روزنامه هرالد تريبيون بين المللى در گزارشی به موضوع افزايش تعداد دانشجويان ايرانى مشغول تحصيل در آمريكا پرداخته و از دشوارى هاى رسيدن به اين آرزو و دستاوردهاى آن مى گويد.
در بخشى از اين مقاله که در شماره روز سه شنبه آن به چاپ رسید جزيياتی درباره مشکلات و روند تحصیل دانشجویان ایرانی در آمریکا از زبان آنها نقل شده است.
در این گزارش آمده است: عاطفه فتحى از همان سنين نوجوانى مى دانست كه بالاخره يك روزى براى ادامه تحصيل به خارج از ايران خواهد رفت. او اكنون ۳۰ ساله است و در دانشگاه اوكلاهاما در آمريكا و در رشته مهندسى تحصيل مى كند.
عاطفه مى گويد با وجودي كه او از دانشگاه هاى كانادا و سوئد نيز درخواست ثبت نام كرده بود ولى انتخاب اول او آمريكا بود.
وی می افزاید: اعتقاد عمومى بر اين است كه در آمريكا زندگى براى خارجى ها ساده تر است و آنها راحت تر با محيط جديد انطباق پيدا مى كنند. با توجه به اينكه در نظام آموزشى ايران، زبان انگليسى زبان عمده خارجی محسوب مى شود بسيارى از تحصيلكرده هاى ايران به انگليسى تسلط دارند و اين موضوع، انطباق با محيط آمريكا را براى آنها ساده تر مى كند.
به نوشته گزارشگر هرالد تريبيون، عاطفه فتحى جزئى از موج جديد دانشجويان ايرانى است كه در سال هاى اخير به آمريكا آمده اند و تعداد آنها در بيش از ده سال اخير بى سابقه است.
از سال هاى پس از انقلاب اسلامى در ايران كه تعداد دانشجويان ايرانى ساكن آمريكا بسيار چشمگير بود اين رقم همواره رو به كاهش بوده است. به عنوان مثال در سال ۱۹۹۹ تعداد كل دانشجويان ايرانى كه در آمريكا تحصيل مى كردند حدود ۱۷۰۰ نفر بود.
از آن زمان اين تعداد به آهستگى رو به افزايش گذاشته و اكنون طبق آمار و اطلاعات موسسه آموزش بين المللى در شهر نيويورك، تعداد دانشجويان ايرانى ساكن آمريكا از هر زمان ديگرى پس از سال ۱۹۹۴ بيشتر است.
يگانه تربتى در ادامه گزارش خود در روزنامه هرالد تريبيون مى نويسد: اكثر دانشجويان ايرانى مى گويند به خاطر سطح عالى آموزش در دانشگاه هاى آمريكا و بودجه هاى سخاوتمندانه براى تحقيقات علمى به اين كشور مى آيند. اغلب اين دانشجویان معتقدند كه با وجود افزايش تنش در روابط دو دولت ايران و آمريكا تحصيل در دانشگاه هاى آمريكا حتى برای آن عده اى كه به ايران باز مى گردند بهترين اعتبار و تضمين شغلى را فراهم مى كند.
نغمه اصفهانى ۲۹ ساله كه در حال تحصيل در رشته مهندسى صنعتى در دانشگاه كاليفرنيا است مى گويد: «در برخى از رشته هاى مشخص مثل مهندسى، بهترين دانشگاه هاى جهان درآمريكا هستند. اگر كسى دانشجوى خوبى باشد هيچ دليلى وجود ندارد كه وقت خود را در دانشگاه هاى ديگر تلف كند.»
هرالد تريبيون مى افزايد كه اين دانشجويان براى رسيدن به آرزوى خود و تحصيل در آمريكا با مشكلات و موانع فراوانى روبرو مى شوند كه براى همه آنها يك آزمايش و سنجش دشوار از ميزان علاقه به تحصيل در آمريكاست.
به عنوان مثال كسب ويزاى دانشجويى ممكن است ماه ها طول بكشد و به خاطر تمهيدات امنيتى سوابق افراد متولد در ايران و شمار ديگرى از كشورها علاوه بر وزارت خارجه و بخش صدور ويزا بايد در نهادهاى ديگر نيز بررسى شود.
