«چشم‌انداز ایران» عنوان گزارشی ۷۰ صفحه‌ای است نوشته جاناتان پاریس، پژوهشگر مستقل مسائل امنیتی در لندن، که موسسه لگاتوم آن را به چاپ رسانده است.
روز دوشنبه گذشته، ۲۱ فوریه، جاناتان پاریس این گزارش را در موسسه پژوهشی لگاتوم که یک موسسه پژوهشی سیاست‌گذاری در لندن است معرفی کرد و به بحث گذاشت.
آقای پاریس در گزارش جامع «چشم‌انداز ایران» مشکلات داخلی نظام جمهوری اسلامی، اختلاف‌ها و تنش‌های این نظام با جامعه جهانی، نقش جنبش سبز و همچنین جنبش اپوزیسیون خارج از کشور و دو موضوع مهم برنامه هسته‌ای ایران و نقض حقوق بشر در کشور را بررسی و تحلیل کرده است.
او در صحبت‌های خود در موسسه لگاتوم درباره وضعیت نظام ایران گفت: «فکر می‌کنم بهترین تعریفی که از نظام ایران می‌توانیم بدهیم آن چیزی است که کریم سجادپور به کار برده یعنی این نظام از درون در حال پوسیدن است.»
جاناتان پاریس در ادامه گفت: «علی خامنه‌ای، رهبر روحانی ایران، نتوانست نقش خود را به درستی ایفا کند. او با موضع‌گیری سیاسی و پشتیبانی از محمود احمدی‌نژاد حمایت خود را بین هوادارانش، چه مردم عادی و چه روحانیون سنتی، که از ابتدا نیز با حکومت ولایت فقیه میانه چندانی نداشتند از دست داده است.»
جاناتان پاریس دو نقطه ضعف عمده جمهوری اسلامی را چنین توصیف کرد: «دو پاشنه آشیل این نظام یکی نقض حقوق بشر و دیگری مدیریت اقتصادی غلط احمدی‌نژاد است. درست است که خیلی‌ها پرونده هسته‌ای ایران را نکته اصلی می‌دانند، اما مردم ایران ترجیح می‌دهند توجه ما بر نقض حقوق بشر و حیف و میل اقتصادی در جمهوری اسلامی متمرکز باشد.»
جاناتان پاریس: نه، فکر نمی‌کنم، چون همیشه معتقد بودم اعتراض‌های مردم به پایان نرسیده و فقط به طور موقت کنار گذاشته شده و به صورت آتشی زیر خاکستر نهفته بود. تنها فرقش این بود که نمی‌توانستیم شعله‌های آن را ببینیم و اکنون قیام مردم تونس و مصر به ایرانی‌ها یادآوری کرد آن‌ها هم باید اعتراض‌های خود را از سر بگیرند. رهبران جنبش مصر به خصوص جوانی که از گردانندگان گوگل بود [وائل غونیم] گفتند که ما از اعتراض‌های سال ۲۰۰۹ مردم ایران یاد گرفتیم و به جنبش سبز یادآوری کردند که کار ناتمامی در دست دارند.
یادتان هست که در تظاهرات سال ۲۰۰۹ مردم ایران شعار می‌دادند «اوباما اوباما، یا با اونا یا با ما». یعنی مردم نمی‌دانستند آمریکا از جنبش آنان حمایت می‌کند یا از جمهوری اسلامی. پیام پرزیدنت اوباما در آن زمان بسیار مبهم بود و من آن را با پیامی که به مبارک داد مقایسه می‌کنم که بسیار روشن و واضح بود. او در مصر جانب مردم را گرفت و به مبارک گفت باید برود.
بله، نکته درستی است و این واقعیت بسیار تلخی است که ما می‌توانیم بر متحدان‌مان فشار آوریم چرا که اهرم‌های فشار را در دست داریم، اما با دشمنان‌مان که فقط دشمن ما هم نیستند و با تمام دنیا سر جنگ دارند نمی‌توانیم همان کار را بکنیم.
برای مثال، اکنون قذافی به هیچ وجه گوش شنوا ندارد و با سرکوب شدید مردم خود مرتکب جنایت علیه بشریت شده و با این کار خود را منفور تمام جامعه جهانی کرده است و خیلی احتمال دارد اگر سرکوب مردم لیبی ادامه یابد ظرف ۴۸ ساعت آینده نیروهای بین‌المللی در این کشور دخالت کنند.
جاناتان پاریس هشدار می‌دهد: من امیدوارم سپاه پاسداران و بسیج در ایران جنایات قذافی در لیبی را مشاهده کنند و بدانند اگر روش لیبی را در پیش گیرند و علیه مردم خود قد علم کنند، عاقبت مشابهی در انتظارشان خواهد بود.
روز دوشنبه گذشته، ۲۱ فوریه، جاناتان پاریس این گزارش را در موسسه پژوهشی لگاتوم که یک موسسه پژوهشی سیاست‌گذاری در لندن است معرفی کرد و به بحث گذاشت.
