رئیسجمهوری ایران روز پنجشنبه ۱۰ مرداد از ادامه مذاکرات با طرفهای برجام خبر داد و گفت که ممکن است در هفتههای آینده به نتایج مثبتی در مذاکرات برسیم.
حسن روحانی که به تبریز سفر کرده است، در جلسه شورای اداری استان آذربایجان شرقی در عین حال تایید کرد که پیشنهادهای ارائه شده توسط طرفهای مقابل ایران در برجام، «متوازن» نبوده و «ما نپذیرفتهایم».
وی اظهار داشت: «ممکن است در هفتههای آینده به نتایج مثبتی در مذاکرات برسیم؛ اگر نرسیم گام سوم را هم محکم بر میداریم».
به نظر میرسد اشاره رئیسجمهوری ایران به طرحی است که امانوئل مکرون، همتای فرانسویاش، برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا ارائه کرده و به طرح «انجماد در برابر انجماد» موسوم شده است.
بر اساس این طرح، ظاهرا لازم نیست آمریکا به برجام باز گردد همچنان که ایران نیز لازم نیست از کاهش تعهداتش دست بکشد بلکه هر دو برای دورهای کوتاه اقدامات خود را متوقف میکنند. آمریکا تحریمهای خود را به ویژه در حوزه فروش نفت و معاملات بانکی تشدید نخواهد کرد و در مقابل ایران نیز غنیسازی اورانیوم را افزایش نخواهد داد.
ایران و فرانسه به طور رسمی جزئیات این طرح را اعلام نکردهاند.
بیشتر در این باره: فرانسه به دنبال مدل «انجماد در برابر انجماد» در مناقشه ایران و آمریکاحسن روحانی در بخش دیگری از اظهارات روز پنجشنبه خود گفت که «آمریکا ریسک همکاری با ایران را بر خلاف مقررات در جهان بالا برد؛ طرفهای باقیمانده در برجام قول جبران دادند، اما در مقام عمل ناتوان بودند».
وی افزوده است: «گفتیم اگر به تعهدات خود عمل نکنید، ما هم به تدریج تعهداتمان را کاهش می دهیم».
ایران اردیبهشتماه امسال با تعیین ضربالاجلی شصت روزه به دیگر طرفهای برجام اعلام کرد که تعهدات هستهایش را مرحله به مرحله کاهش خواهد داد مگر آنکه تهران امکان فروش نفت خود و مبادلات بانکی را داشته باشد.
گام نخست ایران عبور از سقف ۳۰۰ کیلوگرم ذخیره اورانیوم غنیشده بود و گام دوم عبور از سطح غنیسازی ۳.۶۷ درصد اورانیوم. این اقدامات انتقاد اتحادیه اروپا را به دنبال داشت که خواستار پایبندی ایران به همه تعهدات هستهایش است. روسیه نیز تاکید کرده که این امر کمکی به ایران نمیکند.
با این حال مقامات جمهوری اسلامی هشدار دادهاند که تهران در صورت عدم برخورداری از منافع برجام، گامهای بعدی را نیز برخواهد داشت.
رئیسجمهوری ایران در ادامه اظهاراتش گفته است: «ما بر مبنای اینکه در این مذاکرات به این نتیجه میرسیم عمل نمیکنیم بلکه بر مبنای اینکه به نتیجه نمیرسیم عمل میکنیم».
آقای روحانی افزوده که دولت وی میتواند «همین الان» قیمت دلار را پایین بیاورد «اما به خاطر احتیاطات موجود برای آینده این کار را نمیکنیم».
محدودیتهای تسلیحاتی قطعنامه ۲۲۳۱ علیه ایران
قعطنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، از تمام کشورهای جهان خواسته است که محدودیتهای تسلیحاتی زیر را در ارتباط با ایران به مدت پنج سال رعایت کنند:
* تأمین، فروش و یا انتقال مستقیم یا غیرمستقیم هرگونه تانک جنگی، خودروهای رزمی زرهی، سامانههای توپخانهای سنگین، هواپیماهای رزمی، بالگردهای تهاجمی، ناوهای جنگی، موشکها و یا سامانههای موشکی، مطابق با اهداف «فهرست تسلیحات متعارف سازمان ملل»
* تأمین مواد مرتبط، شامل قطعات یدکی، از داخل و یا از طریق قلمروهای تحت حاکمیتشان، و یا توسط اتباع آنها و یا افراد تحت حاکمیت آنها، یا با استفاده از هواپیماها و یا کشتیهای حامل پرچمهای آنها، اعم از اینکه از قلمروشان نشأت گرفته یا خیر، به ایران یا برای استفاده در داخل ایران و یا در جهت تأمین منافع ایران.
* ارائه آموزش فنی، منابع یا خدمات مالی، پیشنهادات، دیگر خدمات و کمکهای مرتبط با تأمین، فروش، انتقال، تولید، حفظ و نگهداری و یا استفاده از تسلیحات و مواد مرتبط توصیفشده در این بند فرعی، به ایران توسط اتباع این کشورها و یا از داخل یا از طریق قلمروهای تحت حاکمیتشان
* این بند باید تا مدت پنج سال پس از «روز پذیرش برجام» و یا تا زمانی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش تأیید «جمعبندی مبسوط» را ارائه دهد، اجرا شود؛ بسته به اینکه کدام زودتر اتفاق افتد.
وی روی ادامه برجام شدیدا تاکید کرد چرا که به گفته او، اگر این توافق تا سال آینده پابرجا بماند «تمامی تحریمهای تسلیحاتی لغو میشود و هر سلاحی را میتوانیم بخریم و بفروشیم و آماده برای این کار هستیم».
رئیسجمهوری ایران با اشاره به اینکه «برخیها خواستار تمام شدن برجام هستند»، تصریح کرد: «این برجام از لحاظ حقوقی و سیاسی و موارد دیگر بسیار مهم است».
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که در تایید برجام صورت گرفت، تحریمهای تسلیحاتی ایران به مدت پنج سال ادامه خواهد یافت. در صورت ادامه برجام، این تحریمها احتمالا دی ماه سال آینده پایان خواهد یافت.
ایالات متحده آذرماه پارسال اعلام کرد که خواستار ادامه محدودیتهای تسلیحاتی ایران پس از۲۰۲۰ است.
تنش میان ایران و آمریکا از ۱۸ اردیبهشت پارسال که دولت دونالد ترامپ از برجام خارج شد و تحریمهای ایران را بازگرداند تشدید شده است. از آن زمان، سپاه پاسداران در فهرست سازمان های تروریستی آمریکا قرار گرفته، واشینگتن از پیمان مودت بین ایران و آمریکا خارج شده، معافیت خریداران نفتی ایران لغو شده و سپاه پاسداران پهپاد پیشرفته آمریکایی را بر فراز تنگه هرمز ساقط کرده است.