ساعاتی پیش از اجرایی شدن دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران پس از خروج از برجام، مایک پومپئو وزیر خارجه ایالات متحده گفت که رژیم حاکم بر ایران و نه مردم این کشور، هدف این تحریم‌ها هستند.
آقای پومپئو روز ۱۳ آبان در صفحه توئیتر خود نوشت که در پنجم نوامبر (۱۴ آبان) «ما تحریم‌های سختی علیه رژیم حاکم ایران به اجرا در می‌آوریم».
وی افزود: «هدف ما مجبور کردن ایران به ترک فعالیت‌های مخربش است. این تحریم‌ها رژیم را هدف قرار می‌دهد نه مردمی را که از سوء مدیریت و بی‌رحمی دولت خود متحمل شده‌اند».
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، روز ۱۸ اردیبهشت امسال ایالات متحده را از توافق شش قدرت جهانی با ایران بر سر برنامه هسته‌ایش خارج کرد و اواسط مردادماه دور نخست تحریم‌ها علیه تهران را که معلق شده بود بازگرداند.
دور دوم تحریم‌ها که عمدتا فعالیت‌های بانکی و صادرات نفتی ایران را هدف قرار می‌دهد و هدف از آن به صفر رساندن فروش نفت تهران است از بامداد روز دوشنبه ۱۴ آبان اجرایی می‌شود.
با این حال، مقام‌های آمریکایی اذعان کرده‌اند که قطع صادرات نفت ایران در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست و از دادن معافیت به هشت کشور خبر داده‌اند.
چه تحریم‌هایی از روز ۱۴ آبان بار دیگر اجرا می‌شود؟
وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای که روز یکشنبه با شبکه تلویزیونی «فاکس‌نیوز» داشت به این موضوع نیز اشاره کرد و گفت که این هشت کشور «به وقت بیشتری برای به صفر رساندن واردات (نفتی) خود نیاز دارند».
وی به نام این کشورها اشاره نکرد ولی گفت که به رغم این معافیت‌ها، «تحریم‌ها همین حالا اثرات گسترده‌ای (روی ایران) داشته است».
آقای پومپئو تصریح کرد: «در حال حاضر بیش از یک میلیون بشکه از صادرات نفت ایران کاسته شده است. این رقم بیشتر کاهش می‌یابد. کشورهایی هستند که هم اکنون از میزان واردات نفتی خود از ایران کم کرده‌اند ولی نیاز به زمان بیشتری دارند تا آن را به صفر برسانند، و داریم به این سمت پیش می‌رویم».
خبرگزاری بلومبرگ پیش از این خبر داده بود که کشورهای هند، چین، ژاپن و کره جنوبی این معافیت‌ها را گرفته‌اند ولی نام چهار کشور دیگر مشخص نیست.
سیاست فشار حداکثری رئیس‌جمهوری از فردا (دوشنبه) اجرایی می‌شود. به وضعیت ایرانی‌ها نگاه کنید. این طور می‌توان اهمیت و اثر تلاش‌هایی که داشته‌ایم را واقعا متوجه شد. اینکه ریال ایران به رقم ۱۴۰ هزار ریال (۱۴ هزار تومان) در برابر دلار سقوط کرده است، همین حالا تاثیر وسیعی داشته است.مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا
قرار است هند خرید نفت از ایران را ۳۰ درصد کاهش دهد. کره جنوبی از ماه ژوئیه خرید نفت از ایران را متوقف کرده است. واردات نفتی ژاپن از ایران نیز در ماه گذشته متوقف شد. اما هنوز معلوم نیست که چین، به عنوان بزرگ‌ترین مشتری ایران، چه موضعی اتخاذ خواهد کرد.
ایران تاکنون چند بار اعلام کرده است که هیچ کشوری قادر به جبران افت تولید نفت جمهوری اسلامی نیست و با اعمال تحریم‌های آمریکا تنها قیمت نفت بالاتر خواهد رفت.
