میزگردی زیر عنوان «موانع اقتصادی سرمایه گذاری خارجی در ایران»، که روز سه شنبه ۲۵ تیر با شرکت مدیران ارشد اقتصادی جمهوری اسلامی در تهران برگزار شد، یک بار دیگر بر نیاز گریز ناپذیر اقتصاد ایران به سرمایه خارجی تاکید کرد، آن هم در شرایطی که این کشور با شرایط بسیار دشوار بین المللی روبرو است.
یکی از پرسش های اساسی این میز گرد را غلامرضا حیدری کرد زنگنه، معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی و رییس سازمان خصوصی سازی مطرح کرد: «چرا کشور به سرمایه گذاری خارجی نیاز دارد؟»
به گفته آقای حیدری، ایران کشوری است توسعه نیافته، با صادراتی مرکب از مواد خام و کالاهای سنتی، و اقتصادی، گرفتار فقر، تورم، توزیع ناعادلانه در آمد و بهره وری پایین.
وی افزود:«در اقتصادی این چنین، سطح درآمد نازل است و به تبع آن، پس انداز آن چنان نیست که بتواند انباشت سرمایه را به اندازه کافی فراهم آورد.»
معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی و رییس سازمان خصوصی سازی، در توجیه ضرورت جذب گسترده سرمایه خارجی، بر سند چشم انداز ۲۰ساله جمهوری اسلامی تکیه می کند که سال های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۴ خورشیدی را در بر می گیرد.
در این سند سه هزار و ۷۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری پیش بینی شده که دو هزار و ۴۰۰ میلیارد دلار آن باید از منابع داخلی و هزار و ۳۰۰ میلیارد دلار آن باید از منابع خارجی تامین شود.
خیالبافی در مورد سرمایه گذاری خارجی؟
بسیج دو هزار و ۴۰۰ میلیارد دلار برای سرمایه گذاری از سوی منابع داخلی طی مدت ۲۰ سال (معادل ۱۲۰ میلیارد دلار در سال) با توجه به وضعیت ایران، به خوشبینی فراوان در حد «خیالبافی» شباهت دارد.
این خیالبافی در مورد جذب هزار و ۳۰۰ میلیارد دلار سرمایه خارجی طی همان مدت، بیشتر می شود.
رییس سازمان خصوصی سازی جمهوری اسلامی سال های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ خورشیدی را از لحاظ جذب سرمایه خارجی از دست رفته توصیف می کند. باقی می ماند هیجده سال که طی آن، به گفته او، ایران باید سالانه هفتاد و پنج تا هشتاد میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کند.
اگر ارزیابی غلامرضا حیدری کرد زنگنه را ملاک قرار دهیم، رقم کنونی جذب سالانه سرمایه از سوی ایران، که در حال حاضر پیرامون ۴۰۰ میلیون دلار نوسان می کند، طی سال های آینده باید ۲۰۰برابر بشود تا به رقم مورد نظر ایشان برسد.
به بیان دیگر در شرایطی که ایران با خطر به راه افتادن موج سوم تحریم های بین المللی علیه خود روبرو است، مقام های ارشد اقتصادی اش انتظار دارند این کشور در مقام اول کشور های در حال توسعه جذب کننده سرمایه های خارجی، حتی جلو تر از چین یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفری، قرار گیرد.
به رغم این انتظار شگفت، شرکت کنندگان در میزگرد روز دوشنبه تهران، تا آنجا که از رسانه های جمهوری اسلامی بر می آید، به فضای بسیار نامساعد بین المللی ایران، که یکی از موانع اصلی در راه دستیابی این کشور به سرمایه گذاری های خارجی است، نپرداختند.
تنش در روابط جمهوری اسلامی با قدرت های مهم جهان، رغبت شرکت های بین المللی را برای سرمایه گذاری در ایران به گونه ای چشمگیر کاهش می دهد.
تا وقتی این مشکل بر جا است، ایران از لحاظ جذب سرمایه خارجی همچنان در موقعیت حاشیه ای کنونی باقی خواهد ماند.