اسرائیل، یک روز مانده به انتخابات

سربازان اسرائیلی از روز یکشنبه رای خود را به صندوق ریختند.

چند ساعت مانده به گشايش صندوق های رای گيری در انتخابات پارلمانی اسرائيل، در حالی که بنيامين نتانياهو نخست وزير کنونی و آويگدور ليبرمن همپيمان راستگرای او ابراز اطمينان می کنند که تشکيل دهنده دولت بعدی کشور خواهند بود، رقيبان سياسی آنها آخرين تلاش های خود را برای جلب آرای صاحبان حق رای، بويژه در ميان جوانان و زنان، به عمل می آورند.

انتخابات اسرائيل از بامداد سه شنبه سوم بهمن، بيست و دوم ژانويه، آغاز خواهد شد و ارزيابی می شود که بلافاصله با بسته شدن صندوق های رای گيری در ساعت ده شامگاه، نتايج اوليه نيز اعلام شود.

حزب حاکم ليکود که در چهار سال گذشته قدرت اصلی را در دست داشته است، در آستانه اين انتخابات، با حزب راستگرای «اسرائيل خانه ماست» («ايسرائل بيتينو») يک اتحاد موقت و تاکتيکی ايجاد کرد تا بر قدرت مشترک خود بيفزايند.

در حالی که آويگدور ليبرمن يکشنبه ابراز «اطمينان» کرد که ائتلاف «ليکود- بيتينو» صاحب ۴۰ کرسی از ميان ۱۲۰ کرسی کنست خواهد شد، اما تمامی نظرسنجی ها حاکی است که از قدرت اين ائتلاف کاسته می شود.

در اسرائيل از روز جمعه گذشته انتشار نتايج نظرسنجی ها، طبق قانون ممنوع است و رسانه ها نيز از حق انتشار سخنان رهبران و سياستمداران در ۲۴ ساعت مانده به گشايش صندوق های رای گيری برخوردار نيستند.

اما فضای مجازی (اينترنت) تا حد زيادی بر اين مقررات اثرگذاشته است. پروفسور الياکيم روبينشتين رييس کميته انتخابات يکشنبه در مصاحبه با راديوی اسرائيل گفت که اصلاً تمايلی ندارد که فضای مجازی را کنترل کند و تنها اگر شکايتی برسد، به آن رسيدگی موضوعی خواهد شد و فضای مجازی ديگر قابل کنترل نيست و شخصاً نيز با اين آزادی موافق است.

در مجموع در اين انتخابات ۴۸ حزب و فهرست حزبی برای دستيابی به کرسی های پارلمانی رقابت می کنند؛ امری که مورد انتقاد بسياری از مردم و خود سياستمداران نيز هست. منتقدين استدلال می کنند که چگونه در آمريکا دو حزب بزرگ رقابت می کنند اما اسرائيل با وسعتی چنين اندک و شرايط پيچيده و حاد سياسی بايد به دهها حزب امکان رقابت بدهد.

کميته نظارت بر انتخابات اسرائيل تنها افرادی را از رقابت منع می کند که هدف های نژادپرستانه را ترويج کنند و ساير احزاب آزاد هستند. لذا بسياری ازاحزاب مانند گروههايی درراه حفظ محيط زيست و يا حزبی جديد در مخالفت با دين از حق رقابت برخوردار هستند.

در اين انتخابات دو حزب عمده جديد: «يش عاتيد» (يا «راه آينده») به رهبری يائير لاپيد و نيز «هاتنوعا» («جنبش») به رهبری خانم تسيپی ليونی حضوری فعال دارند؛ آقای لاپيد يک روزنامه نگار بسيار موفق و محبوب و فرزند تومی لاپيد سياستمدار فقيد و لائيک است و خانم ليونی نيز در دولت اهود اولمرت وزير خارجه بود. خانم ليونی دو سال پيش از حزب کاديما بريد و تنها چند هفته پيش حزب تازه خود را برپا کرد.

اما ستاره اين بار انتخابات، يک سياستمدار ۴۰ ساله راستگرا با نام نفتالی بنت است که از يهودی نشين ها قاطعانه حمايت می کند اما می گويد که جوانان مذهبی يهودی اسرائيل نبايد تنها وقت خود را به مطالعه دروس يهودی در يشيواها (حوزه های علميه يهودی) سپری کنند بلکه بايد وارد جامعه شده و مانند غير مذهبی ها کار کنند و نيز بايد به خدمت در ارتش اسرائيل اقدام کنند و به بهانه مذهبی بودن، معافيت از خدمت در ارتش را درخواست نکنند.

موفقيت زياد آقای بنت که رهبر حزب «وحدت ملی» است، موجب شده است که رهبران همه احزاب راست و ميانه از او بشدت انتقاد کنند و حتی رهبر روحانی حزب مذهبی «شاس» او را «کافر» بنامد.

