شبكه تلویزیونی «سى ان ان» بر اساس مشاهدات و فيلمبردارى خبرنگاران خود در منطقه مرزى بين ايران و افغانستان در گزارشی به بررسی قاچاق اسلحه و مدارك گسترده ای که به گفته این شبکه وجود دارد، مى پردازد.
به گزارش سى ان ان، جامعه بين المللى و كشورهاى اهدا كننده كمك مالى به افغانستان ميليون ها دلار صرف امنيت مرزهاى اين كشور با ايران كرده اند تا تمام كالاها و افرادى را كه از گذرگاه مرزى «اسلام قلعه» عبور مى كنند، را تحت كنترل داشته باشند.
اما گزارشگران سى ان ان كه به اين منطقه سفر كرده اند مى گويند واقعيت ها در نوار مرزى بسيار متفاوت است. اين گزارشگران از شهر هرات به سمت مناطق مرزى با ايران سفر كرده تا در مورد قاچاق اسلحه از ايران براى گروه طالبان يك گزارش تصويرى تهيه كنند.
هدف از اين سفر ارزيابى دقيق تر از ميزان اقدامات و تاثير آن بر كنترل نوار مرزى با ايران است كه بخش اعظم آن از كوهستان هاى بسيار دور افتاده عبور مى كند.
گزارشگران سى ان ان همراه با پليس هاى محافظ به اسلام قلعه رفته و پس از پايان فيلمبردارى به دنبال گذرگاه هاى مرزى غير قانونى در آن منطقه مى گردند. ظاهرا آن طور كه از قبل حدس مى زدند نقاط عبور كالاهاى قاچاق در فاصله بسيار كمى از اسلام قلعه قرار دارد.
به نوشته گزارشگر سى ان ان، ماموران پليس افغان آنها را همراهى كرده و يكى از نقاط قاچاق كالا در نوار مرزى را به آنها نشان مى دهند. اين نقطه با گذرگاه مرزى قانونى فقط ۱۰ كيلومتر فاصله دارد.
اين نقطه مشهورترين گذرگاه قاچاق در مرز ايران و افغانستان است ولى فقط يكى از صدها نقطه اى است كه قاچاقچیان در طول اين مرز كوهستانى از آن استفاده مى كنند.
مرز ايران و افغانستان حدود ۱۰۰۰ كيلومتر است و بدون ترديد از نظر كنترل يكى از دشوارترين مرزهاى جهان به شمار مى رود.
به نوشته گزارشگر سى ان ان، در گفت و گو با ساكنان اين مناطق مشخص شد كه دولت ايران به شدت با قاچاق مواد مخدر از افغانستان به آن كشور مبارزه مى كند. اما ظاهرا در مورد قاچاق اسلحه از ايران به درون خاك افغانستان چندان سختگيرى نمى كند. به اعتقاد افراد و منابع گوناگونى كه با آنها صحبت شده – منابع غربى ، منابع محلى افغان و افراد طالبان – اين موضوع به سياست دولت ايران مربوط مى شود.
نقش احتمالی حکومت ایران در قاچاق اسلحه
سى ان ان مى نويسد: مشخص نيست كه شبكه ارسال اسلحه قاچاق از ايران به سوى افغانستان در چه سطحى از نهادهاى حكومتى ايران سازماندهى شده و يا مورد تاييد قرار گرفته است. البته دولت ايران به طور رسمى همواره دخالت در قاچاق اسلحه به افغانستان را تكذيب كرده است.
منابع سفارت ايران در لندن به سى ان ان گفته اند: «اين ادعاها كاذب و ساختگى است و هدف آن انحراف توجه افكار عمومى از مشكلات و ناتوانى هاى نيروهاى غربى در افغانستان است.» اما مقامات سفارت ايران به هيچ وجه حاضر نشدند در مورد اين موضوع مصاحبه تلويزيونى كنند.
