در ادامه واکنش منفی به پیشنهاد محمد خاتمی برای «آشتی ملی»، آیتالله علی خامنهای٬ رهبر جمهوری اسلامی٬ نیز روز چهارشنبه در پاسخی غیرمستقیم و تند طرح رئیس جمهور سابق را یکسره «بیمعنی» خوانده و هشدار داد که «مردم با فتنهگران عاشورای ۸۸ آشتی» نخواهند کرد.
خبرگزاری صداوسیما گزارش کرد که آقای خامنهای روز چهارشنبه، ۲۷ بهمنماه، در دیدار با گروهی از مردم آذربایجان شرقی گفت که تعبیر «آشتی ملی به نظر من معنی ندارد.»
رهبر جمهوری اسلامی بی آن که نامی از محمد خاتمی ببرد٬ خطاب به وی اضافه کرد که «مردم با هم متحدند؛ چرا میگویید آشتی؟ مگر مردم با هم قهرند؟»
آقای خامنهای در ادامه در اظهار نظری که نشان از عدم عقبنشینی او از موضعش در برابر اعتراضات سال ۸۸ دارد هشدار داد که «مردم با آن کسانی که روز عاشورا آمدند وسط خیابان و با قساوت و بیحیایی، جوان بسیجی را در خیابان لخت کردند و کتک زدند، قهرند و آشتی هم نمیکنند.»
بحث مجدد افزایش رابطه اصلاحطلبان با رهبر جمهوری اسلامی و طرح «آشتی ملی» پس از درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی بار دیگر در دستور کار اصلاحطلبان ایران قرار گرفت.
محمد خاتمی نیز در همین زمینه روز ۲۸ دی ابراز امیدواری کرد که «آشتی نسبی» به وجود آمده پس از درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی ادامه یافته و رهبر جمهوری اسلامی همه را «وارد عرصه جديدی از زندگی برای خدمت به مردم و اعتلای كشور» کند.
در این میان بحث «آشتی ملی» واکنشهایی را نیز در فعالان سیاسی خارج از کشور به همراه داشته و از جمله علی افشاری فعال سیاسی مقام آمریکا به رادیو فردا گفته بود که فراخوان محمد خاتمی در این مورد «عملاً بیعت با رهبری است و [نه تنها] ظرفیتی برای آشتی ملی ندارد بلکه رافع تهدیدهای خارجی هم نیست».
این فعال سیاسی معتقد است که «آشتی ملی از طریق تحمیل اراده مردم به قدرت خودکامه حاصل میشود و نه با خواهش... [پس] حکومت باید گام اول را بردارد و به سیاستهای ظالمانه خود خاتمه دهد».
آقای خاتمی همچنین اظهار امیدواری کرد که «آشتی نسبی که از اثرات درگذشت آیتالله هاشمی شکل گرفته با محوریت مقام معظم رهبری تداوم داشته باشد.»
رئیس جمهوری اسبق ایران اضافه کرده بود که «نبايد در گذشته بمانيم و آقای هاشمی هم همين را میخواست.»
Your browser doesn’t support HTML5
بعد از این سخنان، محمد هاشمی٬ برادر اکبر هاشمی رفسنجانی، از «تلاش و قصد اصلاحطلبان برای ارتباط مستقیم و مستقل با رهبر جمهوری اسلامی» خبر داد.
محمدرضا تابش٬ عضو شورای عالی اصلاحطلبان، هم از «ضرورت افزایش رابطه اصلاحطلبان با رهبر» سخن گفته و افزود که «باید تلاش کنیم که این ارتباط نزدیک اتفاق بیفتد.»
محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید در مجلس، هم روز پنجشنبه، ۲۱ بهمن، در دیدار با حسن خمینی، نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی، گفت که «در شرایط حساس کنونی و وضعیت ویژه منطقه هیچ راهی جز وحدت در داخل خانواده انقلاب نداریم.»
مجید انصاری٬ معاون پارلمانی رئیس جمهوری ایران، در گفتوگو با خبرگزاری مهر از «ضرورت» افزایش رابطه اصلاحطلبان با رهبر سخن گفته و افزود که «این رابطه [در حال حاضر] در حد بایسته و شایسته نیست.»
با این حال از نظر روز چهارشنبه رهبر جمهوری اسلامی چنین برمیآید که او چندان خواهان این «رابطه نزدیک» نیست و خود را که یک سویه پیشنهاد آشتی ملی به شمار میرود خارج از این دایره در نظر میگیرد. آیتالله خامنهای روز چهارشنبه تنها از «مردم» سخن گفت.
اصلاحطلبان و برخی مقامهای دولتی در شرایطی بحث «آشتی ملی» و ضرورت افزایش رابطه با رهبر جمهوری اسلامی را دنبال میکنند که محافظهکاران و گروهی از حامیان خامنهای شرایطی را برای تحقق این دو خواسته اصلاحطلبان مطرح میکنند.
در این زمینه صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه، اعلام کرده است که «آشتی ملی زمانی معنا دارد که در اصول اساسی اختلاف داشته باشیم که نداریم.»
محمدنبی حبیبی٬ دبیرکل حزب موتلفه اسلامی، نیز طرح موضوع «آشتی ملی» را «آب در هاون کوبیدن» دانسته و گفته است آن چه تحت عنوان آشتی ملی مطرح میشود این است که چهره یک «فتنهگر» و «محارب» را تبدیل به یک «مصلح طلبکار» کنند.
همچنین به گفته روحالله حسینیان٬ رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی، «منظور اصلاحطلبان از طرح آشتی ملی، آزادی سران فتنه است.»
حسن روحانی و دولت وی در سه سال اخیر با انتقادهای تند و صریح محافظهکاران نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی مواجه بودهاند.
توافقنامه برجام٬ سیاست خارجی٬ اجرای برنامه «اقتصاد مقاومتی» و سیاستهای فرهنگی دولت٬ اصلیترین موضوع انتقاد محافظهکاران از دولت یازدهم در سالهای اخیر را تشکیل داده است.
رهبر جمهوری اسلامی نیز در سخنرانی روز چهارشنبه در خصوص نحوه اجرای «اقتصاد مقاومتی» از مسئولان خواست تا نشان دهند «برای اقدام و عمل چه کردهاند؛ نگویند باید چنین بشود، بگویند چنین شد.»
آقای خامنهای اضافه کرد: «نمیشود گلایههای مردم را نادیده گرفت؛ مسئله گرانی و بیکاری و رکود مهم است؛ مسئولین باید تلاش کنند و امروز دشمن سعی دارد به اقتصاد کشور فشار بیاورد تا مردم دچار مشکل شده و دلزده بشوند.»
رهبر جمهوری اسلامی در واکنش به این موضوع که «اگر برجام نبود، جنگ در ایران حتمی بود» هم گفت که این «دروغ محض» است.
به اعتقاد وی، «جنگ واقعی، جنگ اقتصادی و تحریم و گرفتن عرصه کار و فعالیت و فناوری در کشور است؛ جنگ واقعی، جنگ فرهنگی است؛ ما را به جنگ نظامی متوجه میکنند تا از این غفلت کنیم.»