بنیامین نتانیاهو به تشکیل دولت جدید اسرائیل «نزدیک شده است»

بنیامین نتانیاهو

اخبار منتشره از سوی سیاستمداران اسرائیلی حاکی است که بنيامين نتانياهو، رهبر حزب ليکود، تا حدود زیادی موفق شده است که دولت جديد خود را تشکيل دهد و پست‌های مهم وزارتی را نيز ميان رهبران و اعضای احزابی که با او هم پيمان شده‌اند، تقسيم کرده است.

آقای نتانياهو روز يکشنبه، بيستم اسفند، پيشرفت جدی در تشکیل دولت جدید اسرائیل را تاييد کرد و گفت که می‌توان در يکی دو روز آينده دولت جديد را برای گرفتن رای اعتماد به کنست معرفی کرد.

سياستمداران حزب ليکود می گويند که بر اساس تقسيم پست‌ها، وزارت دفاع در اختيار ژنرال ذخيره موشه بوگی يعلون، وزارت دارايی به يائير لاپيد، رهبر حزب «آینده‌ای هست»، و وزارت صنعت و تجارت همراه با اختيارات «گسترده» نیز به نفتالی بنت سپرده شده است.

نتانياهو خود به طور موقت سمت وزارت امور خارجه را در دست خواهد داشت تا سرنوشت پرونده قضايی عليه آویگدور ليبرمن مشخص شود.

تسيپی ليونی رهبر حزب جديد «هاتنوعا» (جنبش) ضمن گرفتن پست وزارت دادگستری، اختيارات زيادی را نيز برای هدايت مذاکرات سياسی با فلسطينی‌ها گرفته است.

قوانين اسرائيل به سياستمداری که مامور تشکيل دولت می‌شود، حداکثر شش هفته مهلت می‌دهد. نتانياهو اکنون به آخرين هفته از اين ضرب الاجل رسيده است.

برای نخستين بار از زمانی که احزاب راستگرای مذهبی افراطی در اسرائيل تشکیل شده‌اند، آنها در دولت جدید اين کشور نقشی ندارند.

دو حزب «يش آتيد» (آينده ای هست) به رهبری يائير لاپيد و «هبيت هيهودی» (خانه يهود) به رهبری نفتالی بنت از قبل از انتخابات پارلمانی سوم بهمن- بيست و دوم ژانويه- با يکديگر هم پيمان شده بودند که مانع از ورود احزاب مذهبی مانند «شاس» به دولت شوند.

این دو گروه تصمیم گرفته بودند که به ائتلاف دولت نتانیاهو بپيوندند يا با يکديگر در جناح اوپوزيسيون دولت قرار گیرند. تلاش‌های نتانياهو در پنج هفته گذشته برای درهم شکستن هم پيمانی ميان «آينده‌ای هست» و «خانه يهود» به جايی نرسيد و او که به شدت مايل به وارد کردن احزاب مذهبی بويژه «شاس» در دولتش بود، ناچار به قبول خواسته‌های تيم لاپيد- بنت شد.

ناظران در اسرائيل می‌گويند احزاب مذهبی مانند «شاس» که همواره بر وزارتخانه‌های مهمی با بودجه‌های کلان و کميسيون‌های اقتصادی و مالی تسلط داشته‌اند، با بهره گيری از اين امکانات، برشمار طرفداران‌شان در جامعه افزوده‌اند به گونه‌ای که مذهبيون اکنون حدود ۲۵ درصد رای دهندگان را تشکيل می‌دهند.

ارزيابی می‌شود که در درازمدت پایگاه اجتماعی احزاب مذهبی يهودی به دلیل عدم حضور در دولت تضعیف شود.

عواديا يوسف، رهبر روحانی «شاس» لاپيد و بنت را علناً «نفرين» کرده و حتی لاپيد را «حرام زاده» ناميده است. الی ييشای، دبيرکل حزب مذهبی «شاس»، نيز شنبه شب، بنت را «متوهم» لقب داد و گفت لاپيد حتماً به يهودی نشين‌ها لطمه خواهد زد.

