مرکز پژوهش‌های مجلس: تا دو سال دیگر خودکفایی بنزین از دست می‌رود

در نیمه نخست امسال، میانگین تولید و مصرف بنزین در حدود ۸۸ میلیون لیتر بود.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با انتشار گزارشی پیش‌بینی کرده است که در صورت ادامه روند قاچاق و تداوم رشد مصرف سوخت در ایران، طی دو سال آینده مصرف بنزین از تولید داخلی پیشی خواهد گرفت.

بر اساس این گزارش، مصرف بنزین در ایران با رشدی ۱۰ درصدی در حال افزایش است و حتی با اتمام فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس تولید داخل جوابگوی مصرف بنزین نخواهد بود و سرعت افزایش مصرف قطعا بیشتر از سرعت احداث پالایشگاه‌ها خواهد بود.

بیشتر در این باره: خودروهای کم‌مصرف و بازگشت کارت سوخت

​مرکز پژوهش‌های مجلس، پیش‌بینی کرده است که در دو سال آینده مصرف بنزین به بیش از ۱۲۰ میلیون لیتر در روز خواهد رسید، حال آنکه ظرفیت تولید داخل بنزین به حدود ۱۰۵ میلیون لیتر در روز می‌رسد که به معنای کمبود روزانه ۱۵ میلیون لیتر بنزین است که واردات بنزین را الزامی می‌کند.

در نیمه نخست امسال، میانگین تولید و مصرف بنزین در حدود ۸۸ میلیون لیتر بود و از این بابت تعادلی بین تولید و مصرف بنزین برقرار بود.

در این گزارش تصریح شده است که بی‌توجهی به اجرای قانون «توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت» و قانون «اصلاح الگوی مصرف انرژی»، زمینه‌ساز افزایش سریع مصرف بنزین در ایران شده است.

همچنین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تاکید دارد که تفاوت قیمت بین فراورده‌های نفتی در ایران و کشورهای همسایه، قاچاق سوخت فرآورده‌ها به ویژه نفتگاز را سرعت بخشیده است.

میزان قاچاق سوخت به خارج از کشور، به استناد برآوردهای ستاد مبارزه با قاچاق کالا، روزانه حدود ۱۱.۵ میلیون لیتر است که بیش از ۸۰ درصد آن گازوئیل است.

تولید خودروهای پرمصرف با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های قدیمی، از جمله عوامل رشد مصرف سوخت در ایران عنوان شده است.

بر اساس برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس ایران، اگر سوخت مصرفی سه میلیون وسیله نقلیه، از بنزین به سی‌ان‌جی CNG، گاز طبیعی تغییر یابد، مصرف بنزین بیش از ۱۵ میلیون لیتر در روز کاهش خواهدیافت.

بهبود تکنولوژی تولید موتورهای بنزینی و اصلاح کیفیت خودروهای تولید داخل، جایگزینی خودروهای فرسوده، دوگانه‌سوز کردن و برقی کردن خودروها از جمله راهکاری پیشنهاد شده مرکز پژوهش‌های مجلس برای کنترل مصرف سوخت است.

در حال حاضر، كامیون‌ها به ازای یکصد كیلومتر پیمایش، به طور متوسط ۷۰ لیتر نفت‌گاز مصرف می‌کنند كه با جایگزینی آنها با كامیون‌های نو می‌توان مصرف نفتگاز را به ۳۰ لیتر به ازای ۱۰۰ كیلومتر پیمایش كاهش داد.

بیشتر در این باره: پنهان و پیدای مسئله بنزین در ایران

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برای مهار قاچاق سوخت به خارج از ایران نیز، احیای کارت سوخت و سهمیه‌بندی بنزین را پیشنهاد کرده است. احیای کارت‌ سوخت همراه با سهمیه‌بندی و و بدون سهمیه‌بندی، به عنوان راه‌کارهایی برای کنترل قاچاق سوخت، موثر دانسته شده است.

تخصیص سوخت بر اساس میزان پیماش به ناوگان حمل‌و‌نقل دیزلی درون و برون‌شهری که با نصب دستگاه‌های جی‌پی‌اس و ناوبری بر این خودروها ممکن می‌شود، از دیگر برنامه‌ها و توصیه‌های مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برای کنترل قاچاق است.

همچنین فروش سوخت به مصرف‌کنندگان عمده از جمله نیروگاه‌ها یا مصرف‌کنندگان بخش کشاورزی به قیمت فوب از دیگر پیشنهادهایی است که مرکز پژوهش‌های مجلس برای کنترل قاچاق سوخت به خارج از ایران توصیه کرده است.

در نهایت در این گزارش، توسعه حمل‌ونقل مسافر با قطار شهری در تهران و هشت ‌كلانشهر دیگر در ایران، به عنوان راهکاری موثر برای کاهش مصرف بنزین معرفی شده است که امكان جایگزینی خودروی شخصی را فراهم كرده و لازمه موفقیت سیاست‌های قیمتی به شمار آمده است.

منابع: گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی / آ.ن/ک.ر