استیون هاوکینگ، فیزیکدان بریتانیایی، در مقالهای که این هفته در گاردین منتشر شد، در خصوص وضعیت کره زمین، پس از برگزیت و انتخاب دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا، «هشدار جدی» میدهد.
او میگوید که به علت زندگی در کمبریج، که یک شهر دانشگاهی کوچک در بریتانیا است، معاشرینش اغلب از قشر فرهیخته جامعه دانشگاهی است و خود بر این واقف است که رشته کاری و همینطور بیماریاش (که قدرت تکلم و هر گونه حرکتی را از او سلب کرده) باعث شده از جهان پیرامونش بسیار منزوی شود.
بنابراین خیزش اخیر مردم علیه قشر فرهیخته جامعه که در دو رای گیری مهم سال ۲۰۱۶ یعنی «برگزیت» که منجر به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا میشود و نیز انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا، برایش «زنگ خطری» بود. او میگوید هر طور که به نتایج این دو رایگیری نگاه کنیم، شکی در این نیست که آنها «فریاد خشم» مردمی است که فکر میکنند رهبرانشان آنها را رها کردهاند. به گفته وی این مردم «فراموششده» اعتراضشان را با رد نصایح متخصصان و فرهیختگان بیان کردند.
هاوکینگ که خود قبل از رایگیری برگزیت، علیه آن هشدار داده بود، عقیده دارد که حالا آنچه مهم است واکنش فرهیختگان به صدای مردم است. او میگوید که رد کردن رای مردم به این بهانه که آنها فریب یک مشت عوامفریب را خوردهاند و «دور زدن یا محدودکردن» آنها، بدترین اشتباهی است که میتواند توسط فرهیختگان انجام شود.
دغدغههای پنهان شده زیر این آرا در مورد نتایج اقتصادی جهانیشدن و پیشرفت سریع و تغییر فنآوری کاملا قابل درک است. ماشینی شدن کارخانهها همین حالا باعث از بین رفتن کارهای سنتی در کارخانهها شده و رشد فنآوری هوش مصنوعی باعث از بین رفتن مشاغل طبقه متوسط جامعهها خواهد شد و تنها مشاغل مراقبتی، خلاقانه و یا مدیریتی همچنان باقی خواهند ماند.هاوکینگ
او میگوید «دغدغههای پنهان شده زیر این آرا در مورد نتایج اقتصادی جهانیشدن و پیشرفت سریع و تغییر فنآوری کاملا قابل درک است. ماشینی شدن کارخانهها همین حالا باعث از بین رفتن کارهای سنتی در کارخانهها شده و رشد فنآوری هوش مصنوعی باعث از بین رفتن مشاغل طبقه متوسط جامعهها خواهد شد و تنها مشاغل مراقبتی، خلاقانه و یا مدیریتی همچنان باقی خواهند ماند.»
به عقیده این فیزیکدان نظری برجسته، این روند نه تنها متوقف نخواهد شد بلکه شتاب آن از قبل هم بیشتر خواهد شد و این به شکاف طبقانی جوامع بیشتر دامن خواهد زد: «ما در جهانی زندگی میکنیم که شکافها در آن در حال گسترش است نه کم شدن. مردم میبینند که کیفیت زندگیشان و همینطور تواناییشان برای رسیدن به این کیفیت رو به افول است. بنابراین جای تعجب نیست که آنها در جستجوی «معامله» تازهای هستند: چیزی ک برگزیت یا ترامپ تلاش کردند به آنها عرضه کنند.»
نکته دیگری که هاوکینگ در مقاله خود به آن اشاره میکند، اثر دیگر رسانههای اجتماعی و همینطور اینترنت فراگیر در تمام جهان است. او با اشاره به این نکته که تعداد افرادی که در شاخ آفریقا از تلفن همراه استفاده میکنند، از کسانی که به آب سالم آشامیدنی دسترسی دارند بیشتر است، میگوید «حالا عکسهای زندگی ثروتمندان پیش روی همه مردم است. بنابراین جای تعجب نیست که جهان با مشکل مهاجرین اقتصادی روبهرو شده است. چرا که افراد فقیر حومههای شهرها برای رسیدن به این تصاویر، رنج مهاجرت و خطرات آن را به جان میخرند».
او افزوده است «برای من، آنچه بیش از همه در مورد وضع کنونی جهان هشدار دهنده است این است که بیش از هر زمان دیگر در تاریخ، ما نیاز داریم تا با هم همکاری کنیم. ما با خطر بزرگ تغییر وضع اقلیمی جهان رو بهرو هستیم. خطراتی مثل گرمایش زمین، تولید مواد غذایی، افزایش هرروزه جمیعت، نابود شدن بقیه گونههای جانوری، بیماریهای همهگیر، اسیدی شدن اقیانوسها».
هاوکینگ میگوید ما در خطرناکترین زمان ممکن در تاریخ بشری قرار داریم: «ما حالا فنآوری لازم برای تخریب کره زمین را داریم بدون آنکه هنوز راهی برای فرار از آن پیدا کرده باشیم. شاید تا چند صد سال دیگر بتوانیم مستعمراتی در سیارههای دیگر بسازیم، اما حالا فقط همین کره زمین را داریم و باید برای حفاظت از آن با هم بکوشیم.»
این کیهانشناس برجسته توصیه میکند که به جای ساختن موانع تازه، جوامع مختلف بشری باید در جهت از بین بردن آنچه اکنون باعث جدایی آنها شده است بکوشند: «وقتی نه تنها یک شغل، بلکه همه یک صنعت از بین میرود، افراد باید دوباره آموزش ببینید و از نظر اقتصادی حمایت شوند تا بتوانند برای کارهای تازه، آماده شوند».
او در نهایت میگوید بسیار به آینده بشریت خوشبین است: «اما لازم است که فرهیختگان از لندن تا هاروارد، از کمبریج تا هالیوود از درسهای سال رو به پایان بیاموزند».