گزارش های رسیده حاکی است که هیئت های نظارت بر انتخابات مجلس هشتم صلاحیت برخی از داوطلبان تایید شده در هیئت های اجرایی را رد کرده اند.
حجت الاسلام محمد حسين موسی پور، رييس ستاد مرکزی بازرسی انتخابات کشور، اعلام کرد که بررسی صلاحيت داوطلبان در هیئت های نظارت به پايان رسيده و نتايج آن از عصر روز يکشنبه در حال ارسال به فرمانداری ها و اعلام به نامزدها است.
بر پايه برخی گزارش ها، شماری از داوطلبانی که از سوی هیئت های اجرايی واجد صلاحيت معرفی شده بودند، اکنون نامه رد صلاحيت شان را از هیئت های نظارت دريافت کرده اند.
بر اساس گزارش های اوليه، شمس وهابی و محمدرضا تابش، رییس فراکسیون اقلیت مجلس هفتم از جمله کسانی هستند که صلاحيتشان از سوی هيئت های نظارت رد شده است. هيئت های اجرايی، پيشتر، صلاحيت اين نامزدها را تاييد کرده بودند.
هیئت نظارت بر انتخابات، در مقابل مرتضی حاجی، وزیر سابق آموزش و پرورش و اسدالله کيان ارثی، عضو حزب اعتماد ملی وابسته به مهدی کروبی را واجد صلاحيت معرفی کرده است.
اين دو، از سوی هیئت های اجرايی فاقد صلاحيت معرفی شده بودند. ابراهيم امينی، از اعضای حزب اعتماد ملی نيز رد صلاحيت شده است.
همچنين گزارش های اوليه حکايت از آن دارد که صلاحيت ابوالفضل شکوری، نماينده مجلس ششم که حضور خود در تحصن معروف مجلس ششم را تکذيب کرده بود، تاييد شده است.
مرتضی حاجی، رييس ستاد اصلاح طلبان تهران، در واکنش به اخبار منتشر شده، گفته است:«رد صلاحيت ها دامن ليست تاييدی هیئت های اجرايی را هم گرفته است.»
- «اگر خبرهای اوليه رد صلاحيت ها درست باشد، فضايی برای رقابت نسبی هم باقی نمانده و حضور و رقابت بی معنی شده است.»
همچنين به گزارش ستاد ائتلاف اصلاح طلبان، محمدرضا عارف، معاون اول دولت محمد خاتمی، گفته است:«ردصلاحيت ها گسترده تر از دور اول بوده و عملاً امکان هر گونه حضور برای رقبای اصولگرايان و حاکميت از بين رفته است.»
به گفته آقای عارف، «اگر خبرهای اوليه رد صلاحيت ها درست باشد، فضايی برای رقابت نسبی هم باقی نمانده و حضور و رقابت بی معنی شده است.»
هنوز تمامی داوطلبان نمايندگی، نامه خود را از هیئت های نظارت دريافت نکرده اند.
به گزارش پايگاه اطلاع رسانی وزارت کشور جمهوری اسلامی، رييس ستاد مرکزی بازرسی انتخابات کشور، علت اين تأخير را محدود بودن زمان اداری روز يکشنبه اعلام کرد و قول داد که داوطلبان تمامی حوزه ها روز دوشنبه نتيجه بررسي ها را دريافت خواهند کرد.
اما منتقدان مي گويند که علی رغم اين تأخير، فرصت اعتراض نامزدها تمديد نشده و آنها تنها تا سه شنبه شب می توانند نسبت به نتايج اعتراض کنند.
بر اساس قوانين انتخاباتی جمهوری اسلامی، داوطلبی که برای نمايندگی مجلس شورای اسلامی ثبت نام می کند، بايد از نظر شورای نگهبان واجد صلاحيت تشخيص داده شود.
همين امر، باعث شده تا منتقدان، آزاد، رقابتی و عادلانه بودن انتخابات در جمهوری اسلامی را زير سوال ببرند.
مراحل مختلف تایید صلاحیت
بر اساس قانون انتخابات جمهوری اسلامی، صلاحيت داوطلبان نمايندگی مجلس بايد ابتدا در هیئت های اجرايی و سپس در هیئت های نظارت احراز شود.
اعضای هیئت های اجرايی از سوی وزارت کشور، و اعضای هیئت های نظارت از سوی شورای نگهبان برگزيده می شوند.
هفته گذشته، با پايان يافتن کار هیئت های اجرايی، عليرضا افشار، رييس ستاد انتخابات کشور، اعلام کرد که نزديک به ۳۰ درصد از هفت هزار نفری که برای نمايندگی مجلس هشتم ثبت نام کرده بودند، رد صلاحيت شده اند.
اما ستاد ائتلاف اصلاح طلبان خبر داد که رد صلاحيت ها عمدتا شامل نامزدهای اين جناح شده و انتخابات را به شدت غيررقابتی کرده است.
با پایان یافتن بررسی صلحیت نامزدها توسط هیئت های نظارت بر انتخابات، شورای نگهبان باید تصميمات هیئت مرکزی را بررسی کند و پس از آن، فهرست نامزدهای نهايی را در تاريخ سوم اسفند منتشر سازد.
بر اساس قانون انتخابات جمهوری اسلامی، «ابراز وفاداری به قانون اساسی» و «اصل ولايت مطلقه فقيه» از شرايط اصلی «احراز صلاحيت» دواطلبان است.
ناظران سياسی می گويند: شورای نگهبان، به عنوان نهاد ناظر بر انتخابات، با استفاده از همين قانون تاکنون توانسته است بسياری از داوطلبان مستقل را «رد صلاحيت» کند.
پيشتر احمد جنتی، دبير شورای نگهبان، گفته بود که در انتخابات، اصل بر «برائت» نيست بلکه اصل بر احراز صلاحيت نامزدها است.