اما آمارها حاکی از جبران افت تولید نفت ایران توسط دیگر همقطاران آن در اوپک است و قیمت نفت نیز هم اکنون نسبت به یک ماه پیش، بیش از ده دلار کاهش یافته است.
سیاست «فشار حداکثری»
آقای پومپئو می‌گوید که سیاست «فشار حداکثری» دونالد ترامپ از روز دوشنبه به طور کامل اجرایی می‌شود.
وزیر امور خارجه آمریکا اظهار داشت: «من مطمئنم که تحریم‌ها روز دوشنبه باز خواهد گشت- نه فقط تحریم‌های نفتی بلکه همچنین تحریم‌های مالی که از سوی وزارت خزانه‌داری وضع شده است و بیش از ۶۰۰ شخصیت حقیقی و حقوقی در ایران را در بر می‌گیرد».
وی هدف از بازگرداندن این تحریم‌ها را «تغییر رفتار رژیم حاکم بر ایران» بویژه در زمینه حمایت از گروه‌های تروریستی نظیر حزب‌الله لبنان عنوان کرد.
آقای پومپئو در پاسخ به سوالی درباره اینکه برخی از سناتورهای جمهوریخواه نظیر مارکو روبیو، تام کاتن و تد کروز خواستار قطع دسترسی ایران به شبکه مالی بین‌المللی مشهور به «سویفت» هستند، گفت: «سیاست فشار حداکثری رئیس‌جمهوری از فردا (دوشنبه) اجرایی می‌شود. به وضعیت ایرانی‌ها نگاه کنید. این طور می‌توان اهمیت و اثر تلاش‌هایی که داشته‌ایم را واقعا متوجه شد. اینکه ریال ایران به رقم ۱۴۰ هزار ریال (۱۴ هزار تومان) در برابر دلار سقوط کرده است، همین حالا تاثیر وسیعی داشته است».
وی افزود: «ما سعی وافر به خرج می‌دهیم تا اطمینان حاصل شود که از مردم ایران حمایت می‌شود و اینکه تلاش ما مستقیما معطوف به این است که رفتار مخربانه رژیم حاکم بر ایران تغییر کند. هدف و ماموریت این است».
وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه دیگری با برنامه «رو در رو با ملت» در شبکه تلویزیونی «سی‌بی‌اس» گفت او «مطمئن» بود که ایران پس از خروج آمریکا از برجام فعالیت هسته‌ایش را از سر نخواهد گرفت.
تحریم‌های ثانویه آمریکا در حالی اجرا می‌شود که دادگاه لاهه در پی شکایت ایران خواستار لغو تحریم‌هایی شده است که به مردم ایران آسیب می‌زند.
تحریم‌های تعلیق شده در حالی باز می‌گردند که مقام‌های جمهوری اسلامی در ماه‌های اخیر تاکید کرده‌اند که آمریکا قادر نیست صادرات نفت ایران را به صفر برساند.
رسانه‌های نزدیک به حکومت نیز در روزهای اخیر عناوین برجسته خود را به آنچه که «ناکامی آمریکا» در این زمینه خوانده‌اند اختصاص داده و شاهد آن را دادن معافیت به هشت کشور برای واردات نفت از ایران دانسته‌اند.
انتظار می‌رود که مایک پومپئو و استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا روز دوشنبه جزئیات بیشتری درباره تحریم‌ها علیه ایران اعلام کنند.
دونالد ترامپ اردیبهشت گذشته با اشاره به اینکه برجام تأثیری بر «رفتار مخرب» جمهوری اسلامی ایران نگذاشت و «به ارتقای صلح در جهان منجر نشد» خروج رسمی آمریکا از توافق هسته‌ای را اعلام کرد.
آقای ترامپ هفته گذشته نیز گفت: برای مقابله با «اقدامات شرورانه» جمهوری اسلامی هر کاری خواهد کرد.