چون آمريكا در ايران سفارت ندارد دانشجويان متقاضى تحصيل بايد به كنسولگرى آمريكا در كشورهاى ديگر مراجعه كنند. عاطفه فتحى تقاضاى ويزاى خود را در سفارت آمريكا در قبرس ارائه داده و مى گويد كل هزينه هاى اين كار و از جمله سفر به قبرس حدود پنج هزار دلار بوده است.
وى مى افزايد: «مسئولان امور ادارى دانشگاه در پايان اين دوره طولانى و پر زحمت فقط يك تقاضاى ثبت نام دريافت مى كنند ولى واقعا نمى دانند كه تك تك ما براى رسيدن به اين نقطه و ارسال تقاضاى ثبت نام چه زحماتى را تحمل كرده ايم.»
وقتي كه تقاضاى ويزاى عاطفه جواب مثبت دريافت كرد به وى اجازه داده شد كه فقط يك بار وارد آمريكا شود. اين به آن معناست كه وی در تمام دوران تحصيل كه ممكن است چندين سال طول بكشد هر بار كه بخواهد براى ديدار خانواده و يا هر منظور ديگرى از آمريكا خارج شود باید دوباره مسير درخواست و گرفتن ويزا را طى كند.
يك مقام وزارت امور خارجه آمريكا به روزنامه هرالد تريبيون مى گويد كه اين سختگيرى دولت آمريكا در مورد اتباع ايران در حقيقت انعكاسى است از سختگيری هاى حكومت ايران براى سفر آمريكايى ها به آن كشور. سفر يك تبعه آمريكا به كشور ايران اگر همراه يك تور گردشگرى نباشد و يا با اتباع ايرانى خويشاوندى نداشته باشد كار بسيار دشوارى است.
ايرانيانى كه فقط ويزاى يك بار ورود به آمريكا را دارند مى توانند به راحتى از اين كشور خارج شوند ولى براى بازگشت بايد مجددا تقاضاى ويزا كنند و در اين حالت مدت زيادى را بايد در انتظار پاسخ باشند و حتى در مواردى ممكن است تقاضاى ويزاى آنها رد شود.
مريم غياثى نژاد ۲۳ ساله و دانشجوى دانشگاه یيل در آمريكا مى گويد: «به محض ورود به آمريكا متوجه مى شويد كه براى هميشه اينجا گير افتاده ايد. حتى براى كارهاى تحقيقاتى و پروژه هاى آموزشى هم نمى توانيد به هيچ كجا سفر كنيد. هيچ كدام از ما دانشجويان ايرانى نمى توانيم كارهاى معمولى دانشجويان ديگر مثل سفر تابستانى و يا شركت در دوره هاى تكميلى در خارج از آمريكا را انجام دهيم.»
به نوشته گزارشگر هرالد تريبيون، مريم غياثى نژاد در سال ۲۰۰۷ وارد آمريكا شده و قصد دارد در رشته هاى پزشكى تحصيل خود را به پايان ببرد. اگر او موفق شود كه تحصيلات را در سال ۲۰۱۶ كامل كند در آن حالت او مجبور خواهد بود كه تمام اين ۹ سال را بدون خارج شدن از آمريكا سپرى كند.
بخش ديگرى از مشكلات دانشجويان ايرانى مربوط به امور ساده و زندگى روزمره است. به عنوان مثال والدين اين دانشجويان نمی توانند از طريق انتقال حواله هاى بانكى براى فرزندان خود پول بفرستند و تحريم هاى بين المللى اخير عليه ايران اين شرايط را دشوارتر كرده است.
خانواده ها براى حل اين مشكل به انواع راه ها متوسل مى شوند مثل استفاده از دلالان و واسطه هاى ارزى و يا انتقال پول از طريق مناسبات خانوادگى و دوستى. در هر دو حالت يك زحمت اضافى بر دوش خانواده هاست چون يا بايد دستمزد زيادى را به دلالان ارز بپردازند و يا بايد ماه ها با دست به دست كردن پول از اين كشور به آن كشور بالاخره آن را به فرزند خود در آمريكا برسانند.
هرالد تريبيون در ادامه اين گزارش از قول اميد معماريان يك روزنامه نگار و فعال حقوق بشر كه سال گذشته تحصيلات خود را در دانشگاه كاليفرنيا به پايان رساند مى نويسد كه بخشى از دليل افزايش تعداد دانشجويان ايرانى كه به آمريكا مى آيند روى كار آمدن دولت محمود احمدى نژاد و سركوب و خفقان بيشتر از سال ۲۰۰۵ است.