وزيران دولت در حال گذار اسرائیل که از حزب «شاس» هستند، روز يکشنبه برای بيان خشم خود از آرايش سياسی کابينه جديد، نشست دولت را تحريم کردند.

حزب کاديما که از ۲۸ کرسی دوره پيشين، در انتخابات سوم بهمن به آستانه فروپاشی رسيد و تنها شائول موفاز رهبر ايرانی زاده آن در کنار يک فعال سياسی ديگرش به کنست راه يافتند، بر خلاف گزارش‌های پيشين، ممکن است که در دولت جديد جايی نداشته باشد زيرا نتانياهو با بستن ائتلاف با دوحزب «آينده ای هست» و «خانه يهود» چندان نيازی به «کاديما» ندارد.

پيشتر گفته شده بود که اگر «کاديما» وارد دولت شود، پست وزارت دفاع به شائل موفاز داده می شود اما ژنرال عضو ليکود موشه يعلون، وزارت دفاع را «حق» خود می داند.

در همين حال اين احتمال مطرح است که نتانياهو، موفاز را نيز برای تقويت دولت وارد کند و به او پست مشورتی بدهد.

يائير لاپيد رهبر «آينده ای هست» در روزهای گذشته اصرار کرده بود که پست وزارت امور خارجه را در اختيار بگيرد اما نتانياهو اين پست را برای يار سياسی قديمی خود، آويگدور ليبرمن نگاه داشته و اين در حالی است که ليبرمن هنوز نمی تواند به خاطر اقامه يک دعوای قضايی عليه وی در دادگستری اسرائيل، وزير شود. نتانياهو خود به طور موقت سمت وزارت امور خارجه را در دست خواهد داشت تا سرنوشت پرونده قضايی عليه ليبرمن مشخص شود.

حزب راستگرای «اسرائيل خانه ماست» (ييسرائل بيتينو) با وجود آنکه ليبرمن، رهبر آن، فعلاً جايی در دولت ندارد، اما شماری از پست‌های وزارتی در دولت جديد را در دست دارد.

در دولت جدید اسرائیل، حدود دوازده وزارتخانه در دست محور ليکود - «اسرائيل خانه ماست»، پنج تا شش وزارتخانه در دست حزب «آينده ای هست»، چهاروزارتخانه در اختيار «خانه يهود»، دو وزارتخانه در دست «جنبش» و احتمالاً يک وزارتخانه در دست «کاديما» خواهد بود.

ناظران می گويند آرايش سياسی دولت جديد بار ديگر می‌تواند بحث جنجالی و دهها ساله ميان يهوديان شرقی تبار و غربی تبار در اسرائيل را تازه کند زيرا از ۲۳ تا ۲۴ وزير دولت جدید، تنها چهار وزير ريشه و تبار شرقی دارند.

نتانياهو در حالی دولت جديد خود را تشکيل می دهد که جايگاه سياسی وی بسيار ضعيف‌تر از گذشته شده و همه ناظران اتفاق نظر دارند که اين يائير لاپيد خواهد بود که دستورکار دولت تازه را عملاً تعيين خواهد کرد.

نظرسنجی‌ها نشان می دهد که محبوبيت لاپيد پس از انتخابات نيز افزايش يافته و اگر امروز انتخابات برگزار می شد، لاپيد می‌توانست نخست وزير باشد.

نتانياهو در حالی آخرين تلاش‌های برپايی دولت خود را انجام می دهد که باراک اوباما رييس جمهوری آمريکا ده روز ديگر در اسرائيل خواهد بود.

اين احتمال مطرح شده بود که اگر دولت جديد برپا نشود، اوباما سفر خود را به تعويق بيندازد اما کاخ سفيد جمعه گذشته اعلام کرد که اوباما بدون ارتباط با کار تشکيل دولت اسرائيل، بيستم مارس در اسرائيل خواهد بود.

نتانياهو در کارزار انتخاباتی خود نيز گفته بود که مهم ترين موضوع در دستورکار دولت بعدی او، رسيدگی به برنامه هسته ای ايران خواهد بود و يکشنبه بيستم اسفند نيز در آخرين نشست دولت موقت خود گفت که اسرائيل در برابر چالش‌های امنيتی مهمی قرار دارد.