شماری از رهبران سابق جهان و كوفى عنان، دبير كل پيشين سازمان ملل، روز دوشنبه در كنفرانس «دين در دنياى معاصر» در تهران شركت كردند كه ميزبان آن محمد خاتمى، رييس جمهورى سابق ايران است.
علاوه بر آقاى عنان، مرى رابينسون، رييس جمهورى سابق ايرلند، رومانو پرودى، ليونل ژوسپن، بان دانويك، نخست وزيران سابق ايتاليا، فرانسه و نروژ، جوزف دايسن و خورخه سام پايو، روساى جمهورى سابق سوئيس و پرتغال و شمارى ديگر از مقام هاى سابق آفريقايى، آسيايى و اروپايى در اين نشست شركت كردند كه محور آن بررسى نقش دين در حل مسائل دنياى معاصر است.
حضور اين رهبران در تهران يكى از بى سابقه ترين رويدادها در جمهورى اسلامى ايران ارزيابى شده است كه از سوى پاره اى از تحليلگران به عنوان ابراز حمايت از محمد خاتمى، رییس بنیاد گفت و گوی تمدنها، توصيف مى شود .
با اين حال رييس جمهورى سابق ايران هر گونه ارتباطى ميان اين كنفرانس با انتخابات رياست جمهورى را رد كرده است .
آقاى خاتمى گفت: «اين همايش هيچ ربطى با هيچ مسئله سياسى ندارد و يك برنامه دراز مدت برنامه ريزى شده است. اگر بخواهيم كارى انتخاباتى انجام دهيم چه نيازى به اين كار است؟»
احتمال مى رود وى به عنوان نماينده بخشى از اصلاح طلبان در انتخابات دهم رياست جمهورى ايران شركت كند.
رييس جمهورى سابق ايران در ماه هاى اخير بر ميزان انتقادات خود از دولت محمود احمدى نژاد، رييس جمهورى فعلى، افزوده است ولى هنوز از تصميم قطعى خود براى شركت يا عدم شركت در انتخابات خردادماه سال آينده سخنى نگفته است.
دين و خشونت در دنياى معاصر
سمينار بين المللى «دين در دنياى معاصر» از سوى بنياد گفت وگوى تمدن ها در ژنو و مركز صلح و حقوق بشر اسلو در تهران برگزار مى شود كه دو روز به طول خواهد انجاميد.
- «اين همايش هيچ ربطى با هيچ مسئله سياسى ندارد و يك برنامه دراز مدت برنامه ريزى شده است. اگر بخواهيم كارى انتخاباتى انجام دهيم چه نيازى به اين كار است؟»
كوفى عنان، دبير كل سابق سازمان ملل متحد در اين كنفرانس مشكل جهان معاصر را «شيوه رفتارها» دانست و گفت: «تورات، قرآن يا انجيل نيستند كه به افراد افراطى مى گويند نسبت به اقدامات افراطى اقدام كنند يا به سياستمداران فرصت طلب مى گويند براى اينكه راى بياورند حرف هاى غير مذهبى بزنند.مشكل، مذهب نيست بلكه پيروان مذهبى است كه باعث مى شود صداهاى افراطى از مذهبيون و سياستمداران شنيده شود.»
بان داندويك، نخست وزير سابق نروژ از ديگر سخنرانان نشست تهران با دفاع از پلوراليسم دينى و احترام به مذاهب گوناگون اظهار عقيده كرد كه «حتى اگر فكر كنيم عده اى مشركند بايد به نحوه زندگى آنها احترام بگذاريم و با شكل مساوى با آنها رفتار كنيم.»
رومانو پرودى، نخست وزير سابق ايتاليا كه نماينده ويژه دبیركل سازمان ملل در ائتلاف تمدن هاست نيز در اظهاراتى گفت كه «ارتباط بين سياست و مذهب بايد به گونه اى باشد كه از روندهاى خشن در مذهب جلوگيرى شود و همچنين سياست، نگاه افراطى به دين نداشته باشد.»
قرار است شركت كنندگان در اين كنفرانس اواخر روز سه شنبه و چهارشنبه از شهر يزد، زادگاه محمد خاتمى ديدار كنند.
كنفرانس تهران در زمانى برگزار مى شود كه جمهورى اسلامى ايران در دوران رياست جمهورى محمود احمدى نژاد در سطح بين المللى با انزواى بيشتر اقتصادى و سياسى بر سر پرونده هسته اى اش روبرو شده است.
خاتمى و بحث انتخابات رياست جمهورى
اصلاح طلبان ايران مى گويند كه ورود محمد خاتمى به صحنه انتخابات رياست جمهورى به دليل «چهره مثبت» وى در سطح بين المللى مى تواند فشارها را بر ايران كاهش دهد و راه حلى مسالمت آميز براى حل پرونده هسته اى تهران پيدا كند.
مصطفى تاج زاده، از اعضاى سازمان مجاهدين انقلاب اسلامى كه خواهان حضور خاتمى در انتخابات است، مى گويد: «سرزمين ما ايران در خطر است. خاتمى بايد در انتخابات آتى شركت كند تا ايران را از فاجعه و ويرانى نجات دهد.»
وى كه معاونت سياسى وزارت كشور در دولت محمد خاتمى را بر عهده داشت، افزود: «اگر احمدى نژاد بر سر كار بماند، ايران به يك عراق و افغانستان جديد تبديل خواهد شد.»
آقاى تاج زاده مى گويد: «شرايط امروز ايران وضعيت را براى خاتمى دشوار كرده تا به درخواست ها براى شركت در انتخابات آينده پاسخ رد بدهد.»
مجيد انصارى از ديگر افراد نزديك به رييس جمهورى سابق نيز گفته است: «به طور جدى اميدوار هستيم خاتمى حضور يابد و از مجموع شواهد و قرائن احتمال حضور وى را بيش از گذشته مي دانيم.»
گزارش خبرگزارى ايسنا حاكى است كه محمد خاتمى در حاشيه نشست تهران با خبرنگاران به گفت و گو نشست ولى حاضر نشد تا در باره انتخابات رياست جمهورى و احتمال شركت در آن اظهار نظر كند.
وى در بخشى از سخنان خود گفت كه «يك عزم و سياست ملى» براى دستيابى ايران به انرژى هسته اى وجود دارد و افزود: «حق ماست كه امروز تكنولوژى صلح آميز هسته اى داشته باشيم كه مهمتر از اصل انرژى هسته اى است.»
رييس جمهورى سابق ايران مى گويد: « اينكه ايران بتواند هزينه عملى بدهد كه به سمت سلاح اتمى نمى رود علاوه بر اين كه دكترين امنيتى ما چنين چيزى نيست مى توان در مذاكره به اين مسئله رسيد. بايد با مذاكره بدون پيش شرط مسائل را طى كرد و معتقدم مسئله از اين طريق قابل حل است.»