به گفته اميد معماريان، هر دانشجوى منتقدى كه در حركات صنفى و يا سياسى دانشجويى شركت كند در فهرست سياه قرار گرفته و ادامه تحصيل براى وى در ايران تقريبا غير ممكن مى شود. به همين خاطر در سال هاى حكومت محمود احمدى نژاد تعداد هر چه بيشترى از دانشجويان ايرانى به خارج آمده اند.
البته اميد معماريان مى افزايد كه براى جوانان ايرانى كسيب يك مدرك آموزشى از آمريكا تضمين كننده به دست آوردن يك شغل خوب در ايران است كه اقتصاد آن تحت تاثيرتحريم هاى بين المللى به شدت محدود و كم تحرك است.
برخى از دانشجويان مى گويند كه احتمالا پس از تحصيل و بازگشت به ايران ممكن است مورد سوءظن حكومت قرار بگيرند. دولت ايران دانشجويان برجسته كشور را تشويق مى كند كه به جاى آمريكا و اروپا براى ادامه تحصيل به كشورهايى مثل چين، روسيه و يا مالزى بروند. اما اكثر دانشجويان ايرانى مشتاق تحصيل در خارج بر اساس تجربه دوستان و اعضاى خانواده و توصيه هاى كسانى كه به آمريكا رفته اند تشويق هاى دولت را ناديده گرفته و راهى غرب و به خصوص آمريكا مى شوند.
امين شريعت زاده يك دانشجوى ايرانى در اوكلاهاما مى گويد :« آمريكا به خصوص براى دانشجويان ايرانى جذابيت فراوانى دارد . آنها مى خواهند آمريكا را آن طورى كه واقعا هست بشناسند و نه از دريچه تبليغات حكومت ايران.»
على كامران زاده دانشجوى رشته مهندسى در دانشگاه كاليفرنيا مى گويد: در دانشگاه هاى ايران دست نوشته و اطلاعيه هايى دست به دست بين دانشجويان مى گردد كه در آن ها تجارب و توصيه هاى مربوط به تحصيل در خارج و به خصوص آمريكا شرح داده شده است.
وى كه خود سابقا در دانشگاه شيراز تحصيل مى كرده مى افزايد: «اكثر دانشجويان ايرانى از همان سال هاى اول كه به دانشگاه مى آيند در مورد سفر و تحصيل در آمريكا صحبت مى كنند. دانشجويان به تبليغات و سياست هاى دولت توجهى ندارند و گول اين حرفها را نمى خورند. آنها به خوبى مى دانند كه براى آينده خود چه بايد بكنند.»
در بخشى از اين مقاله که در شماره روز سه شنبه آن به چاپ رسید جزيياتی درباره مشکلات و روند تحصیل دانشجویان ایرانی در آمریکا از زبان آنها نقل شده است.
در این گزارش آمده است: عاطفه فتحى از همان سنين نوجوانى مى دانست كه بالاخره يك روزى براى ادامه تحصيل به خارج از ايران خواهد رفت. او اكنون ۳۰ ساله است و در دانشگاه اوكلاهاما در آمريكا و در رشته مهندسى تحصيل مى كند.
عاطفه مى گويد با وجودي كه او از دانشگاه هاى كانادا و سوئد نيز درخواست ثبت نام كرده بود ولى انتخاب اول او آمريكا بود.
بیشتر بخوانید:
به نوشته گزارشگر هرالد تريبيون، عاطفه فتحى جزئى از موج جديد دانشجويان ايرانى است كه در سال هاى اخير به آمريكا آمده اند و تعداد آنها در بيش از ده سال اخير بى سابقه است.
از سال هاى پس از انقلاب اسلامى در ايران كه تعداد دانشجويان ايرانى ساكن آمريكا بسيار چشمگير بود اين رقم همواره رو به كاهش بوده است. به عنوان مثال در سال ۱۹۹۹ تعداد كل دانشجويان ايرانى كه در آمريكا تحصيل مى كردند حدود ۱۷۰۰ نفر بود.
از آن زمان اين تعداد به آهستگى رو به افزايش گذاشته و اكنون طبق آمار و اطلاعات موسسه آموزش بين المللى در شهر نيويورك، تعداد دانشجويان ايرانى ساكن آمريكا از هر زمان ديگرى پس از سال ۱۹۹۴ بيشتر است.
