به تازگی به باکو سفر کرده است در گفت‌وگو با رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی درباره وضعیت زیست‌محیطی دریای خزر صحبت می‌کند.
او که همچنین هماهنگ‌کننده موسسه مطالعات زیست‌محیطی و انرژی حوزه کاسپین در برلین است کارنامه ایران را به خاطر کوشش و کارکرد مردم و نهادها در حفظ محیط زیست بزرگ‌ترین دریاچه جهان پاک‌تر و بهتر از سایرین می‌داند.
چاره جلوگیری از آلودگی بیش از پیش دریای خزر و پیشگیری از فاجعه‌ای زیست‌محیطی چیست؟
بهروز عبدالوند در این گزارش همکاری کشورهای ساحلی دریای خزر را امری بایسته می‌خواند.
برخی گزارش‌ها حجم ذخایر نفت و گازی را که تاکنون در دریای خزر شناسایی شده دست‌کم ۵۰ میلیارد بشکه نفت و حداقل ۷ تریلیون متر مکعب گاز معادل ٪۴ از ذخایر نفت و گاز دنیا برآورد کرده‌اند، ضمن این که صید ۹۰ درصد خاویار جهان را از دریای خزر می‌دانند.
این در حالی است که برخی گزارش‌ها میزان ورود آلاینده‌ها به دریای خزر را سالانه بالغ بر ۱۲۰ هزار تُن برآورد کرده‌اند که بخش اصلی آن ناشی از عملیات اکتشاف و استخراج نفت ارزیابی شده است.
