وزیر خارجه ایران میگوید ایران و عربستان باید برای حل مشکلات خود، همکاری کنند و نمیتوانند همدیگر را نادیده بگیرند. آقای ظریف در عین حال اظهار داشته تهران از دولت دونالد ترامپ، «پیامهای ضد و نقیضی» دریافت کردهاست.
محمد جواد ظریف، ۲۶ تیر ماه در نشستی در «شورای روابط خارجی» در نیویورک آمریکا، از عربستان سعودی، یکی از مهمترین متحدان دولت ایالات متحده در منطقه غرب آسیا، انتقاد کردهاست. او ولی افزوده تهران و ریاض «میتوانند و باید» برای حل مشکلات پیشآمده میان خود، در کشورهایی مانند یمن و سوریه، همکاری کنند.
روابط ایران و عربستان، هرچند روندی پرفراز و نشیب داشته، اکنون اما با تنشها و بحرانی گسترده روبهرو است. تنشهایی که از حمایت دو دولت از گروههای رو در رو در یمن و سوریه، تا حمله به مراکز دیپلماتیک عربستان، قطع روابط دیپلماتیک از طرف ریاض و متحدانش، و دیگر مسائل را شامل میشود.
محمد جواد ظریف میگوید «ما لازم نیست علیه یکدیگر بجنگیم، تا یکی دیگری را از صحنه خاورمیانه حذف کند». او افزوده «چراکه در نهایت هیچیک قادر به حذف دیگری نیست». به گفته وزیر خارجه ایران گروههای افراطی «تهدیدی هم علیه ما و هم علیه آنها هستند، اما حتی بیشتر علیه آنها».
محمد بن سلمان، وزیر دفاع -و ولیعهد فعلی- عربستان، در اردیبهشتماه در یک مصاحبه با تلویزیون دولتی عربستان، گفته بود ریاض منتظر نمیشود جنگ به درون عربستان کشیده شود و برای کشیدهشدن نبرد به ایران تلاش میکند. چند روز بعد از آن وزیر دفاع ایران گفت اگر عربستان دست به اقدامی در این راستا بزند «جایی غیر از مکه و مدینه را سالم نمیگذاریم».
اما آقای ظریف ابراز امیدواری کردهاست میان ایران و عربستان رودرویی مستقیمی شکل نگیرد: «ما قطعا امیدوار هستیم، اگر با یکدیگر بر سر وضعیت در یمن یا وضعیت سوریه توافق نداریم، همچنان میتوانیم همکاری کرده و این مسائل را حل کنیم».
«پیامهای ضد و نقیض»
ظریف در بخشی دیگر از سخنان خود اظهار داشته تهران از طرف دولت دونالد ترامپ «پیامهای ضد و نقیضی» دریافت کردهاست.
وزیر خارجه ایران میگوید میان او و رکس تیلرسون، وزیر خارجه ایالات متحده، تماسی شکل نگرفته اما «به این معنی نیست که رابطهای نمیتواند شکل بگیرد، چراکه احتمال تعامل در پیوند با توافق اتمی همواره وجود دارد».
به گفته ظریف، مقامهای ایرانی و آمریکایی، در ارتباط با توافق اتمی، بهطور منظم در ارتباط بودهاند.
این مقام دولت ایران که در جریان گفتوگوهای اتمی بارها با وزیر خارجه پیشین آمریکا، جان کری، دیدار و گفتوگو کرده بود، باردیگر انتقاد تهران را در مورد آنچه عملنکردن به «روح توافق» از طرف آمریکا نامیده، تکرار کردهاست. ظریف گفته قرار است نمایندگان شش قدرت جهانی طرف گفتوگو با ایران، روز جمعهی پیشرو، برای بررسی شکایت ایران از آمریکا در مورد عمل نکردن به تعهداتش، نشستی داشته باشند.
اظهارات وزیر خارجه ایران در حالیست که ایالات متحده نیز تهران را به نقض «روح توافق» متهم کردهاست. دولت دونالد ترامپ، در آخرین ساعات روز ۲۶ تیر ماه، در گزارش ۹۰ روزهی خود به کنگره آمریکا، تائید کرد که ایران به مفاد توافق اتمی و برنامه جامع اقدام مشترک، در پیوند با آن، همچنان پایبند مانده، هرچند خلاف «روح» آن عمل کردهاست. همزمان یک مقام ارشد دولت آمریکا گفته واشینگتن با «سوءنیت» به فعالیتهای تهران مینگرد و تحریمهایی غیراتمی علیه آن در راه خواهد بود.
تائیدیه دولت آمریکا در مورد پایبندی ایران به توافق اتمی، ساعتی پس از گفتههای آقای ظریف، منتشر شدهاست.
آقای ظریف برای شرکت در نشست مقامهای ارشد کشورها در سازمان ملل، در ارتباط با برنامه مقابله با فقر این نهاد، به نیویورک رفتهاست.