افزایش احضار و بازداشت فعالان دانشجویی در آستانه ۱۶ آذر

صحنه‌ای از تجمع های دانشجویی روز ۱۶ آذر سال ۸۷ در دانشگاه تهران

روز ۱۶ آذر، روز دانشجو در ايران، در شرايطی فرا می‌رسد که گزارش منابع دانشجويی و برخی از سايت‌های خبری حاکی از احضار گسترده فعالان دانشجويی، بازداشت ده‌ها نفر از آنان و محاکمه برخی از اين فعالان است.

بر پايه آخرين اخبار، سه فعال دانشجويی توسط نيروهای امنيتی در شهر لاهيجان بازداشت و به نقطه نامعلومی منتقل شده‌اند. همچنين دو دانشجوی دا‌نشگاه شيراز، در مجموع به حدود ۹ سال حبس تعزيری و محکوم شده‌اند.

کميته انضباطی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد نيز حکم تعدادی از ۶۰ نفر احضار شده به اين کميته را ابلاغ کرده که احکام انضباطی شامل حداقل يک يا دو ترم تعليق بوده است.

يکی از اعضای خانواده يک دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم در مورد اين برخورد گسترده با دانشجويان اين دانشگاه به «راديو فردا» گفت: «از آغاز سال تحصيلی، يک فضای امنيتی شديدی در دانشگاه ها، هم در دانشگاه های آزاد اسلامی و هم در دانشگاه‌های سراسری حاکم شد.»

وی که نخواست نامش فاش شود، با اشاره به اينکه «تشديد فضای امنيتی در دانشگاه‌ها، اعتراض دانشجويان را به دنبال داشت که اين اعتراض در روز ۱۳ آبان به اوج خود رسيد» افزود: «دانشگاه آزاد واحد نجف آباد هم مثل ساير دانشگاه‌های ديگر به وضع موجود اعتراض داشت و اين فضای اعتراض‌آميز کماکان تا روز ۱۳ آبان ماه ادامه داشت و در آن روز به اوج خود رسيد.».

او همچنين گفت:«در روز ۱۳ آبان، دانشجويان زيادی که تعدادشان بر اساس اخبار دريافتی به ۵۹ نفر می رسيد، به کميته انضباطی فراخوانده شدند» و اضافه کرد: «در آستانه سفر رییس دولت به اصفهان، احکام سنگينی برای دانشجويان فراخوانده شده به کميته انضباطی در نظر گرفته شد و احکام حدود ۱۰ الی ۱۵ نفر قطعی شده که يک يا دو ترم محروميت از تحصيل و تعليق تحصيلی بوده است و البته متوجه شديم که مورد اخراجی هم در دانشگاه وجود داشته است.»

در آستانه ۱۶ آذر، کميته انضباطی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد نيز حکم تعدادی از ۶۰ نفر احضار شده به اين کميته را ابلاغ کرده که احکام انضباطی شامل حداقل يک يا دو ترم تعليق بوده است.
در اين حال، محمد ذوقی، مسئول سياسی بسيج دانشگاه تهران، گفت: «با تجربه‌ای که از روز قدس و ۱۳ آبان داريم، به نظر می‌رسد که ۱۶ آذر، مجلس ترحيم جريان سبز خواهد بود.»

فرماندهی نيروی انتظامی تهران بزرگ نيز هشدار داده است با هر گونه تجمعی که آن را «غير قانونی» توصيف کرد، برخورد می‌کند.

پس از انتخابات رياست جمهوری و گسترش اعتراض‌ها نسبت به نتايج آن، تهديد به برخورد با معترضان در آستانه مناسبت‌های دولتی و غير دولتی به يک رويه از سوی نهادهای امنيتی و انتظامی جمهوری اسلامی ايران تبديل شده است.

هادی کحال‌زاده، از اعضای شورای مرکزی سازمان ادوار تحکيم وحدت، در تهران، در خصوص برخوردهای صورت گرفته با دانشجويان يا فعالان دانشجويی و تهدید آنان در آستانه روز دانشجو می‌گويد: «دليل اين اقدام بسيار روشن است. حدود شش ماه از انتخابات رياست جمهوری گذشته و هنوز حاکميت نتوانسته است که يک برنامه امنيتی برای کنترل فضا داشته باشد.»

وی با اشاره به اينکه بر خلاف ۱۰ سال گذشته که معمولاً اعتراضات مردمی،‌ در همان ماه اول سرکوب و کنترل می‌شد، اضافه کرد: «اعتراض‌ها به نتايج انتخابات رياست جمهوری شش ماه است که ادامه دارد و دانشگاه بستر بسيار مناسبی برای بسط اين اعتراض‌ها و سازماندهی مجدد و شروع و تشديد آنها می‌تواند باشد. بنابر اين کنترل فضای دانشگاه برای برخورد با فعالان سياسی،‌ نشريات، اساتيد و تمام نقاطی که می‌تواند در دانشگاه به جنبش سبز کمک کند، به عنوان يک اولويت امنيتی در دستور کار مقامات امنيتی جمهوری اسلامی ايران قرار دارد.»