آقای پاریس در گزارش جامع «چشم‌انداز ایران» مشکلات داخلی نظام جمهوری اسلامی، اختلاف‌ها و تنش‌های این نظام با جامعه جهانی، نقش جنبش سبز و همچنین جنبش اپوزیسیون خارج از کشور و دو موضوع مهم برنامه هسته‌ای ایران و نقض حقوق بشر در کشور را بررسی و تحلیل کرده است.
او در صحبت‌های خود در موسسه لگاتوم درباره وضعیت نظام ایران گفت: «فکر می‌کنم بهترین تعریفی که از نظام ایران می‌توانیم بدهیم آن چیزی است که کریم سجادپور به کار برده یعنی این نظام از درون در حال پوسیدن است.»
جاناتان پاریس در ادامه گفت: «علی خامنه‌ای، رهبر روحانی ایران، نتوانست نقش خود را به درستی ایفا کند. او با موضع‌گیری سیاسی و پشتیبانی از محمود احمدی‌نژاد حمایت خود را بین هوادارانش، چه مردم عادی و چه روحانیون سنتی، که از ابتدا نیز با حکومت ولایت فقیه میانه چندانی نداشتند از دست داده است.»
جاناتان پاریس دو نقطه ضعف عمده جمهوری اسلامی را چنین توصیف کرد: «دو پاشنه آشیل این نظام یکی نقض حقوق بشر و دیگری مدیریت اقتصادی غلط احمدی‌نژاد است. درست است که خیلی‌ها پرونده هسته‌ای ایران را نکته اصلی می‌دانند، اما مردم ایران ترجیح می‌دهند توجه ما بر نقض حقوق بشر و حیف و میل اقتصادی در جمهوری اسلامی متمرکز باشد.»
- در گفت‌و‌گویی که پس از جلسه معرفی گزارش «چشم‌انداز ایران» با جاناتان پاریس داشتم، پرسیدم وقتی این گزارش را نوشتید اعتراض‌های مردم در قالب جنبش سبز سرکوب شده بود، اما در هفته‌های اخیر به‌رغم حضور سنگین نیروهای امنیتی در خیابان‌های شهرهای ایران شاهد بازگشت مردم بودیم. آیا این موضوع نظرتان را نسبت به مسائل ایران تغییر داده است؟
جاناتان پاریس: نه، فکر نمی‌کنم، چون همیشه معتقد بودم اعتراض‌های مردم به پایان نرسیده و فقط به طور موقت کنار گذاشته شده و به صورت آتشی زیر خاکستر نهفته بود. تنها فرقش این بود که نمی‌توانستیم شعله‌های آن را ببینیم و اکنون قیام مردم تونس و مصر به ایرانی‌ها یادآوری کرد آن‌ها هم باید اعتراض‌های خود را از سر بگیرند. رهبران جنبش مصر به خصوص جوانی که از گردانندگان گوگل بود [وائل غونیم] گفتند که ما از اعتراض‌های سال ۲۰۰۹ مردم ایران یاد گرفتیم و به جنبش سبز یادآوری کردند که کار ناتمامی در دست دارند.
- در صحبت‌های‌تان به انتقاد جان مک‌کین، نامزد پیشین ریاست جمهوری آمریکا از حزب جمهوری‌خواهان، اشاره کردید که گفت اوباما فرصتی طلایی را در اعتراض‌های پس از انتخابات سال ۲۰۰۹ ایران از دست داد. آقای اوباما چه می‌توانست بکند تا این فرصت از دست نرود؟
یادتان هست که در تظاهرات سال ۲۰۰۹ مردم ایران شعار می‌دادند «اوباما اوباما، یا با اونا یا با ما». یعنی مردم نمی‌دانستند آمریکا از جنبش آنان حمایت می‌کند یا از جمهوری اسلامی. پیام پرزیدنت اوباما در آن زمان بسیار مبهم بود و من آن را با پیامی که به مبارک داد مقایسه می‌کنم که بسیار روشن و واضح بود. او در مصر جانب مردم را گرفت و به مبارک گفت باید برود.
- اما نظام مبارک با نظام ایران کاملا متفاوت است. حسنی مبارک متحد آمریکا بود، در حالی که جمهوری اسلامی دشمن آمریکاست. ارزیابی شما چیست؟
بله، نکته درستی است و این واقعیت بسیار تلخی است که ما می‌توانیم بر متحدان‌مان فشار آوریم چرا که اهرم‌های فشار را در دست داریم، اما با دشمنان‌مان که فقط دشمن ما هم نیستند و با تمام دنیا سر جنگ دارند نمی‌توانیم همان کار را بکنیم.
برای مثال، اکنون قذافی به هیچ وجه گوش شنوا ندارد و با سرکوب شدید مردم خود مرتکب جنایت علیه بشریت شده و با این کار خود را منفور تمام جامعه جهانی کرده است و خیلی احتمال دارد اگر سرکوب مردم لیبی ادامه یابد ظرف ۴۸ ساعت آینده نیروهای بین‌المللی در این کشور دخالت کنند.
جاناتان پاریس هشدار می‌دهد: من امیدوارم سپاه پاسداران و بسیج در ایران جنایات قذافی در لیبی را مشاهده کنند و بدانند اگر روش لیبی را در پیش گیرند و علیه مردم خود قد علم کنند، عاقبت مشابهی در انتظارشان خواهد بود.