رهبر ایران روز پنجشنبه ۱۲ شهریور گفت که مصلحت نیست مجلس شورای اسلامی از موضوع بررسی برجام کنار گذاشته شود و «نمایندگان ملت» باید درباره رد یا تصویب آن تصمیم بگیرند.
آیت‌الله علی خامنه‌ای در دیدار با رییس و اعضای مجلس خبرگان گفت که «درخصوص ابعاد حقوقی و قانونی این موضوع و اقتضائات آن، باید صاحبنظران و کار‌شناسان حقوقی نظر دهند اما از نگاه کلی، من معتقدم و به آقای رییس جمهور هم گفته‌ام که مصلحت نیست، مجلس شورای اسلامی از موضوع بررسی برجام کنار گذاشته شود».
به گزارش سایت دفتر رهبر ایران، وی «با تاکید بر لزوم ورود مجلس به موضوع بررسی برجام»، افزود: «من در مورد نحوه بررسی و اینکه آن را رد کنند و یا تصویب کنند هیچ توصیه‌ای به مجلس ندارم و این، نمایندگان ملت هستند که باید تصمیم بگیرند».
اظهارات روز پنجشنبه آیت‌الله خامنه‌ای کفه ترازو را به سمت مجلس شورای اسلامی سنگین کرده است که اعضای اصولگرای آن بارها گفته‌اند باید توافق وین میان ایران و شش قدرت جهانی به تصویب مجلس برسد. احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، و محمد یزدی، رییس مجلس خبرگان، از این نظر مجلس پشتیبانی کرده بودند.
Your browser doesn’t support HTML5
گفت‌وگوی فرین عاصمی با رضا علیجانی، تحلیلگر سیاسی، درباره اظهارات خامنه‌ای برای بررسی توافق اتمی در مجلس
این در حالی است که مقام‌های دولت حسن روحانی گفته‌اند که نیازی به بررسی برنامه جامع اقدام مشترک، برجام، در مجلس شورای اسلامی نیست چون توافق یاد شده به امضای رییس جمهوری نمی‌رسد و معاهده محسوب نمی‌شود.
در همین زمینه، محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت یازدهم، روز ششم مرداد گفت که «مطابق با مصوبات قبلی مجلس توافق باید در چارچوب بررسی‌ها و تصمیمات شورای عالی امنیت مورد رسیدگی قرار گیرد که شورا کار خود را شروع کرده است و قرار نیست مجلس به این توافق رای بدهد».
«تحریم‌ها برداشته نشود، معامله‌ای در کار نخواهد بود»
آیت‌الله خامنه‌ای در بخش دیگری از سخنانش، «برخی نکات» را که می‌گوید با دولت در میان گذاشته است، «برای اطلاع نمایندگان مجلس خبرگان و همه مردم» بازگو کرد.
وی با بیان اینکه در مذاکرات هسته‌ای با گروه پنج به علاوه یک، «طرف اصلی» ایران دولت آمریکا بوده است، مقام‌های ایالات متحده را متهم کرد که «خیلی بد حرف می‌زنند و باید تکلیف این‌گونه حرف زدن‌ها روشن شود».
رهبر ایران از جمله به تاکید بر «حفظ چارچوب تحریم‌ها» در سخنان مقام‌های آمریکایی اشاره کرد و گفت: «اگر قرار است چارچوب تحریم‌ها حفظ شود، پس ما برای چه مذاکره کردیم؟ و این، کاملاً مخالف علت حضور جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات است زیرا هدف از مذاکرات برداشته شدن تحریم‌ها بود».
آیت‌الله خامنه‌ای افزود: «اگر ما در مذاکرات در برخی موارد کوتاه آمدیم و برخی امتیازات را دادیم عمدتاً برای این بود که تحریم‌ها برداشته شود و گرنه چه لزومی به حضور در مذاکرات بود و ما کار خود را ادامه می‌دادیم و می‌توانستیم از ۱۹ هزار سانتریفوژی که داریم، در مدت کوتاهی به پنجاه تا شصت هزار سانتریفوژ برسیم و غنی سازی بیست درصد را نیز ادامه دهیم و تحقیق و توسعه را هم سرعت بیشتری ببخشیم».