سى ان ان مى افزايد: اغراق نيست اگر بگوييم که بسيارى از افغان هاى ولايت هرات از ايران هراس دارند. تمام كسانى كه با ما صحبت كرده اند به همين دليل حاضر نشده اند كه هويت آنها در اين گزارش مشخص شود. تعداد زيادى از مقامات محلى افغان با كمال ميل اسناد و گزارشات خود را در اختيار ما قرار دادند ولى حاضر نبودند در گزارش تصويرى شركت كنند به اين بهانه كه مقام و صلاحيت اظهار نظر در مورد اين موضوع را ندارند.
گزارشگر سى ان ان سپس مى افزايد: در شهر هرات به آنها اجازه داده شد كه از انبار اسلحه هاى ضبط شده در مرز با ايران ديدن كنند. يكى از مقامات محلى به شكل پنهانى مين هاى كشف شده را به خبرنگاران سى ان ان نشان مى دهد تا از آن فيلمبردارى كنند. اين مين ها دقيقا از همان نوع تسليحاتى هستند كه نيروهاى طالبان براى بمب گذارى در كنار جاده ها از آن استفاده مى كنند.
يك مقام ارشد امنيتى افغانستان بخشى از اسناد پليس را به گزارشگران سى ان ان نشان مى دهد. با وجودي كه نيروهاى بين المللى مستقر در افغانستان بارها به استفاده طالبان از كمك هاى تسليحاتى و آموزشى ايران اشاره كرده اند، ولى دولت افغانستان در اين مورد سكوت اختيار كرده است.
سى ان ان در پايان اين گزارش مى نوسد كه مقامات امنيتى در ولايت هرات طى دو سال گذشته از تمام محموله هاى اسلحه قاچاق كه ضبط شده اند فيلمبردارى كرده و در اين تصاوير شماره ساخت تسليحات كه به زبان فارسى هك شده ، مشخص است.
حتى در برخى موارد روشن شده كه اين تسليحات در كداميك از كارخانه هاى اسلحه سازى دولتى ايران ساخته مى شود. اگر دولت افغانستان تصميم بگيرد كه اين مسئله را با ايران در ميان بگذارد آنها تمام شواهد و مداركى را كه لازم دارند در هرات خواهند يافت.
به گزارش سى ان ان، جامعه بين المللى و كشورهاى اهدا كننده كمك مالى به افغانستان ميليون ها دلار صرف امنيت مرزهاى اين كشور با ايران كرده اند تا تمام كالاها و افرادى را كه از گذرگاه مرزى «اسلام قلعه» عبور مى كنند، را تحت كنترل داشته باشند.
اما گزارشگران سى ان ان كه به اين منطقه سفر كرده اند مى گويند واقعيت ها در نوار مرزى بسيار متفاوت است. اين گزارشگران از شهر هرات به سمت مناطق مرزى با ايران سفر كرده تا در مورد قاچاق اسلحه از ايران براى گروه طالبان يك گزارش تصويرى تهيه كنند.
بیشتر بخوانید:
گزارشگران سى ان ان همراه با پليس هاى محافظ به اسلام قلعه رفته و پس از پايان فيلمبردارى به دنبال گذرگاه هاى مرزى غير قانونى در آن منطقه مى گردند. ظاهرا آن طور كه از قبل حدس مى زدند نقاط عبور كالاهاى قاچاق در فاصله بسيار كمى از اسلام قلعه قرار دارد.
به نوشته گزارشگر سى ان ان، ماموران پليس افغان آنها را همراهى كرده و يكى از نقاط قاچاق كالا در نوار مرزى را به آنها نشان مى دهند. اين نقطه با گذرگاه مرزى قانونى فقط ۱۰ كيلومتر فاصله دارد.
اين نقطه مشهورترين گذرگاه قاچاق در مرز ايران و افغانستان است ولى فقط يكى از صدها نقطه اى است كه قاچاقچیان در طول اين مرز كوهستانى از آن استفاده مى كنند.