نظرسنجی ها می گويد که حزب آقای بنت می تواند تا چهارده کرسی و حتی بيشتر را کسب کند و حزب سوم پس از حزب کارگر باشد.

حزب کارگر به رهبری روزنامه نگار پيشين راديو اسرائيل خانم شلی يخيموويچ که همه شواهد نشان می دهد حزب دوم خواهد بود، از هم اکنون اعلام کرده است که اگر نتواند خود همراه با احزاب ميانه و چپ تشکيل دهنده دولت باشد وارد ائتلافی به رهبری نتانياهو نخواهد شد.

در اين ميان، اتحاديه عرب يکشنبه در بيانيه ای بی سابقه از اعراب شهروند اسرائيل، که بيش از بيست درصد از اتباع اين کشور را تشکيل می دهند، درخواست کرد که به پای صندوق های رای بروند و امکان ندهند که احزاب راستگرا و مذهبی يهودی در مجلس اسرائيل تقويت شوند.

چند ساعت مانده به آغاز رای گيری، هنوز بيش از بيست درصد از صاحبان حق رای در مورد اينکه به کداميک از احزاب رای بدهند، مردد هستند. برخی از آنها می گويند که آگاهانه نمی خواهند به پای صندوق ها بروند تا اعتراض و بی اعتمادی خود را به سياستمداران کنونی نشان دهند.

حزب ليکود با اطمينان به پيروزی خود اعلام کرده است که ائتلاف با احزاب طيف راست و مذهبی را امری «طبيعی» می داند اما اگر احزاب مذهبی بخواهند که بهای سنگينی برای ورود به ائتلاف دولت درخواست کنند، ليکود به احزاب جديد «يش عاتيد» و «هاتنوعا» برای ورود به دولت پيشنهاد همپيمانی خواهد کرد.

رسانه های اسرائيل نوشته اند که بنيامين نتانياهو با وجود «اطمينان» زيادی که به يپروزی خود دارد، از اين احتمال نيز که رهبران احزاب مذهبی به شيمون پرز رييس جمهوری توصيه کنند که کار تشکيل دولت را بر عهده خانم شلی يخيموويچ واگذار کند، نگران شده است.

هرچند که برخلاف انتظار، مسئله هسته ای ايران در رقابت ها و کارزار تبليغاتی احزاب اسرائيل کمترين جايگاه را داشت، اما آقای نتانياهو روزهای شنبه و يکشنبه اين هفته چند بار گفت که برنامه هسته ای ايران «معضل اصلی جامعه جهانی است» و نيز تاکيد کرده است که رسيدگی به اين «خطر» در صدر اولويت دولت بعدی او خواهد بود و نيز گفت «تاريخ کسانی را که مانع از هسته ای شدن ايران نشوند، نخواهد بخشيد» که ناظران آن را پيامی تلويحی اما روشن خطاب به رييس جمهوری آمريکا دانستند.

انتخابات اسرائيل و توان نتانياهو برای احراز دوباره پست نخست وزيری در حالی محک می خورد که در آمريکا باراک اوباما روزهای يکشنبه اول بهمن و دوشنبه دوم بهمن با ادای دو بار سوگند، دومين دوره رياست جمهوری خود را آغاز می کند.

ناظران بسياری در اسرائيل ونيز آمريکا ارزيابی می کنند که اگر نتانياهو در مقام نخست وزيری بماند، تنش ميان وی و اوباما افزايش خواهد يافت؛ نمونه ای از اين تنش در روزهای اخير دوباره مشاهده شد. جفری گلدبرگ روزنامه نگار پرآوازه آمريکايی و دوست نزديک اوباما، در مقاله ای انتقادی از نتانياهو، نوشت اوباما می گويد که برخی از سياستمداران اسرائيل حتی منافع کشور خود را تشخيص نمی دهند و رييس جمهوری آمريکا نگران اسرائيل بخاطر تشديد انزوای اين کشور است.

اما نتانياهو به اين «پيام تلويحی» اوباما واکنش نشان داد و پنجشنبه گذشته در سخنانی گفت که مردم اسرائيل خود رهبران خويش را انتخاب می کنند و می دانند که چه کسی منافع ملی کشور را درست تشخيص می دهد.

رسانه های اسرائيل خبر داده اند که شيمون پرز رييس جمهوری اين کشور از هم اينک رايزنی گسترده را برای محول کردن امر تشکيل دولت به يکی از سياستمداران بارز آغاز کرده است.

فردی که از سوی رييس جمهوری مامور تشکيل دولت می شود، نبايد الزاماً سياستمداری باشد که حزب او بيشترين شمار کرسی های مجلس را بدست آورده است بلکه بايد بتواند حمايت کافی احزاب ديگر را برای تشکيل ائتلاف دولت کسب کند.