برخی از تحليلگران بر اين باورند که اقداماتی ماند اختلال در شبکه اينترنت و يا ممنوعيت فعاليت خبری خبرنگاران خارجی به مدت سه روز در مرکز تهران می‌تواند به معنای زمينه‌چينی نيروهای امنيتی و نظامی برای برخورد شديدتر با دانشجويان معترض نسبت به شش ماه گذشته باشد.

اما آيا اين چنين برخوردهایی می‌تواند تأثيری بر حرکت معترضان و به ويژه دانشجويان خواهد داشت؟

پاسخ هادی کحال‌زاده، از اعضای شورای مرکزی سازمان ادوار تحکيم وحدت، منفی است.

برخی از تحليلگران بر اين باورند که اقداماتی ماند اختلال در شبکه اينترنت و يا ممنوعيت فعاليت خبری خبرنگاران خارجی به مدت سه روز در مرکز تهران می‌تواند به معنای زمينه‌چينی نيروهای امنيتی و نظامی برای برخورد شديدتر با دانشجويان معترض نسبت به شش ماه گذشته باشد.
وی گفت: «چيزی که ما می‌دانيم و مطمئنيم، اين است که فعالين شناخته شده دانشجويی و نهادهای مطرح دانشجويی تأثير چندانی روی بسيج کردن نيروها ندارند و اساساً يک جنبش اجتماعی در ايران شکل گرفته است که ايده برانگيزاننده را برای دانشگاه‌ها مهيا می‌کند و اين جنبش است که امکان بسيج توده‌ای دانشجويان را فراهم می‌کند و فضای دانشگاه را سياسی کرده است».

آقای کحال‌زاده افزود: «با توجه به اين مسائل، دستگاه امنيتی بايد وقت بسياری بگذارد و سرکوب کند تا بتواند به لايه‌های پايينی دست پيدا کند.»

در همين خصوص، به نوشته خبرنامه «امير کبير»، دانشجويان ساکن خوابگاه‌های دانشگاه بوعلی سينا همدان از اوايل هفته گذشته هر شب با سردادن «الله اکبر» به استقبال ۱۶ آذر رفته‌اند.

همچنين دانشجويان دانشگاه شيراز اعلام کردند که «سرکوب و بازداشت و شکنجه و زندان و انفرادی و تعليق نه تنها مانعی برای پيشرفت جنبش دانشجويی نبوده و نخواهد بود، بلکه به مثابه نيروی محرکه جنبش، گام‌های آزاديخواهان را استوارتر و عقيده آنها را سخت‌تر گردانيده و خواهد گردانيد.»

انجمن اسلامی دانشجويان دانشگاه پلی تکنيک، امير کبير، نيز با صدور بيانيه‌ای مردم، دانشجويان، رهبران جنبش سبز و اساتيد دانشگاه را به حضور در مراسم ۱۶ آذر دعوت کرد.

در اين بيانيه از مير حسين موسوی و مهدی کروبی، دو نامزد معترض به نتايج انتخابات ۲۲ خرداد، دعوت شده است تا در روز ۱۶ آذر، در مراسم بزرگداشت روز دانشجو، حضور يابند و دانشجويان را تنها نگذارند.

همچنين دانشجويان و دانش‌‌آموختگان ليبرال دانشگاه‌های ايران، از دانشجويان دعوت کردند تا برای ناکام گذاشتن آنچه «توطئه‌های ضد ملی دولت کودتا» ناميدند، در روز ۱۶ آذر، همه دانشگاه‌های ايران را سبز کنند.

از سوی ديگر، نماينده اتحاديه دانشجويان اروپا، روز ۱۴ آذر، در نشستی در دانشگاه «دلفت» هلند به نمايندگی از اين اتحاديه که دارای ۱۱ ميليون دانشجوی عضو در ۳۹ کشور اروپايی است، حمايت قاطع اين اتحاديه را از دانشجويان ايرانی اعلام کرد.

نماينده اتحاديه دانشجويان اروپا همچنين از همه دانشجويان در اروپا، از مسئولين در يونسکو و کميسيون های اروپايی خواست که به پايمال شدن حقوق دانشجويان در ايران اعتراض کنند، و در پايان اعلام کرد که اين اتحاديه در حمايت از حقوق دانشجويان در ايران فرياد خواهد زد و تا پيروزی ساکت نخواهد شد.