مرز ايران و افغانستان حدود ۱۰۰۰ كيلومتر است و بدون ترديد از نظر كنترل يكى از دشوارترين مرزهاى جهان به شمار مى رود.
به نوشته گزارشگر سى ان ان، در گفت و گو با ساكنان اين مناطق مشخص شد كه دولت ايران به شدت با قاچاق مواد مخدر از افغانستان به آن كشور مبارزه مى كند. اما ظاهرا در مورد قاچاق اسلحه از ايران به درون خاك افغانستان چندان سختگيرى نمى كند. به اعتقاد افراد و منابع گوناگونى كه با آنها صحبت شده – منابع غربى ، منابع محلى افغان و افراد طالبان – اين موضوع به سياست دولت ايران مربوط مى شود.
نقش احتمالی حکومت ایران در قاچاق اسلحه
سى ان ان مى نويسد: مشخص نيست كه شبكه ارسال اسلحه قاچاق از ايران به سوى افغانستان در چه سطحى از نهادهاى حكومتى ايران سازماندهى شده و يا مورد تاييد قرار گرفته است. البته دولت ايران به طور رسمى همواره دخالت در قاچاق اسلحه به افغانستان را تكذيب كرده است.
منابع سفارت ايران در لندن به سى ان ان گفته اند: «اين ادعاها كاذب و ساختگى است و هدف آن انحراف توجه افكار عمومى از مشكلات و ناتوانى هاى نيروهاى غربى در افغانستان است.» اما مقامات سفارت ايران به هيچ وجه حاضر نشدند در مورد اين موضوع مصاحبه تلويزيونى كنند.
سى ان ان مى افزايد: اغراق نيست اگر بگوييم که بسيارى از افغان هاى ولايت هرات از ايران هراس دارند. تمام كسانى كه با ما صحبت كرده اند به همين دليل حاضر نشده اند كه هويت آنها در اين گزارش مشخص شود. تعداد زيادى از مقامات محلى افغان با كمال ميل اسناد و گزارشات خود را در اختيار ما قرار دادند ولى حاضر نبودند در گزارش تصويرى شركت كنند به اين بهانه كه مقام و صلاحيت اظهار نظر در مورد اين موضوع را ندارند.
گزارشگر سى ان ان سپس مى افزايد: در شهر هرات به آنها اجازه داده شد كه از انبار اسلحه هاى ضبط شده در مرز با ايران ديدن كنند. يكى از مقامات محلى به شكل پنهانى مين هاى كشف شده را به خبرنگاران سى ان ان نشان مى دهد تا از آن فيلمبردارى كنند. اين مين ها دقيقا از همان نوع تسليحاتى هستند كه نيروهاى طالبان براى بمب گذارى در كنار جاده ها از آن استفاده مى كنند.
يك مقام ارشد امنيتى افغانستان بخشى از اسناد پليس را به گزارشگران سى ان ان نشان مى دهد. با وجودي كه نيروهاى بين المللى مستقر در افغانستان بارها به استفاده طالبان از كمك هاى تسليحاتى و آموزشى ايران اشاره كرده اند، ولى دولت افغانستان در اين مورد سكوت اختيار كرده است.
سى ان ان در پايان اين گزارش مى نوسد كه مقامات امنيتى در ولايت هرات طى دو سال گذشته از تمام محموله هاى اسلحه قاچاق كه ضبط شده اند فيلمبردارى كرده و در اين تصاوير شماره ساخت تسليحات كه به زبان فارسى هك شده ، مشخص است.
حتى در برخى موارد روشن شده كه اين تسليحات در كداميك از كارخانه هاى اسلحه سازى دولتى ايران ساخته مى شود. اگر دولت افغانستان تصميم بگيرد كه اين مسئله را با ايران در ميان بگذارد آنها تمام شواهد و مداركى را كه لازم دارند در هرات خواهند يافت.