با قطعی شدن بازگشت کارت سوخت احتمال سهمیهبندی بنزین وجود دارد. به همین دلیل ممکن است دوباره خودروهای پرمصرف کممشتری شده و خودروهای کممصرف پرتقاضا شوند.
بنا بر اطلاعیه صادرشده از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فراوردههای نفتی مقرر شد دارندگان خودرو و موتوسیکلت برای دریافت کارت سوخت اقدام کنند چرا که سوختگیری از این به بعد، با این ابزار انجام خواهد گرفت.
گزارشهای موجود نشان میدهد قویترین احتمال در میان گزینههای حاضر تعیین سهمیه ۶۰ لیتری برای هر خودرو در ماه است اما هنوز توافقی بر سر قیمت مازاد مصرف خودروها حاصل نشده است. پیشنهادهایی در خصوص تغییر هر دو نرخ یعنی نرخ بنزین سهمیهای و نرخ بنزین آزاد نیز در دست بررسی قرار دارد. گفته میشود در سه هفته پیش رو تصمیم نهایی در این خصوص گرفته میشود.
البته وزیر نفت ایران دلیل سهمیهبندی بنزین را جلوگیری از قاچاق آن اعلام کرده است. به گزارش خبرگزاری فارس بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت گفته است «شرکت پخش اطلاعیه داده که کسانی که کارت سوخت را گم کردهاند، تصمیم بر این شده که در زمانی که در آینده اعلام میشود همه کارت سوخت بگیرند، چرا که میخواهیم جلوی قاچاق سوخت را بگیریم و بحثمان اصلا افزایش قیمت یا سهمیهبندی نیست و از شنبه سوم تا ۲۴ آذرماه مشخصات را بگویند تا کارت برایشان صادر شود».
وی در پاسخ به سوالی درباره احتمال افزایش قیمت حاملهای انرژی، میگوید «این بحث باید در مجلس مطرح شود و در آنجا تصمیمگیری کنند. نمیگوییم ارائه کارت سوخت به تنهایی میتواند جلوی قاچاق سوخت را بگیرد، اما میزانش را کاهش میدهد».
کارت سوخت در سال ۱۳۸۶ و در دولت اول محمود احمدی نژاد متولد شد. در آن سال بنزین سهمیهای ۱۰۰ تومان و بنزین آزاد ۴۰۰ تومان قیمت داشت. در سال ۱۳۸۹ قیمت بنزین دوباره دست خوش تغییر شد و قیمت هر لیتر بنزین سهمیهای ۴۰۰ تومان و قیمت بنزین آزاد ۷۰۰ تومان اعلام شد. در اولین سال دولت حسن روحانی قیمت بنزین سهمیهای ۷۰۰ تومان و قیمت بنزین آزاد هزار تومان اعلام شد و در سال ۱۳۹۳ کارت سوخت و بنزین دو نرخی خداحافظی کردند و قیمتها یکسانسازی شد.
هم اکنون ایران یکی از ارزانترین بنزینهای جهان را دارد. در حالی که در اروپا قیمت بنزین بهطور میانگین بین یک تا یک و نیم یورو است در ایران قیمت بنزین لیتری هزار تومان یعنی کمتر از ده سنت است. این در حالی است که قیمت بنزین در کشورهای همسایه ایران مثل ترکیه یا پاکستان بهمراتب بیشتر است و روزانه میلیونها لیتر از ایران قاچاق میشود. برخی گزارشها حجم سوخت قاچاقشده از ایران را تا روزی ۲۰ میلیون لیتر عنوان کردهاند. این عدد اگر درست باشد در سال بیش از هفت میلیارد دلار سوخت از ایران قاچاق میشود.
بنا بر گزارشها سال آینده قیمت بنزین پس از چند سال توقف، افزایش خواهد یافت. طرحهای متعددی در این زمینه در دستور کار قرار دارد. برخی از تخصیص یارانه سوخت یا سهمیه سوخت به خانوار و برخی از تداوم تخصیص سهمیه به خودرو خبر میدهند اما هر چند افزایش قیمت بنزین در سال آینده محتملترین گزینه است اما هنوز در خصوص مکانیزم تخصیص سهمیه و چگونگی استفاده از کارت سوخت تصمیمی گرفته نشده است.
در هر صورت اگر سوخت سهمیهبندی شود یا قیمتش افزایش یابد، تقاضا برای خودروهای کممصرف در ایران افزایش خواهد یافت.
از خودروهای ایرانی کدام یک هم اکنون مصرف کمتری دارند؟ جدیدترین موتوری که در خودروهای تولید داخل از آن استفاده میشود، موتور پژو ۲۰۰۸ است که برچسب انرژی A را از وزارت نفت ایران دریافت کرده است. در میان خودروهای پرتیراژ داخلی هم موتور تندر ۹۰ پیشرفتهترین و کممصرفترین موتور است. موتور محصولات خانواده پراید هم کممصرف هستند اما به دلیل راندمان پائین قدرت بالایی ندارند. موتور اصلاح شده پراید که روی خودرو تیبا استفاده میشود هم با اینکه کمی تقویت شده اما همچنان راندمان بالایی ندارد. البته این موتور به هر حال موتور کممصرفی محسوب میشود.
بهترین موتوری که در خودروهایی با برند ایرانی استفاده میشود موتور ای اف هفت خانواده سمند، سورن و دنا است که به کمک شرکتها آلمانی طراحی شده است. این موتور در کنار راندمان مناسب، مصرف سوخت قاب قبولی دارد. بدترین موتوری که خودروهای پرتیراژ داخلی از آن استفاده میکنند موتور قدیمی پژو ۴۰۵ است که در کنار مصرف بالا، قدرت پايینی هم دارد و در صد کیلومتر در سیکل ترکیبی بیش از ۹ لیتر مصرف میکند.
در میان خودروهایی که در ایران مونتاژ یا تولید میشوند برخی محصولات چینی وضعیت مصرف بهتری نسبت به خودروهای ایرانی دارند. خودروهای شرکت چری معمولا در مدلهای کوچک، مصرف کمی دارند. کممصرفترین خودرو در ایران هم ام وی ام ۱۱۰ اس است که از یک موتور سه سیلندر یک لیتری با قدرت ۶۸ اسب بخار استفاده میکند. این خودرو با وجود اینکه موتور کممصرف تری نسبت به خودرو پراید دارد، قدرت مشابهی نسبت به پراید (پرتیراژترین خودروی ایرانی) تولید میکند. مصرف سوخت این خودرو حدود چهار لیتر در صد کیلومتر در سیکل ترکیبی است در حالی که پراید نزدیک ۶.۵ لیتر در صد کیلومتر در سیکل ترکیبی مصرف میکند.