يگانه تربتى در ادامه گزارش خود در روزنامه هرالد تريبيون مى نويسد: اكثر دانشجويان ايرانى مى گويند به خاطر سطح عالى آموزش در دانشگاه هاى آمريكا و بودجه هاى سخاوتمندانه براى تحقيقات علمى به اين كشور مى آيند. اغلب اين دانشجویان معتقدند كه با وجود افزايش تنش در روابط دو دولت ايران و آمريكا تحصيل در دانشگاه هاى آمريكا حتى برای آن عده اى كه به ايران باز مى گردند بهترين اعتبار و تضمين شغلى را فراهم مى كند.
ايرانيانى كه فقط ويزاى يك بار ورود به آمريكا را دارند مى توانند به راحتى از اين كشور خارج شوند ولى براى بازگشت بايد مجددا تقاضاى ويزا كنند و در اين حالت مدت زيادى را بايد در انتظار پاسخ باشند و حتى در مواردى ممكن است تقاضاى ويزاى آنها رد شود.
هرالد تريبيون مى افزايد كه اين دانشجويان براى رسيدن به آرزوى خود و تحصيل در آمريكا با مشكلات و موانع فراوانى روبرو مى شوند كه براى همه آنها يك آزمايش و سنجش دشوار از ميزان علاقه به تحصيل در آمريكاست.
به عنوان مثال كسب ويزاى دانشجويى ممكن است ماه ها طول بكشد و به خاطر تمهيدات امنيتى سوابق افراد متولد در ايران و شمار ديگرى از كشورها علاوه بر وزارت خارجه و بخش صدور ويزا بايد در نهادهاى ديگر نيز بررسى شود.
چون آمريكا در ايران سفارت ندارد دانشجويان متقاضى تحصيل بايد به كنسولگرى آمريكا در كشورهاى ديگر مراجعه كنند. عاطفه فتحى تقاضاى ويزاى خود را در سفارت آمريكا در قبرس ارائه داده و مى گويد كل هزينه هاى اين كار و از جمله سفر به قبرس حدود پنج هزار دلار بوده است.
وى مى افزايد: «مسئولان امور ادارى دانشگاه در پايان اين دوره طولانى و پر زحمت فقط يك تقاضاى ثبت نام دريافت مى كنند ولى واقعا نمى دانند كه تك تك ما براى رسيدن به اين نقطه و ارسال تقاضاى ثبت نام چه زحماتى را تحمل كرده ايم.»
وقتي كه تقاضاى ويزاى عاطفه جواب مثبت دريافت كرد به وى اجازه داده شد كه فقط يك بار وارد آمريكا شود. اين به آن معناست كه وی در تمام دوران تحصيل كه ممكن است چندين سال طول بكشد هر بار كه بخواهد براى ديدار خانواده و يا هر منظور ديگرى از آمريكا خارج شود باید دوباره مسير درخواست و گرفتن ويزا را طى كند.
يك مقام وزارت امور خارجه آمريكا به روزنامه هرالد تريبيون مى گويد كه اين سختگيرى دولت آمريكا در مورد اتباع ايران در حقيقت انعكاسى است از سختگيری هاى حكومت ايران براى سفر آمريكايى ها به آن كشور. سفر يك تبعه آمريكا به كشور ايران اگر همراه يك تور گردشگرى نباشد و يا با اتباع ايرانى خويشاوندى نداشته باشد كار بسيار دشوارى است.
ايرانيانى كه فقط ويزاى يك بار ورود به آمريكا را دارند مى توانند به راحتى از اين كشور خارج شوند ولى براى بازگشت بايد مجددا تقاضاى ويزا كنند و در اين حالت مدت زيادى را بايد در انتظار پاسخ باشند و حتى در مواردى ممكن است تقاضاى ويزاى آنها رد شود.
مريم غياثى نژاد ۲۳ ساله و دانشجوى دانشگاه یيل در آمريكا مى گويد: «به محض ورود به آمريكا متوجه مى شويد كه براى هميشه اينجا گير افتاده ايد. حتى براى كارهاى تحقيقاتى و پروژه هاى آموزشى هم نمى توانيد به هيچ كجا سفر كنيد. هيچ كدام از ما دانشجويان ايرانى نمى توانيم كارهاى معمولى دانشجويان ديگر مثل سفر تابستانى و يا شركت در دوره هاى تكميلى در خارج از آمريكا را انجام دهيم.»
