رئیسجمهوری آمریکا در تندترین اظهارنظر خود درباره قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی، گفت ولیعهد عربستان مسئول نهایی عملیاتی است که به قتل خاشقجی منجر شده است و به این ترتیب همزمان با اعتراضات بینالمللی به قتل این روزنامهنگار فشار بر متحد واشینگتن را افزایش داد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، روزنامه وال استریت جورنال ساعاتی قبل از سخنرانی محمد بن سلمان ولیعد عربستان سعودی در اجلاس سرمایهگذاری در ریاض که مهمترین سخنرانی او پس از قتل جمال خاشقجی است اظهار نظر دونالد ترامپ را منتشر کرد.
همزمان یکی از مشاوران رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری ترکیه گفت که دست ولیعهد عربستان سعودی در پرونده جمال خاشقجی «به خون آغشته است». این تندترین اظهارنظر مقامات ترکیه در مورد ارتباط ولیعهد عربستان با قتل این روزنامهنگار است.
مقامات ریاض هنوز به سخنان دونالد ترامپ و مشاور رجب طیب اردوغان واکنش نشان ندادهاند.
عربستان میگوید جمال خاشقجی در نتیجه یک «عملیات خودسرانه» به قتل رسیده و ولیعهد از این ماجرا اطلاعی نداشته است.
بیشتر در این باره: ترامپ: قضیه خاشقجی یکی از بدترین پنهانکاریهای تاریخ بوددونالد ترامپ در بخشی از مصاحبه با وال استریت جورنال گفت تمایل دارد ادعای ولیعهد عربستان سعودی در مورد مسئولیت مقامهای دونپایه در این قتل را باور کند ولی مسئولیت این حادثه به عهده مقامات ارشد است.
آقای ترامپ افزود: «حقیقت این است که ولیعهد در حال حاضر کشور را اداره میکند. در نتیجه اگر کسی مسئول باشد خود اوست».
مرگ جمال خاشقجی ستوننویس روزنامه واشینگتنپست و از منتقدان محمد بن سلمان اعتراضات بینالمللی گستردهای را برانگیخته و مناسبات ریاض با آمریکا و سایر دولتهای غربی را به خطر انداخته است.
سئوال اصلی برای کشورهای غربی متحد عربستان سعودی این است که آیا محمد بن سلمان در این قتل نقش داشته یا نه. برخی از نمایندگان کنگره آمریکا از روزها پیش این احتمال را مطرح کردهاند.
عربستان در مورد قتل جمال خاشقجی اطلاعات ضدونقیضی منتشر کرده است. وزیر خارجه آن کشور روز یکشنبه این حادثه را یک «اشتباه فاحش» توصیف کرد ولی ادعا کرد که ولیعهد از این ماجرا اطلاعی نداشته است.
منابع امنیتی ترکیه میگویند ۱۵ مامور امنیتی عربستان که همان روز با دو هواپیما به استانبول آمده بودند جمال خاشقجی را در ساختمان کنسولگری آن کشور در استانبول به قتل رساندهاند.
بیشتر در این باره: ترکیه: قتل خاشقجی «به شیوهای وحشیانه» برنامهریزی شده بودایلنور چویک یکی از مشاوران رئیسجمهوری ترکیه روز چهارشنبه در روزنامه ینیبیرلیک نوشت: «این یک رسوایی است که سرنخ آن به ولیعهد عربستان سعودی میرسد. حداقل پنج نفر از این گروه که قتل را انجام دادهاند افراد بسیار نزدیک به محمد سلمان هستند و بدون اطلاع او هیچ کاری نمیکنند».
وی افزوده است: «حتی اگر دونالد ترامپ تلاش کند محمد بن سلمان را نجات دهد از نگاه جامعه جهانی او فردی است که زیر سئوال رفته و دستانش به خون خاشقجی آلوده است».
هنوز مشخص نیست که این اظهارنظر بیانگر دیدگاههای رئیسجمهوری ترکیه است یا نه. آقای اردوغان روز سهشنبه و چهارشنبه بر ضرورت شناسایی و محاکمه «تمامی عاملان و آمران این اقدام» تاکید کرد.
عربستان سعودی در واکنش به فشارهای بینالمللی ۱۸ نفر را بازداشت و پنج مقام ارشد دولتی را برکنار کرده است. یکی از این مقامات سعود القحطانی، از مشاوران ارشد ولیعهد عربستان سعودی است که به گفته منابع امنیتی از طریق اسکایپ عملیات قتل جمال خاشقجی را هدایت کرده است.
در تازهترین واکنشهای بینالمللی به این حادثه وزیر خارجه سوئیس گفت این قتل نقض آشکار حقوق بشر است و در نتیجه، این کشور در مناسبات خود با عربستان سعودی تجدیدنظر خواهد کرد.
سخنگوی دولت آلمان هم گفت این کشور نحوه برخورد با قراردادهای تسلیحاتی تصویب شده با ریاض را بررسی خواهد کرد. سخنگوی دولت فرانسه نیز گفت اگر مسئولیت حکومت عربستان سعودی در این قتل ثابت شود اقدامات متناسبی انجام خواهد داد.