وی تاکید کرد: «اگر قرار است تحریم‌ها برداشته نشود، پس معامله‌ای هم در کار نخواهد بود، بنابراین باید تکلیف این موضوع مشخص شود».
وزیران دولت باراک اوباما در نشست‌های خود با اعضای کنگره آمریکا که مردادماه برگزار شد، تاکید کردند که در صورت تخلف ایران از اجرای برجام، تحریم‌های لغو شده بار دیگر بازخواهند گشت.
البته نظر ما برداشته شدن فوری تحریم‌ها بود اما دوستان در اینجا، این موضوع را به شکلی معنا کردند و ما هم مخالفتی نکردیم ولی تحریم‌ها باید برداشته شوند. اگر قرار است تحریم‌ها تعلیق شوند، ما هم اقداماتی را که باید انجام دهیم، در حد تعلیق و نه در سطح اقدام اساسی برروی زمین، انجام خواهیم دادآیتالله خامنه‌ای
ایران و شش قدرت جهانی شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا همراه با آلمان- اعضای گروه ۱+۵- روز ۲۳ تیرماه امسال با ایران بر سر کاهش فعالیت‌های هسته‌ایش در ازای رفع تحریم‌های بین المللی به توافق دست یافتند.
این توافق هم اکنون در کنگره آمریکا در دست بررسی است و اعضای مجلس نمایندگان و سنای این کشور تا ۱۷ سپتامبر فرصت دارند تا به آن رای مثبت یا منفی دهند. جمهوریخواهان به اتفاق آراء این توافق را رد کرده‌اند ولی ۳۴ سناتور دمکرات آمریکایی گفته‌اند که از آن حمایت خواهند کرد.
حمایت این تعداد سناتور دمکرات، دست رییس جمهوری آمریکا را برای استفاده احتمالی از حق وتو در صورت رد توافق ایران در کنگره ایالات متحده باز خواهد کرد.
«لغو» تحریم‌ها و نه «تعلیق»
رهبر جمهوری اسلامی می‌گوید که مسئله ایران از ابتدا «برداشته شدن» تحریم‌ها بوده است و نه «تعلیق» آن‌ها که در اظهارات مقام‌های آمریکایی آمده است.
وی گفت: مسوولان جمهوری اسلامی به او گفته‌اند آمریکایی‌ها این سخنان را «برای قانع کردن رقبای داخلی خود می‌زنند»، و افزوده است: «البته من معتقدم که دعوای داخلی آمریکا واقعی است و آن‌ها با هم اختلاف دارند و علت این اختلاف هم برای ما روشن است، اما آنچه که رسماً گفته می‌شود نیاز به پاسخ دارد و اگر پاسخ داده نشود، صحبت طرف مقابل تثبیت خواهد شد».
آیت‌الله خامنه‌ای افزود: «البته نظر ما برداشته شدن فوری تحریم‌ها بود اما دوستان در اینجا، این موضوع را به شکلی معنا کردند و ما هم مخالفتی نکردیم ولی تحریم‌ها باید برداشته شوند. اگر قرار است تحریم‌ها تعلیق شوند، ما هم اقداماتی را که باید انجام دهیم، در حد تعلیق و نه در سطح اقدام اساسی برروی زمین، انجام خواهیم داد».
مجلس شورای اسلامی روز ۳۱ خرداد طرح «الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای» را از تصویب گذراند که بر اساس آن، «لغو تحریم‌ها به صورت یک‌جا و کامل» باید در متن توافق‌نامه نهایی درباره برنامه اتمی ایران «درج شده و در روز اجرای تعهدات ایران انجام شود».
این در حالی است که مقام‌های آمریکایی قبل و پس از توافق وین، اعلام کردند که لغو تحریم‌ها منوط به تایید کامل اقدامات ایران از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی است و تدریجی خواهد بود.
مدیرکل آژانس قرار است تا نیمه دسامبر گزارشی از فعالیت‌های ایران برای روشن کردن ابهام‌های مربوط به گذشته و حال برنامه هسته‌ایش ارائه کند. در صورتی که این گزارش مثبت باشد، راه برای اجرای توافق وین و لغو تحریم‌ها علیه ایران هموار خواهد شد.