به نوشته گزارشگر هرالد تريبيون، مريم غياثى نژاد در سال ۲۰۰۷ وارد آمريكا شده و قصد دارد در رشته هاى پزشكى تحصيل خود را به پايان ببرد. اگر او موفق شود كه تحصيلات را در سال ۲۰۱۶ كامل كند در آن حالت او مجبور خواهد بود كه تمام اين ۹ سال را بدون خارج شدن از آمريكا سپرى كند.
بخش ديگرى از مشكلات دانشجويان ايرانى مربوط به امور ساده و زندگى روزمره است. به عنوان مثال والدين اين دانشجويان نمی توانند از طريق انتقال حواله هاى بانكى براى فرزندان خود پول بفرستند و تحريم هاى بين المللى اخير عليه ايران اين شرايط را دشوارتر كرده است.
خانواده ها براى حل اين مشكل به انواع راه ها متوسل مى شوند مثل استفاده از دلالان و واسطه هاى ارزى و يا انتقال پول از طريق مناسبات خانوادگى و دوستى. در هر دو حالت يك زحمت اضافى بر دوش خانواده هاست چون يا بايد دستمزد زيادى را به دلالان ارز بپردازند و يا بايد ماه ها با دست به دست كردن پول از اين كشور به آن كشور بالاخره آن را به فرزند خود در آمريكا برسانند.
هرالد تريبيون در ادامه اين گزارش از قول اميد معماريان يك روزنامه نگار و فعال حقوق بشر كه سال گذشته تحصيلات خود را در دانشگاه كاليفرنيا به پايان رساند مى نويسد كه بخشى از دليل افزايش تعداد دانشجويان ايرانى كه به آمريكا مى آيند روى كار آمدن دولت محمود احمدى نژاد و سركوب و خفقان بيشتر از سال ۲۰۰۵ است.
به گفته اميد معماريان، هر دانشجوى منتقدى كه در حركات صنفى و يا سياسى دانشجويى شركت كند در فهرست سياه قرار گرفته و ادامه تحصيل براى وى در ايران تقريبا غير ممكن مى شود. به همين خاطر در سال هاى حكومت محمود احمدى نژاد تعداد هر چه بيشترى از دانشجويان ايرانى به خارج آمده اند.
البته اميد معماريان مى افزايد كه براى جوانان ايرانى كسيب يك مدرك آموزشى از آمريكا تضمين كننده به دست آوردن يك شغل خوب در ايران است كه اقتصاد آن تحت تاثيرتحريم هاى بين المللى به شدت محدود و كم تحرك است.
برخى از دانشجويان مى گويند كه احتمالا پس از تحصيل و بازگشت به ايران ممكن است مورد سوءظن حكومت قرار بگيرند. دولت ايران دانشجويان برجسته كشور را تشويق مى كند كه به جاى آمريكا و اروپا براى ادامه تحصيل به كشورهايى مثل چين، روسيه و يا مالزى بروند. اما اكثر دانشجويان ايرانى مشتاق تحصيل در خارج بر اساس تجربه دوستان و اعضاى خانواده و توصيه هاى كسانى كه به آمريكا رفته اند تشويق هاى دولت را ناديده گرفته و راهى غرب و به خصوص آمريكا مى شوند.
امين شريعت زاده يك دانشجوى ايرانى در اوكلاهاما مى گويد :« آمريكا به خصوص براى دانشجويان ايرانى جذابيت فراوانى دارد . آنها مى خواهند آمريكا را آن طورى كه واقعا هست بشناسند و نه از دريچه تبليغات حكومت ايران.»
على كامران زاده دانشجوى رشته مهندسى در دانشگاه كاليفرنيا مى گويد: در دانشگاه هاى ايران دست نوشته و اطلاعيه هايى دست به دست بين دانشجويان مى گردد كه در آن ها تجارب و توصيه هاى مربوط به تحصيل در خارج و به خصوص آمريكا شرح داده شده است.
وى كه خود سابقا در دانشگاه شيراز تحصيل مى كرده مى افزايد: «اكثر دانشجويان ايرانى از همان سال هاى اول كه به دانشگاه مى آيند در مورد سفر و تحصيل در آمريكا صحبت مى كنند. دانشجويان به تبليغات و سياست هاى دولت توجهى ندارند و گول اين حرفها را نمى خورند. آنها به خوبى مى دانند كه براى آينده خود چه بايد بكنند.»